گر تو قرآن بر این نمط خوانی … هادی سروش حجت الاسلام علم ال | سایت خبری-تحلیلی کلمه
گر تو قرآن بر این نمط خوانی …
هادی سروش
حجت الاسلام علم الهدی، امام جمعه فوقِ انقلابی مشهد در مقام تعریض به ایده "گفتگوی تمدنها" بر آمد و به قصد تنقیصِ آن را ، مغایر با آیه "لکم دینکم و لی دین" دانست !
ای کاش کسی که حاکمیتِ شرعیِ مطلق بر خراسان دارد، بدون طرح آیه ای از قرآن که به موضوع بی ارتباط است، به نقدِ علمی ایده "گفتگوی تمدنها" میپرداخت تا نقطه ضعف آن در منظر اندیشمندان قرار گیرد ، چرا که نشانه اهمیت آن آکادمیک بودنش و ورود به دنیای سیاست و امضاء متفکران و سیاستمداران جهان در سال ۱۳۷۷ در سازمان ملل است. البته ناگفته نماند که با عنایت ویژه "معجزه هزاره سومِ" این آقایان که امروز از بردنِ نامش شرم دارند، از تقویم حذف شد!
محل نظر این است ؛ "گفتگوی تمدنها" ارتباطی به سوره کافرون ندارد چون آن سوره با توجه به هشت بار تکرار "عبودیت" ؛ در مقام "عبادت" است و نه گفتگو. ای کاش "کارهای سیاسی" به مشارالیه اجازه میداد و مراجعه به تفسیر مجمع البیان -که در خانه هر روحانی وجود دارد- می نمود و میدید که شآن نزول سوره کافرون در مورد آمدن سران قریش خدمت پیامبر رحمت (ص) و درخواست یکسال عبادت بت ها توسط مسلمین و یکسال عبادت خدا توسط مشرکین بوده و نه گفتگو و ارائه نظر .
باری ، اگر بنا شود ایده "گفتگوی تمدنها" به قرآن عرضه شود ، مدار آن آیه ۱۱۱ سوره بقره است که سخن از ؛ "قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ" است و نیز آیه ۶۴ سوره آل عمران است که فرمود: "قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ ؛ بگو: «اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم" و حتی اگر دنیا ، دنیایِ "جنگ تمدنها" هم باشد، راهکار قرآن طبق آیه ۶۱ سوره انفال؛ "إِن جَنَحُواْ لِلسَّلۡمِ فَٱجۡنَحۡ لَهَا" ، بر پذیرشِ گفتگو و خاموش کردن آتش جنگ است .
بعید است جناب امام جمعه فرصت کند و کتاب احتجاج مرحوم طبرسی را مطالعه نماید که مملو از گفتگوهای رسول الله (ص) و اهلبیتش (ع) با دنیای آن روز و منکرین و یا معاندین فکری و دینی و سیاسی بوده ، و در تمام روایات آن کتاب محور "گفتگو" است و طبعا در آن گفتگوها نظریه پردازی و قانع شدن و یا نقد نظریات شکل گرفته است .
بنایِ این قلم ورود در سخنان نسنجیده سیاسی و احیانا دینی که به وفور دیده میشود نیست اما گاهی "مظلومیتِ دین" ما را از این بنا خارج میکند و سخن کوتاهی در دفاع از دین تقدیم میشود چرا که؛ "کُلُّکُمْ راعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُول"!
