2021-03-24 15:25:03
خلاصه مبحث - معلوم و مجهول
تعریف فعل معلوم:
فعل معلوم، فعلي است كه فاعل آن مشخص و معلوم باشد.
مثال:
خَلَقَ اللهُ الإنسانَ.
دَفَعَ المشتري الثمنَ.
يَقرأُ الطّالبُ الكتابَ.
فعل مجهول:
فعل مجهول، فعلي است كه به دلايل مختلف فاعل آن در عبارت ذكر نشود.
نحوه مجهول كردن فعل ها:
فعل ماضي:
برای مجهول کردن افعال ماضی
عین الفعل را کسره می دهیم و تمام حروف حرکت دار قبل آن را مضموم
می کنیم.
مثال:
قتَلَ —--> قُتِلَ
إستَخْرَجَ —-----> اُستُخرِجَ
در ترجمه فعل ماضي مجهول از فعل «شد» و مشتقاتش استفاده می شود.
«قُتِلَ يعني كشته شد.»
فعل مضارع:
برای مجهول کردن افعال مضارع ابتدا حروف مضارعه (ا،ت،ی،ن) را ضمه
می دهیم و سپس عین الفعل را مفتوح می کنیم:
یحتَرِمُ —---> یُحتَرَمُ
یکتَسِبُ------> یُکتَسَبُ
روش مجهول کردن جملات معلوم
1. ابتدا فاعل را همراه با وابسته هایش (صفت ،مضاف الیه و ...) حذف می کنیم.
2. فعل جمله را به حالت مجهول تبدیل می کنیم.
3. مفعول به و همه وابسته هایش را مرفوع (نائب فاعل) می کنیم.
4. فعل و نائب فاعل را از نظر جنس تطابق می دهیم.
مثال:
مَنَعَ الاسلامُ المرأة المسلمة من التکاسل.(معلوم)
مُنِعَتْ المرأةُ المسلمةُ من التکاسل. (مجهول)
نکات مهم:
فعل های امر مخاطب هرگز مجهول نمی شوند.
همه فعل های مجهول متعدی هستند و فعل لازم هيچگاه مجهول نمي‌شود.
اين نكته در تست‌های تحليل الصرفی بسیار اهمیت دارد.
یعنی آمدن دو ویژگی "لازم" و "مبنی المجهول" باهم همیشه نادرست است.
فعل های متکلم (چه وحده و چه مع الغیر) هیچ وقت نمی تواند به صورت مجهول تبدیل شود.
فعل مجهول حتما باید غایب باشد.
اگر مفعول به از نوع ضمیر متصل باشد؛ ابتدا فعل را مجهول می کنیم و سپس آن را به صیغه معادل آن ضمیر تبدیل می کنیم.
مثال:
أرسلناکم —---->
اُرسِلتُم ( "تم" نائب فاعل است.)
نائب فاعل می تواند از نوع اسم ظاهر، ضمير بارز و يا ضمير مستتر باشد.
اگر فعل جمله دو مفعولی باشد؛ فقط مفعول به اول به عنوان نائب فاعل مرفوع می شود و "مفعول به دوم" به همان حالت منصوب می ماند:
مثال:
اعطی المدیر التلمیذ الناجح جایزةً. (معلوم)
اُعطی التلمیذُ الناجحُ جایزةً. (مجهول)
نکته مهم:
اگر ابتدای فعل ماضی ضمه « ُ» داشته باشد؛ آن فعل ماضی قطعا مجهول و متعدی است.
نکته مهم:
در تست های عربی مبحث معلوم و مجهول را به صورت "مبنی للمعلوم" و "مبنی للمجهول" می نویسند. پس دقت کنید که این دو عبارت هیچ ربطی به بحث معرب و مبنی ندارند و کلمه مبنی در این دو عبارت به معنای "بناشده ، ساخته شده" است و صرفا یک اصطلاح عربی است!
تيپ بندی نوع سوالات مجهول:
عین مبنی للمجهول.
فعل مجهول را بايد پيدا كنيم.
عین الصحیح (يا الخطاء) فی مبنی للمجهول.
يعني در كدام گزينه قواعد مجهول درست رعايت شده (يا نشده).
عین الفعل الذي يمكن ان يبني للمجهول.
يعني در كدام گزينه فعل مي تواند مجهول باشد.
چند نکته مهم در مورد ترجمه مجهول:
چنانکه اشاره شد ﺩﺭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺎﺿﯽ ﻣﺠﻬﻮﻝ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﻪ "ﺷﺪ" اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ می ﺸﻮﺩ.
مثال:
ﺿﺮِﺏَ : ﺯﺩﻩ ﺷﺪ
ﮐﺘِﺐ : نوشته ﺷﺪ
ﺳﻤِﻊَ : ﺷﻨﯿﺪﻩ ﺷﺪ
ﺧﻠِﻖَ ﺍﻻﻧﺴﺎﻥُ: ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ ﺷﺪ
ﺃﺳﺘُﺸﻬِﺪَ ﺃَﺣﻤﺪُ ﻓﯽ ﻏَﺰﻭَﻩٍ :
ﺍﺣﻤﺪ ﺩﺭ ﺟﻨﮕﯽ ﺷﻬﯿﺪ ﺷﺪ.
ﻣﻀﺎﺭﻉ ﻣﺠﻬﻮﻝ:
ﺩﺭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻀﺎﺭﻉ ﻣﺠﻬﻮﻝ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﻪ "می شود" ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ می ﮑﻨﯿﻢ.
مثال:
ﯾﻀْﺮَﺏُ : ﺯﺩﻩ ﻣﯿﺸﻮﺩ.
ﯾﮑْﺘَﺐُ : ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯿﺸود.
فعل های لازم و امر مخاطب هیچ گاه مجهول نمیشوند.
از افعال ناقصه هم فعل مجهول ساخته نمی شود.
تا رسیدن به رویاهات راهی نمونده
دوستاتون رو به کانال دعوت کنید
@konkorisa
1.2K views12:25
م
