تنظیم روابط و رفتار شهروندان در قالب قانون و عرف اجتماعی، جنبه | توسعه مشهد
تنظیم روابط و رفتار شهروندان در قالب قانون و عرف اجتماعی، جنبه عمومی داشته و علاوه بر دولت، مردم و نهادهای مردمی نیز در قبال آن مسئولیت دارند.
نتایج پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان سال 1394 نشان می دهد 53 درصد پاسخگویان با این گویه که «همه خانمها باید حجاب داشته باشند، حتی اگر به آن اعتقاد نداشته باشند» موافق هستند.
این عدد در مراکز استانها 47 درصد می باشد. همین طور تعریف افراد از مصداق حجاب بسیار متفاوت می باشد بگونه ای که در یک نظرسنجی که توسط ایسپا در سال 1394انجام شده نشان می دهد که تنها 28درصد شهروندان تنها چادر را به عنوان حجاب قبول دارند و دامنه تعبیرها از حجاب بسیار وسیع شده است.
البته در کلان شهرها این عدد احتمالا کمتر باشد چون این نظرسنجی در بین همه شهرها و حتی روستاها انجام شده است که قطعا استفاده از چادر رواج بیشتری دارد.
روشهای بکار گرفته شده در چهار دهه اخیر برای ترویج حجاب نتیجه مثبتی نداشته و هر روز شاهد تغییر الگوهای پوشش در بین شهروندان خصوصا بانوان هستیم. به نظر می رسد متولیان امر در سیاستگذاریهای خود به نکات زیر توجه ندارند:
1. بررسی های جامعه شناختی نشان می دهد که زندگی در کلان شهرها به علت فراوانی محرکهای وارد شده از طریق بینایی و شنوایی به مغز شهروندان باعث می شود در آنها حالت بلازه یا دلزدگی ایجاد شود. در این حالت فرد برای حفظ آرامش خود و پرهیز از ورود به تنشهای مختلف، نسبت به بسیاری از محرکها بی تفاوت شده و مدارای بیشتری بروز می دهد. لذا انسان ساکن در کلانشهرها ضمن قائل شدن اختیار بیشتر برای انتخاب سبک زندگی خود، تلاش می نماید این اختیار را برای دیگران هم قائل باشد. لذا پوشش به عنوان بخشی از سبک زندگی از تنوع بیشتری برخوردار شده و به عرف اجتماعی تبدیل می شوند.
2. اگر بخش عمده شهروندان حجاب را الزامی ندانند اعمال قانون غیرممکن خواهد بود چرا که قطعا بخش زیادی از مجریان قانون نیز باوری به آن ندارند. در این صورت عرف جامعه مدارای بیشتری نسبت به تنوع در الگوهای پوشش داشته چرا که نسبت به تنوع عقاید نیز تساهل و مدارای بیشتری از خود نشان می دهد.
3. زمانی که الگوهای جدید پوشش در جامعه پذیرفته شده و به هنجار تبدیل شوند، معیارها در نابهنجار یا هنجار دانستن یک پوشش تفاوت کرده و اعمال آن را از سوی ضابط قضایی مشکل می نماید. ابهام در اینکه مرز بدحجابی یا بی حجابی کجاست خود مانعی برای اعمال قانون می باشد.
