مهمترین مسئله حادِ امروز کشور ما #آب است! نه کورونا و نه مصاحب | آب و هوای مرکزی⛈☔
مهمترین مسئله حادِ امروز کشور ما #آب است! نه کورونا و نه مصاحبه وزیر امور خارجه
در شرایط امروز به حق تمام توجهات معطوف کورونا است و مسئله جدی و خطرناکی از بابت این ویروس برای تمام جهان پیش آمده است. این چند روز هم تمام فضای مطبوعاتی مجازی و غیرمجازی در انحصارِ مصاحبه مفصلِ وزیر امور خارجه با سعید لیلاز است و حتی مسئله کورونا را به حاشیه رانده است. اما چرا آب این همه مهم است؟
گاهی مسئلهای آن قدر مهیب و بزرگ می شود که از فرط مهابت به چشم نمیآید و مسئله آب هم از همین جنس است. در پست پیشین (https://t.me/ksharifiRRB/674) به نقش مرحوم پروفسور تونی آلن در معرفی آب مجازی (Virtual water) در ۱۹۹۳ اشاره شد. وی گفت که این مفهوم به کل آبی اشاره میکند که در فرایند تولید یک کالا از ابتدا تا انتهای زنجیره تولید مصرف میشود. برای مثال در دامپروری حتی آبی که برای شستشوی محیط شیردوشی و محل دامداری مصرف میشود نیز به حساب میآید. مفهوم آب مجازی لایههای مختلفی به شرح زیر دارد:
آب سبز (Green water): آبی که طی بارندگی به دست میآید یا به صورت رطوبت در خاک موجود است و مستقیماً در تولید یک کالا، مثلاً فرآوردههای کشاورزی، مصرف میشود.
آب آبی (Blue water): مقدار آب سطحی و زیرزمینی که در فرایند تولید یک کالا، کشاورزی یا صنعتی، مصرف میشود.
آب خاکستری (Grey water): مقدار آبی که برای راندن آلودگیهای حاصل از یک فعالیت تولیدی به ذخایر آب موجود مصرف میشود را آب خاکستری میگویند؛ البته مشروط بر این که سطح آلودگی از حد مجاز و استاندارد تجاوز نکند، ولی این که استانداردها رعایت شود یا نه، مسئله دیگری است.
امسال وضعیت بارندگی ما را در موقعیت وخیمی قرار داده است. اگر در این لینک (https://t.me/ksharifiRRB/673) بر اهمیت واردات علوفه تاکید شده مفهومی از آب مجازی در آن مستتر است. به یک مثال توجه کنیم:
فرض کنیم که اگر از آرژانتین یک تن یونجه وارد کنیم چه به دست می آوریم: حدود ۱۰ درصد از آن آب و ۹۰۰ کیلوگرم آن ماده خشک است که به میزان قابل توجهی مواد مغذی دارد.
هر کیلوگرم ماده خشک یونجه ۲.۶ مگاکالری انرژی قابل هضم دارد. در کل ۲۳۴۰ مگاکالری انرژی وارد کردهایم.
هر کیلوگرم ماده خشک یونجه حدود ۱۹ درصد پروتیین خام دارد. با این کار ۱۷۱ کیلوگرم پروتیین وارد کردهایم.
اهمیت این میزان از انرژی و پروتیین درمقایسه با میزان آب مجازی که وارد کشور میشود، رنگ میبازد :
بسته به نوع کشت یونجه (آبیاری یا دیم) بین ۷۲۸ تا ۸۸۱ متر مکعب آب مجازی به ازای هر یک تن یونجه وارداتی، وارد کشور میشود. این جا مشخص میشود که مفهوم آب مجازی چه کاربرد اساسی دارد. بنا بر این:
اگر می خواهیم در پایان امسال سرنوشت گوشت قرمز مشابه وضعیت مرغ در پایان ۹۹ و آغاز ۱۴۰۰ نباشد،
اگر می خواهیم دامداران مجبور نشوند که دامهای مولد خود را به کشتارگاه بفرستند،
اگر میخواهیم دامداران، به ویژه دامداران سنتی و روستایی، ورشکست نشوند،
اگر می خواهیم که حاشیه نشینی و معضلات اجتماعی گسترش نیابد،
اگر می خواهیم که صدمه به مراتع و محیط زیست را تا جای ممکن کاهش دهیم،
ضروری است که به آب مجازی و واردات علوفه فکر کنیم. برای این کار طیف قابل توجهی از متخصصین، به ویژه متخصصین ریاضی محض و آمار، افزون بر متخصصین دامپزشکی، علوم دامی، محیط زیست، رشته عمران شاخه محیط زیست، مهندسی آب، هواشناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و ... باید با هم همکاری کنند تا از زمان خرید تا محل توزیع، مبتنی بر پردازش اطلاعاتِ دقیق طوری برنامه ریزی شود که از این سرمایه گذاری، بیشینه بهره وری حاصل شود. مثل هر کار خطیر دیگری، این مسئله به مبانی تئوریک علمی و مدل‌سازی دقیق نیاز دارد.
رئیس جمهور آینده از هر طیف و جناحی که باشد، باید برنامه دقیقی برای مسئله آب ارائه کند و بیشترین سئوال باید از بابت برنامه وی برای مدیریت آب و محیط زیست باشد و تیمی که برای این کار انتخاب کرده به جد مورد پرسش قرار گیرد.
این بحث ادامه خواهد داشت و چه بهتر که با مشارکت شما خواننده عزیز باشد. =========== کامران شریفی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
