با مرگ میخاییل گورباچف در ۹۲ سالگی، جهان یکی از مهمترین رهبران معاصر خود را از دست داد.
گورباچف، بدلیل نقش اصلیش در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق تمجید یا شماتت میشود.
چه عاشق او باشیم و چه متنفر، نمیتوان منکر نقش اساسی او در تحولات معاصر جهان شد.
داوری درباره میخاییل گورباچف بسیار دشوار و متناقض است: اصلاحگر، دورانساز، صلح آفرین، تخریبگر شوروی، غرب باخته، خادم روسیه و عملگرا.
اگر زودتر ظهور میکرد و اصلاحات شوروی زودتر انجام شده بود، یا اگر بی اعتنا به لزوم تغییر به حکومت ادامه داده بود، امروز ساده تر درباره او قضاوت میشد.
گورباچف در دوران بازنشستگی، از راههای مختلفی برای کسب درآمد استفاده میکرد.
این آگهی تجاری برای پیتزاهات به طرز جالبی، اختلاف دیدگاه در روسیه جدید درباره دستاوردهای او را نشان میدهد:
به خاطر او، نابسامانی اقتصادی، فرصت، بی ثباتی سیاسی، آزادی، اعتشاش کامل، امید، خیلی چیزها داریم.
مجید تفرشی
#فرهیختگان،
ندای آگاهی و آزادی
