وقتی از یک کشور آزاد گذارتان به کشوری می‌افتد که آزاد نیست، من | جامعه‌شناسی
وقتی از یک کشور آزاد گذارتان به کشوری می‌افتد که آزاد نیست، منظره‌ی عجیب و خارق‌العاده‌ای یکباره در مقابل شما ظاهر می‌گردد که شما را غرق در بهت و حیرت می‌نماید.
در کشور آزاد همه‌چیز در حرکت و فعّال است. ولی در کشور غیرآزاد همه‌چیز آرام و بی‌حرکت به نظر می‌رسد. در اوّلی صحبت جز بر سر بهبود و ترقّی نیست. و در دیگری وضع چنان است که گویی جامعه آنچه را آرزو می‌کرده است تحصیل نموده و دیگر هیچ آرزویی ندارد، جز آنکه آرام بگیرد و در پرتو نعم و امتیازاتی که به دست آورده است استراحت کند. با این حال کشوری که در آن، آن هـمـه بـرای ترقّی و کسب سعادت مجاهدت و کوشش می‌کنند، از دیگری که آن همه از سرنوشت خود راضی به نظر می‌رسد آسایش و رفاه بیشتری دارد و وقتی وضع این دو کشور در نظر گرفته شود آن هـمه احتیاجات جدیدی که در کشور آزاد هـمه روزه احساس می‌شود، با بی‌نیازی کشور دیگری که هیچ احتیاجی احساس نمی کند باور کردنی نیست.
الکسی دو توکویل، تحلیل دموکراسی در آمریکا، ترجمه: رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای، فصل ششم: امتیازات استقرار دموکراسی، ماهنامه رخ نگار
