استراباد-گرگان-معطوفی

2022-07-28 18:07:02 گوشه دیگر همان سنگ مزار که نام «خواجه کلان» بخوبی قابل مشاهده است.
همچنین گل چهار گوش و سایر گل‌هایی که بر روی این سنگ حک گردیده بودند ، می توانستند « تمغا» یا علامت قبیله ای و مذهبی بوده باشند.
توجه داشته باشیم که تُرک و ترکمان که هر دو احفاد «اوغوز خان» بوده اند ، به طور کلی شامل ۲۴ قبیله می شدند که هر کدام برای خود «تمغا» ، «توتم» و «تابو» های خاص داشتند.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 17:10:02 گورستان بی بی حکیمه .
نگاره گوشه ای از متن روی سنگ مزار خواجه کلان که واژه استرآباد در آن بخوبی پیداست‌.
بر روی یکی دیگر از سنگهای شکسته گورستان بی بی حکیمه این متن دیده می شدند :
خواجه عزیز الدین مسعود رمضان ثمانین و ثمانمائه
یعنی ماه رمضان سال ۸۸۸ ه ق که متعلق به همان دوران تیموریان بود.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 17:02:58 گورستان تاریخی بی بی حکیمه.
بخشی از بدنه سمت راست همان سنگ مزار خواجه کلان که بدین گونه نقش های زیبا را بر روی آن حکاکی کرده بودند.
البته از این نمونه سنگ مزارهای باشکوه و «صندوقی» یا «کرسی واره» در تعدادی از گورستانهای تاریخی ایالت استرآباد وجود داشته اند که خوشبختانه تعدادی از آنها هم اکنون در موزه سنگ گرگان نگه داری می شوند.
چنین سنگ مزارهای اشرافی قطعا متعلق به شخصیت‌ها و رجال برجسته و با موقعیت اجتماعی بالا یا ثروتمندانی همچون فئودالها ، خانها ، حاکمان ، تجار ، دامداران بزرگ و... بوده اند. وگرنه توده عامه مردم (رعیت) و خانواده های انان شاید برخی استطاعت مالی درست کفن دفن را هم نداشتند.
این فخر و فاصله های طبقاتی پس از مرگ هم بوسیله چنین سنگ مزارهایی حفظ و به رخ کشیده می شدند.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 16:44:03 مینودشت _ گالیکش _ دهستان ینقاق _ در حاشیه روستای «صمدانی».
قلعه ، بقعه و گورستان تاریخی «بی بی حلیمه».
نگاره روی سنگ مزار متعلق به همان «خواجه کلان» که روزگاری در استرآباد صاحب موقعیت سیاسی و منصب بالایی زیر سایه شاهزادگان تیموری از جمله ابوالقاسم میرزا بابر حاکم استرآباد بود.
دفن چنین شخصیتی در گورستان بی بی حلیمه و آن هم واقع در دورترین نقطه شرقی ایالت استرآباد ، نشان از اهمیت این قلعه و گورستانش در آن دوران داشت.
بنا و بقعه بی بی حلیمه هم به احتمال زیاد متعلق به زنی عارف و صوفی مسلک بوده که بتدریج مورد توجه بومیان منطقه قرار گرفته بود.
قبرستان هم به دور این بقعه شکل گرفته بود.
اشعاری که در پست قبلی تقدیم شدند ، بر روی این قسمت حک گردیده اند
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 16:40:04 قلعه تاریخی و مخروبه بی بی حلیمه و گورستان قدیمی آن.
نگاره همان سنگ «خواجه کلان» که بر روی کلگی به شکل محراب این سوی آن نام سازنده سنگ چنین حک شده است :
عمل استاد محترم اجل استاد عبدالعزیز بن استاد حاجی ابراهیم».
از قرار معلوم این پدر و پسر یعنی عبدالعزیز و ابراهیم هر دو از استادان سنگ تراش معروف و قهار آن دوران بوده اند.
این سنگ مزار ۱۸۸ سانت طول ، ۴۲ سانت عرض و بلندی آن ۳۳ سانتی متر است .و باید حدود یک تُن وزن داشته باشد.
تاکید می گردد این سنگ مزار را قبل از آنکه برای همیشه نابود شود ، حدود ۴۰ سال پیش توسط فردی فهیم و مسئول به نام سید باقر موسوی به مسجد گالیکش منتقل کرده بودند. بعدها هم آن را به موزه سنگ گرگان در حاشیه میدان امامزاده عبدالله انتقال دادند که هنوز در اینجا نگه داری می شود.
احتمالا خود سنگ خام چنین سنگ مزارهایی را از معادن سنگ «خیبه» بادکوبه با کشتی از طریق دریای خزر به استرآباد می اوردند.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 16:26:37 قلعه و گورستان تاریخی «بی بی حکیمه».
نگاره پهلوی دیگر همان سنگ مزار «خواجه کلان» از ملازمان ابوالقاسم میرزا بابر حاکم استراباد از سال ۸۵۹ ه ق به بعد.
بر کل چند گوشه این سنگ این اشعار به خط فوق العاده زیبایی بدین گونه حک شده اند :
کرد پرواز از نشیمن تن
باز روح‌لطیف صدر زمن
میرزا معصوم شد بفّر همای
سایر فرخ خجسته سخن
شهر بال خواجه کلان
صاحب جود و طبع خلق حسن
سبع و سبعین و بد ثمانمائه
در رجب ماه شاه سر علن
ماه تودیع شد و امام زمین
صادق و کاظم و تقی ز فتن
یارب او را بروز محشر عام
حشر فرمای با حسین و حسن
آن دو نور دو عین روشن شاه
محشور بگردان با اوویس قرن
در خط چهارم به عربی تاریخ ۸۷۷ حک گردیده است.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 16:12:14 مینودشت_ گالیکش_ دهستان ینقاق_ در حاشیه روستای «صمدانی».
همچنین پس از طی ۷ کیلومتر جاده گنبد_ کلاله ، در سمت راست جاده فرعی دارد که پس از طی ۵ کیلومتر ، به قلعه بی بی حلیمه و گورستان آن ختم می شود.
این قلعه و گورستان قدیمی آن که کاملا نابود شده. برخی از سنگ مزارهای از جنس مرمر سیاه متعلق به عصر تیموریان (حدود ۶۰۰ سال پیش) بود.
بعلاوه سنگهای دوره قاجاری و متاخر هم در سطح قبرستان دیده می شدند.
این نگاره یکی از سنگمزارهای متعلق به گورستان قلعه بی بی حکیمه است که بسیار با شکوه و متعلق به یک رجال سیاسی و شخصیتی صاحب شأن اجتماعی به نام «خواجه کلان» از ملازمان شاهزاده ابوالقاسم میرزا بابر تیموری در استرآباد بوده.
بابر میرزا مدتی در ایالت استرآباد (تقریبا استان گلستان کنونی) حکم راند. از وی کتیبه منبر مسجد جامع گرگان با تاریخ ۸۵۹ (۵۸۴ سال قبل) با ابعاد ۵۶× ۱۲ سانتیمتر به خط ثلث هنوز بیادگار باقی مانده است.
این سنگ مزار یک مکعب مستطیل با حجمی سنگین که در ۵ سوی آن متن های متفاوت با خطوطی زیبا دیده می شوند که متن آنها در نگاره های بعدی ارایه شده اند.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 15:46:09 درود . ۵شنبه ۱۴۰۱/۵/۶ خورشیدی.
دوستان گرام پست امروز را به طور کامل به یک قلعه ، محوطه تاریخی ، گورستان قدیمی و بقعه «بی بی حلیمه» در شهرستان مینودشت و شهر گالیکش اختصاص می دهیم. مکانی که در دوره قاجار سایکس انگلیسی هم از آن یاد کرده بود.
بعدها و دهه های اخیر هموطنان سیستانی که به این منطقه آمدند بقعه آن را «امامزاده اولیا» خواندند.
این محوطه به شماره ۱۴۰۶۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
قلعه «بی بی حلیمه» ۴ ضلعی و دارای بقایای بارو و حصارهایی با ابعاد ۸۹ ، ۸۱ ، ۵۶۰ و ۲۷۰ متر و خندقی مخروبه با پهنایی تا ۸ متر است. در حاشیه شمال و شمال شرقی این قلعه بقایای «اکروپل» (ارگ_ محل نشیمن حاکم قلعه) و نیز گورستان قدیمی با چند سنگمزار تاریخی بسیار با ارزش دیده می شوند.
بقیه توضیحات را در زیر ۸ نگاره یکی از سنگمزارهای با شکوه که به طور اختصاصی مورد توجه قرار گرفته است ، ارایه می کنیم.
(بر گرفته از کتاب «سنگ مزارها و کتیبه های تاریخی گرگان و استراباد» اثر اسدالله معطوفی).
لطفاً بر روی نگاره ها با سر انگشت به آرامی ضربه بزنید تا کاملا باز شوند.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-27 14:56:51 گنبدکاووس.
۱۳۴۹ خورشیدی.
داربست برای تعمیرات کلی این میل ۱۰۰۰ ساله.
این برج یکبار هم در تیر ماه سال ۱۳۰۸ خورشیدی تعمیر شده بود. مخصوصا بخش پایه و زیرین آن بشدت آسیب دیده و خالی شده بود طوریکه خطر ریزش و واژگونی آن می رفت . در یکی از نگاره های پست دیروز این آسیب دیدگی بخوبی مشخص است.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید

2022-07-27 14:53:38 گنبدکاووس.
آبان ۱۳۰۴ خورشیدی (۹۶ سال پیش).
محل تلاقی قشون رضاشاه در گنبد قابوس.
لازم به ذکر است که در این سال از سه سو و سه قشون مجهز به دشت گرگان و ترکمان صحرای ایران ، حمله کردند. یکی گروه از سوی بندرگز و گمیشان به سوی «بش یوسقه» (پنج پیکر کنونی) و آق قلعه.
دسته دوم از استرآباد و دسته سوم از طرف خراسان (قوچان و بجنورد).
این سه گروه با فاصله های زمانی مختلف اما سرانجام در ۴ ابان در گنبد قابوس به هم رسیدند.
برای اطلاع بیشتر و ریز وقایع ، به جلد سوم کتاب «تاریخ ، فرهنگ و هنر ترکمان» اثر اینجانب مراجعه شود.
@matoofiasadolah باز کردن / نظر دهید