هسته‌ای، موشکی، منطقه: دعوای سیاست خارجی ایران بر سر چیست؟ | جدال- علی عليزاده
هسته‌ای، موشکی، منطقه: دعوای سیاست خارجی ایران بر سر چیست؟
#دهمین گفتگوی اینترنتی جدال در یوتیوب و آمارات منتشر شد. مدت: صد و سی دقیقه
گفتگوی علی علیزاده و سید #مصطفی_تاجزاده درباره برجام هسته‌ای، مذاکره با دولت بایدن، تحریم‌‌های اقتصادی، حضور در سوریه و دفاع از بشار اسد، حمایت ایران از حزب الله و حشد شعبی، و حوثی‌ها و رادیکالیسم و تندروی در سیاست داخلی.
در اپیزود دهم جدال به سراغ سید مصطفی تاجزاده رفتم: معاون وزیر ارشاد در دولت میرحسین موسوی، معاون وزیر کشور در جنجالی‌ترین دوره اصلاحات (کوی دانشگاه، انتخابات اول شوراها و انتخابات مجلس ششم که به حذف هاشمی رفسنجانی از مجلس منجر شد) و از اعضای بلندپایه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه مشارکت. این چهره سرشناس اصلاح‌طلب در خرداد ۸۸ و پس از ناآرامی‌های انتخابات دستگیر و هفت سال را در سلولی انفرادی در اوین گذراند. او همچنان از داخل زندان سیاستهای کلان جمهوری اسلامی، به ویژه سیاست خارجی و ادامه تنش با آمریکا و حضور در سوریه را مورد نقد قرار داد. انتقاداتی که اغلب‌شان با آزادی از زندان در سال ۹۵ ادامه داشته.
با تاجزاده درباره دعوای اصلی سیاست خارجی ایران صحبت کردم. دعوایی که دو جناح اصلی نظام را از اواسط دهه هفتاد مقابل یکدیگر گذاشته و آنها را به حامیان مقاومت و آمریکاستیزی و حامیان مذاکره و تنش زدایی تقسیم کرده. دعوای چگونگی رابطه یا ایستادگی مقابل آمریکا. دعوای حضور یا عدم حضور در سوریه و لبنان و عراق و چگونگی حمایت از متحدان منطقه‌ای. دعوا بر سر تداوم یا عدم تداوم تحریمها. دعوایی که در آن یک جناح میگوید نه فقط امکان توسعه کشور بلکه آب خوردن و هوای غیرآلوده داشتن و ادامه بقا و خریدن داروهای حیاتی به تغییر رویه در آن بستگی دارد و جناح دیگر تحریمها و دشمنی آمریکا نقش بسیار اندکی در وضعیت نابسامان کنونی دارد. دعوایی که دو دوره انتخابات ریاست جمهوری گذشته را کاملا تحت الشعاع قرار داد. دعوایی که تصویب و عدم تصویب لوایح اف ای تی اف و پالرمو به آن گره میخورد. و در نهایت دعوایی که ایران را بیش از دو دهه در انتظار و تعلیق قرار داده و باعث افزایش نارضایتی عمومی شده.
مسلما دو دهه اختلاف نظر مبنایی در غیاب بحث عمومی و آزاد در پلتفرم‌ها و رسانه‌های مستقل چیزی نیست که با یک گفتگوی دوساعته به سرانجام برسد و حل و فصل شود. کما اینکه هدف تلویزیون اینترنتی جدال اصلا حل و فصل مسایل و و رسیدن به نتایج قطعی نیست بلکه برجسته کردن نقاط اصلی اختلاف و تضاد بین گروه‌های داخلی و تفکیک مسایل اصلی از مسایل فرعی و فهم مساله است. چرا که پیش از آنکه به دنبال راه حل باشیم اول باید به صورت‌بندی مشترک از «مساله» و زبان مشترک و حداقل معیارهای مشترک برای گفتگو برسیم. معیارهای مشترکی که شاید بتوان ذیل امنیت ملی و منافع ملی تعریف کرد اما در حال حاضر تعریف جناح‌های اصلی از این مفاهیم بیش از اندازه از یکدیگر دور است.
مسلما برای فهم مواضع آقای تاجزاده نیازمند بحث و جدل بیشتر درباره سیاست داخلی هستیم که متاسفانه به علت کمبود وقت ممکن نشد. ایشان وعده کرد بحث درباره سیاست داخلی را در گفتگویی در آینده نزدیک ادامه دهد.
پانوشت: از اشکال فنی و کم بودن صدا در یک دقیقه نخست گفتگو صمیمانه عذرخواهی میکنم.
