تاریخچه شکل گیری کافه ها و قهوه خانه ها در دوره قاجاریه با | نشريه كارخانه‌دار
تاریخچه شکل گیری کافه ها و قهوه خانه ها در دوره قاجاریه
با روی کار آمدن حکومت قاجاریه در ایران و برگزیدن تهران به‌عنوان پایتخت، فصل جدیدی از فعالیت قهوهخانه در ایران و به‌ویژه تهران آغاز شد که در زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار به نقطه اوج و شکوه خود رسید. در دوره قاجار قهوه‌‌خانه‌ها همچون باشگاه و مرکز اجتماع مردم و کانون فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی بود که به صورت آرام و بدون هیچ تشریفاتی اداره می‌‌شدند. مردم از هر گروه و صنفی ساعتی از اوقات بیکاری خود را در این محل می‌‌گذراندند. از آنجا که نهاد قهوهخانه را می‌‌شد در هر شهر و روستا، در مسیر جاده، کاروان قافله‌ها یافت. بنابراین محلی مناسب برای استراحت و نوشیدن چای و کشیدن قلیان و از همه مهم‌تر شنیدن و ردو بدل کردن اخبار شهر و روستا و وضعیت راه‌ها و قافله های بین راه بودند، قهوهخانه محل گرد آمدن مردان بود و هرگز زنی در حال نوشیدن چای در قهوه‌خانه‌‌ای دیده نمی‌‌شد، مگر در قهوهخانههای بین راه که برای آوردن تخم‌مرغ، نان یا دوغ برای فروش به قهوه‌چی آمده بود.
در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار جنبه‌هایی از تمدن جدید وارد ایران شد که بیشتر در شهر تهران به فعالیت پرداختند. یکی از این شاخصه‌های تمدن، نهاد نوبنیادی به نام کافه بود که در عهد ناصری حدود ۳۵باب از آن در تهران وجود داشت و بیشتر به جامعه روشنفکران تعلق داشت. اما همزمان ۵۱۴باب نیز قهوهخانه سنتی در تهران وجود داشت، از قهوهخانههای معتبر و معروف شهر تهران می‌توان به قهوهخانه یوزباشی که در پشت شمس‌العماره قرار گرفته بود، اشاره کرد که محل تجمع شاهزادگان، اعیان، افسران، سرداران قشون و… بود. هرگاه شاعری شعری نغز می‌سرود در این قهوهخانه برای نزدیکان شاه می‌خواند و در صورت مناسب بودن وی را به شاه معرفی می‌کردند تا صله‌ای دریافت کند. قهوهخانه معروف دیگر قهوهخانه قنبر بود که در خیابان ناصریه قرار داشت و به‌دلیل سابقه ذهنی مردم از قهوهخانه قنبر در دوره صفویه ایجاد شده بود.
