2023-03-11 08:51:25
تحلیل/ مسیر احتمالی توافق هسته ای
نیویورک/واشنگتن (رویترز) - توافق غافلگیرکننده بین ایران و عربستان سعودی برای بازگرداندن روابط دیپلماتیک، چیزهای زیادی را برای ایالات متحده ایجاد می کند که از جمله می توان به مسیر احتمالی برای مهار برنامه هسته ای تهران و فرصتی برای تحکیم آتش بس در یمن اشاره کرد. .
همچنین حاوی عنصری است که مطمئناً مقامات واشنگتن را عمیقاً مضطرب می کند - نقش چین به عنوان میانجی صلح در منطقه ای که ایالات متحده مدت طولانی در آن نفوذ داشته است.
این توافق پس از چهار روز گفتگوهای فاش نشده قبلی در پکن بین رقبای خاورمیانه اعلام شد. جان کربی، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه گفت در حالی که واشنگتن مستقیماً در آن دخالتی نداشت، عربستان سعودی مقامات آمریکایی را در جریان مذاکرات با ایران قرار داد.
روابط بین ایالات متحده و چین بر سر موضوعاتی از تجارت گرفته تا جاسوسی به شدت بحث برانگیز شده است و این دو قدرت به طور فزاینده ای برای نفوذ در بخش هایی از جهان ، دور از مرزهای خود رقابت می کنند.
به نظر می رسد کربی دخالت چین در تحولات روز جمعه را کم اهمیت جلوه داده و می گوید کاخ سفید معتقد است فشارهای داخلی و خارجی، از جمله بازدارندگی موثر عربستان در برابر حملات ایران یا همپیمانانش در نهایت تهران را به پای میز مذاکره کشانده است.
اما جفری فلتمن، مقام ارشد سابق ایالات متحده در سازمان ملل گفت که نقش چین، برای بازگشایی سفارتخانه ها پس از شش سال، مهم ترین جنبه توافق است.
فلتمن، یکی از همکاران موسسه بروکینگز، گفت: «این احتمالاً به طور دقیق به عنوان سیلی به دولت بایدن و به عنوان مدرکی مبنی بر اینکه چین قدرت رو به رشد است، تفسیر خواهد شد.
مذاکرات هسته ای
این توافق در حالی صورت می‌گیرد که ایران پس از دو سال تلاش نافرجام ایالات متحده برای احیای توافقنامه 2015 که هدف آن توقف تولید بمب هسته‌ای تهران بود، به برنامه هسته‌ای خود سرعت می‌بخشد.
برایان کاتولیس، از مؤسسه خاورمیانه، گفت که این توافق برای ایالات متحده و اسرائیل "مسیری جدید ممکن" را برای احیای مذاکرات متوقف شده در مورد موضوع هسته ای ایران با یک شریک بالقوه در ریاض ارائه می دهد.
وی گفت: «عربستان سعودی عمیقاً نگران برنامه هسته ای ایران است. اگر قرار باشد این گشایش جدید بین ایران و عربستان سعودی معنادار و تاثیرگذار باشد، باید نگرانی‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را برطرف کند - در غیر این صورت این گشایش فقط اپتیکی است.
توافق روز جمعه همچنین امیدواری برای صلح پایدارتر در یمن است، جایی که درگیری که در سال 2014 آغاز شد به طور گسترده به عنوان یک جنگ نیابتی بین عربستان سعودی و ایران تلقی می شود.
آتش بس با میانجیگری سازمان ملل که آوریل گذشته توافق شد، علیرغم انقضای آن در اکتبر، بدون توافق طرفین برای تمدید آن، تا حد زیادی برقرار شد.
جرالد فیرستاین، سفیر سابق ایالات متحده در یمن، گفت که ریاض "بدون دریافت تضامینی با این موضوع کنار نمی آمد، چه چیزی ؟ " یمن یا چیز دیگری که دیدن آن سخت تر است."
نقش رو به رشد برای چین
دانیل راسل، دیپلمات ارشد آمریکا در امور شرق آسیا در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، گفت که دخالت چین در میانجیگری این توافق می تواند «پیامدهای مهمی» برای واشنگتن داشته باشد.
راسل گفت غیرعادی است که چین به تنهایی برای کمک به میانجیگری یک توافق دیپلماتیک در مناقشه‌ای که طرف آن نیست، اقدام کند.
"سوال این است که آیا این چشم انداز آینده است؟" او گفت. آیا زمانی که شی جینپینگ از مسکو بازدید می‌کند، این می‌تواند مقدمه‌ای برای تلاش میانجیگری چین بین روسیه و اوکراین باشد؟
مایکل مک کال، نماینده جمهوری خواه، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، تصویر چین از خود را به عنوان میانجی صلح رد کرد و گفت: "یک ذینفع مسئول نیست و نمی توان به عنوان یک میانجی منصفانه یا بی طرف به آن اعتماد کرد."
کربی گفت که ایالات متحده از نزدیک رفتار پکن را در خاورمیانه و جاهای دیگر زیر نظر دارد.
او گفت: "در مورد نفوذ چین در آنجا یا در آفریقا یا آمریکای لاتین، اینطور نیست که ما چشم انداز داشته باشیم." ما مطمئناً به تماشای چین در تلاش برای به دست آوردن نفوذ و جای پا در سایر نقاط جهان در راستای منافع خودخواهانه خود ادامه می دهیم.»
جان آلترمن، از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی واشنگتن، گفت، با این حال، مشارکت پکن به درک قدرت و نفوذ رو به رشد چین می‌افزاید که به روایت کاهش حضور جهانی ایالات متحده کمک می‌کند.
او گفت: «پیام نه چندان ظریفی که چین ارسال می‌کند این است که در حالی که ایالات متحده قدرت نظامی برتر در خلیج فارس است، چین یک حضور دیپلماتیک قدرتمند و احتمالاً رو به رشد است.»
اختصاصی کانال تحلیلی پارسیس
92 views05:51
خ
