معاویه، ماکیاولِ قرن هفتم ماکیاول، فیلسوف و نظریه پرداز ایتال | فرهیختگان

معاویه، ماکیاولِ قرن هفتم

ماکیاول، فیلسوف و نظریه پرداز ایتالیایی قرن پانزدهم است. کتابِ شهریار او از پر سر و صداترین نوشته‌ها در حوزه اندیشه سیاسی است. او یک سیاستمدار حسابگر است که نگاهی واقع گرا به قدرت دارد. او سیاست را دانش و فن قدرت و رسالت سیاست مدار را رسیدن به قدرت و حفظ آن به هر وسیله ممکن می‌داند. ماکیاول معتقد است دستیابی به قدرت، محدود و مشروط به امور اخلاقی نیست و برای حفظ قدرت، می‌توان به هر شرارتی دست زد. ماکیاول، دین را تابع حکومت و قدرت می‌داند.
معاویه هم ماکیاولی بود در قرن هفتم میلادی. او بسان یک سیاستمدار حسابگر، حفظ قدرت را به هر شیوه، حتی با سوء استفاده و ابزاری ساختن دین، مشروع می‌دانست. او در سال بیست هجری، به امارت و فرمانروایی شام منصوب شد و پس از کشته شدن امام علی بدست یک دین باور افراطی(ابن ملجم) در سال چهلم هجری، به خلافت رسید. او خود را امیرالمومنین و حاکم نظام اسلامی دانست. معاویه، سیاست مداری بدعت گذار در نظام اسلامی است. ماکیاولیسم معاویه، سود جستن از شیوه‌هایی است که در سیره پیامبر و منش و روش پیشوایان راستین پیشین نبود.
او، اولین کسی است که بادیگارد و محافظ داشتن را معمول و مرسوم ساخت. ساختن مَقصوره و خطبه خواندن در مقصوره(حِفاظ)، ساختن قصر سبز و زندگی در محلی مجلل و ممتاز و مجزای از دیگران، از بدعت‌ها و نوآوری‌های اوست. از دیگر بدعت‌ها و حسابگری‌های او، تبدیل خلافت به سلطنت است. او اولین کسی است که فرزند خود را جانشین و ولیعهد خواند و در این راه، هزینه‌های زیادی صرف کرد. افراد زیادی تطمیع و حتی تهدید می‌شدند تا برای بیعت و ابراز ارادت، به شام، مرکز حکومت، اعزام شوند.
معاویه، دین را تابع قدرت و حکومت ساخته بود. دستگاه سخن پراکنی و تبلیغاتی پر قدرت او با تعابیر و برچسب‌های دینی، مخالفان را تحقیر، تفسیق، تهدید و تکفیر می‌کرد. آنها عدالت خواهانی چون امام علی را بی‌دین می‌خواندند. معاویه از تجارت و بیزنس با دین و بازیگری با باورهای دینی، بسیار سود برد. او پول می‌داد و دین می‌خرید. موافقان و همراهان خویش را مساعدتهای مالی می‌کرد و آنها را به معافیتها و بخشش‌های بسیار، وعده می‌داد. می‌گفت اگر به اردوگاه ما بیایید و دست در دست ما بگذارید، ما مخالفان دین خدا را، قلع و قمع می‌کنیم و به شما همراهان، با سالی دوبار مساعده و یارانه، یاری می‌دهیم و بخشش‌های همیشگی و بسیار، برای شما خواهیم داشت. خداوند ما و شما را از کسانی قرار دهد که به ندای حق پاسخ می‌دهند و حق را می‌شناسند و باطل را ناپسند می‌دانند. این متن نامه معاویه برای همراهان خویش در بصره است که ثقفی کوفی، مورخ قرن سوم، در کتاب "الغارات" آورده است:
من عبدالله، معاویه، امیر المومنین، الی من قرء علیه کتابی هذا..فانا و ایاکم علی امر هدی واضح و سبیل مستقیم، انکم ان جامعتمونا طفئت النائرة و اجتمعت الکلمه و استقامت امر هذه الامة..ان لکم علی ان اعمل فیکم بالکتاب و ان اعطیکم فی السنة عطاء‌ین و لا احتمل من فیئکم ابداَ ..فسارعوا الی ما تدعون الیه –رحمکم الله..جعلنا الله و ایاکم ممن یجیب الی الحق و یعرفه و ینکر الباطل و یجحده. الغارات، ثقفی کوفی


سید محسن دوازده امامی


#فرهیختگان، پیک آگاهی شماست