تازه‌های نشر کتاب «پرتوی از دیارِ کهن» منتشر شد شناسنامه‌ٔ | Kurdish Book House
تازه‌های نشر
کتاب «پرتوی از دیارِ کهن» منتشر شد
شناسنامه‌ٔ کتاب: «پرتوی از دیارِ کهن»، #عزیز_ولیانی، نشر سرای #هیمن، مهاباد ۱۴۰۱.
فهرست عناوین مقالات، تنظیمی در ١٠ فصل، خود گویای چکیدەایست از کتاب پیش رو. تمامی مطالب مندرج در کتاب دلالت دارند بر اذعان این واقعیت کە تدوین مبانی مطالعاتی ادبیات شفاهی کردی، بە منظور تجلی اعتلای هویت فرهنگی از اهم اهداف غایی این پژوهش می‌باشد.
موضوعیت کلی این تحقیق را می‌توان بازخوانی، پی‌جویی و کندوکاو در لایەهای متنوع ادبیات مزبور دانست؛ با تاکید بر محوریت "بیت"، "افسانە"، "حکایات" و دیگر چکامەهای منظوم از قبیل "بند" و "حیران".
مۇلف در برخی از فصول کتاب بر آن است کە نخست، وقایع تاریخ را در وادی جوامع اولیە بنگریم تا در بطن آن، مناسبات اقتصادی ـ اجتماعی کردستان را کە بستر تکوین فرهنگ غنی این دیار را تشکیل می‌دهد؛ بهتر واکاوی نماییم. سپس شاخص‌های ارزشی این بخش از فولکلور را زینت‌بخش موضوع نمودە تا خوانندگان این پژوهش، با اشتیاق و ذوق ادبی و نە از سر رفع تکلیف، پیگیر متون دیگر صفحات شوند.
نگارندەی کتاب" پرتوی از دیار کهن" می‌نویسد: در خصوص پژوهش در مبانی ادبیات مزبور، شوربختانە در برابر ارزش بی‌بدیل منظومەها، بە لحاظ کمی، تحقیقات در خور توجهی، چاپ و نشر نیافتە است. شاید بە سبب همین واقعیت، همچون یکی از دلایل است کە جوانان این دیار هنوز آنچنان کە باید با ادبیات فولکلور مانوس و دمساز نگشتەاند. فراتر از آن بندرت آثاری از رمان‌نویس، داستان‌سرا یا شاعر کُرد را می‌یابی کە با عناصر اسطورەایی یا زبان نمادین، موجب استغنای اثر گشتە باشند. عناصر بدیعی کە در چشمەی جوشان ادبیات روایی جاری و ساری است.
فرهنگ بە مثابە عصارەی زندگی اجتماعی، رمز پویندگی و استمرار یک جامعە محسوب می‌شود. با بسط میراث فرهنگی و غنای روزافزون آن، تکامل و پیشرفت جوامع میسر گشت. تامل و تعمق در زوایای بەظاهر مفقود گذشتگان، بلاخص سنجش ادبیات شفاهی، مدد و رهنمونی خواهد بود در تبیین شناخت ما از عناصر فرهنگی جوامع کنونی و یافتن پاسخ بە چیستی‌های مطرح امروز. بازنمایی و بازشناسی این قسم از ادبیات نانوشتە بطور اعم و گزینەی "بیت و افسانەها" بطور اخص، این هدف ستُرگ را مَد نظر دارد کە با واکاوی پتانسیل‌های فرهنگی گذشتگان و متُد بازنگری امروز، بە ارزش‌های شامخ آن نظام معنایی نهفتە، روشنی بخشیم.
در بخشی از کتاب آمدە است: ''بیت‌ها'' حامل آن پتانسیل و بستر مناسب هستند کە می‌توان مزید بر دیدگاه و ژانرهای ادبی همچون تراژدی، رمانتیسم، سمبولیک، سوررآلیسم و... نیز بە لحاظ اسلوب‌های: جامعە‌شناسی، روان‌شناسی، زبان‌شناسی و تاریخ، مورد مطالعە و ارزیابی قرار گیرند. و بر مبنای همین دادەها می‌توان اذعان داشت کە #بیت همچون مهمترین بخش از ادبیات روایی کُردی، مستمسکی بودە است در پیشگاە جامعەی کُرد تا هستی‌شناسی خود را روایت نماید.
فهرست مطالب:
فصل اول: حوزه‌ی جغرافیایی نضج و رشد بیت
فصل دوم: بازتاب سلایق و تفکر راویان در ادبیات شفاهی کردی
مقوله‌ی تغییر در آینه‌ی روایات ادبی بازتاب نقش‌آفرینی راوی در بیت بیت مم و زین
فصل سوم: قرائتی از " بیت" در گذشتەهای دور
زنان در حوزەی اقتدار لاس و خزال محمل و ابراهیم دشتستان بهرام و گل‌اندام
فصل چهارم: تاملی بر جایگاە بیت در روند تاریخ
بیت قوچ عثمان بیت قلعەی دم‌دم بازتاب خاستگاە و مواضع ملی احمد خانی خوانشی گذرا بر مواضع شاعر در پروسەی ناسیونالیسم
فصل پنجم: کنکاشی در مضامین افسانە‌ای بیت و حکایات کردی
فصل ششم: تاملی بر مضامین اسطورەای در ادبیات روایی کُردی
شرحی بر زنبیل‌فروش گذری کوتاە بر مضامین اسطورەای در بیت سیدوان نگرشی بر اسطورەهای قربانی و باران در بیت سیدوان رهیافتی بە اسطورەی پسر‌کشی در بیت سیدوان
فصل هفتم: گذری کوتاە بر حوزەی نمادپردازی در ادبیات
فصل هشتم: غمکدەهای نهان
شرحی باختصار در مضمون آوای گوڵێ بازتاب مضامین رمانتیک در برخی چکامەهای روایی زبان سمبولیک در نوای پاییزە
فصل نهم: جایگاە عشق در ادبیات روایی
حیران، میعادگاە عشق کنش‌های روابط اجتماعی در حیران اشارەای کوتاە بە تقسیم‌بندی حیران
