از دیدگاه اردوگاه چپ و لیبرال و ناسیونالیست، هگل مرتجع بود، چو | Mohammad Imani محمّد ایمانی

از دیدگاه اردوگاه چپ و لیبرال و ناسیونالیست، هگل مرتجع بود، چون (در دعوای ۱۸۱۵-۱۸۱۹ بر سر قانون اساسی مبتنی بر نمایندگی) موافق کدیفای کردن قانون مدنی (بر اساس حق مالکیّت و آزادی انسان بما هو انسان) بود اما مخالف «حاکمیّت ملّت» و اینکه قانون از ارادهٔ جمعی یا عمومی ملّت برخیزد. هگل بر همین اساس مخالف «حق رأی همگانی» و «حکومت نمایندگی ملّی» و قانونگذاریِ «مصنوعی» بود و تجربهٔ فرانسه را به عنوان مثالی در ردّ قانونگذاری مصنوعی می‌آورد. مخالفت با حق‌ رأی همگانی را البته نباید به معنی مخالفت با حق رأی فهمید چرا که بر اساس میراثی که از امپراتوری رم برجا مانده بود، حق رأی می‌بایست به صورت وزنی و بر اساس میزان مالکیت شخص باشد. هگل در برابر موضع انتقادی و منفی نسبت به قانونگذاری مصنوعی به شیوهٔ فرانسوی، در موضع ایجابی از ۱) حق طبیعیِ منبعث از حق عقلی (یعنی پیش‌شرط قرار دادن «آزادی» انسان به عنوان فصل ممیّزهٔ او از بقیهٔ جانداران و به عنوان پتانسیل انسان برای محقّق ساختن ارادهٔ آزاد خویش) و ۲) تحوّل خودبخودیِ تاریخی و عُرفی نظام‌های حقوقی بدون دستکاری صُنعی و منوّرالفکرانه دفاع می‌کرد.