بررسی تبعات اجتماعی فساد شاسی‌بلندها؛ از «توجیه فساد با تفسیر» | کانال انتخابات 1402
بررسی تبعات اجتماعی فساد شاسی‌بلندها؛ از «توجیه فساد با تفسیر» تا «بی‌اعتمادی جامعه به مجلس»
در سال ۹۸ یعنی در آخرین دوره انتخابات مجلس از ۳۰ نماینده شهر تهران فقط آقای قالیباف حدود ۱۴ درصد رأی واجدان اعطای رأی را به خود اختصاص داد و ۲۹ نماینده دیگر حدود هشت درصد آرا را گرفتند. در مجموع در این دوره کمتر از ۴۰ درصد واجدان اعطای رأی در کشور در انتخابات شرکت کردند که این رقم برای نخستین بار بود که در کشور اتفاق می‌افتاد. این نشان‌دهنده بحران مشارکت سیاسی و زنگ خطری برای مشروعیت سیاسی است.
«در سطح کلان با واحد تحلیل «ساختار»، دیگر منطقی نیست که در یک فضای آلوده، انتظار داشت که جزئی از آن فضا آلوده نشود. وجود رانت و فساد پنهان و آشکار و گروه‌های فشار، دیگر غیرقابل انکار است. چقدر گزارش فساد فقط از سوی مراکز مطالعاتی مجلس منتشر شده است؟»
«در این ساختار دیگر افشای یک فساد و هضم آن سخت نیست؛ حالا امروز شاسی‌بلند است، فردا یک ماجرای دیگر. در بستری که بسیاری از متخصصان با اعمال فیلتر، امکان ورود به مجلس را ندارند، این امر بدیهی است.»
«متاسفانه اهالی سیاست و کسانی که در قدرت هستند، عادت به نگاه تک‌بعدی دارند. نمی‌توانند نگاه جامع به یک پدیده داشته باشند. مجموع همه مواردی که توضیح داده شد، موجب می‌شود که فساد با شکل جدیدش توجیه شود.»
«در نظام سیاسی ما پس از انقلاب، «تفسیر»، نقش محوری داشته است. زمانی‌که پای تفسیر به میان بیاید، قانون به حاشیه می‌رود. قانون مانند یک موم در دست مفسر است. بنابراین در ماجراهای این چنینی می‌توانند نمایندگان، خود و مستمعین خود را توجیه کنند.» «گذشته چراغ راه آینده است؛ چه در وجه مثبت و چه منفی. وقوع چنین ماجراهایی ناگهانی نیست. هر چه که امروز می‌بینیم، ادامه راه گذشته است. وقتی در صحنه سیاسی و اجتماعی با سوژه‌های این چنینی مواجه می‌شویم، هر زمان ممکن است نمادها و مصداق‌های جدیدی بروز کند. منظورم این است که باید یک نگاه مفهومی و سوژه‌مآب داشت نه صرفا گاهی توجه خود را به یک مصداق و ابژه خاص معطوف کرد و از لایه‌های پنهان غفلت ورزید.»
«متاسفانه نظام سیاسی در ایران بیش از حد وابسته به سیاست‌های رسمی و غیررسمی گروه‌های فشار درحوزه‌های قدرت و اقتصاد است. موضوع‌ها زیاد است؛ یک روز شاسی‌بلند مطرح می‌شود، روز دیگر جلوه‌های دیگر رانت و فساد.» «به نظر می‌رسد ما در بستر «فروپاشی اجتماعی» مانند یک گلوله برفی در حال غلتیدن هستیم و این موضوع را بارها گفته‌ام. یکی از مصادیق این فروپاشی اجتماعی، کم‌اعتمادی و بی‌اعتمادی به قانون‌گذاران است. همه مواردی که گفته شد، موجب بی‌اعتمادی به مجلس می‌شود. این بی‌اعتمادی پیش‌تر در همان آرای کم و درصد مشارکت هم خود را نشان داد.»
احمد بخارایی، مدیرگروه جامعه‌شناسی سیاسی در انجمن جامعه‌شناسی ایران
