آیا سازمان نظام پزشکی در قوانین موضوعه کشور, به عنوان یکی از ن | ن پزشکی1400

آیا سازمان نظام پزشکی در قوانین موضوعه کشور, به عنوان یکی از نظام های خاص حرفه ای محسوب می گردد؟

دکتر پیمان رحمانی

۱) تعریف نظام حرفه ای;

از منظر حقوق اداری, آن دسته از تشکیلات و سازمانهایی که توسط صاحبان حرفه معین در هر بخشی تشکیل شده و به منظور دفاع از حقوق صنفی اعضاء و برقراری نظم و انضباط در بین آنها ایجاد می شود را نظام حرفه ای می گویند.

۲) انواع نظام های حرفه ای:

الف) نظام های خاص حرفه ای;

آن دسته از حرف و مشاغلی هستند که بدلیل دارا بودن موقعیت سیاسی و اجتماعی ویژه, مورد توجه قانونگذار قرار گرفته و معمولا" تصدی به آنها نیازمند اخذ مدارک عالی دانشگاهی است و دارای "قانون خاص" و "تشکیلات ویژه خاص" خود هستند.

از جمله آنها, سازمان نظام پزشکی, کانون وکلای دادگستری, کانون کارشناسان رسمی دادگستری, سازمان های نظام مهندسی و کنترل ساختمان, نظام پرستاری, نظام دامپزشکی, نظام روانشناسی و مشاوره, نظام مهندسی معدن, نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی را می توان نام برد.

ب) نظام های عام حرفه ای:

آن بخش از حرف و مشاغلی هستند که دارای قانون خاص و تشکیلات ویژه خاص مربوط به خود نیستند و همگی آنها در قالب عام "قانون نظام صنفی", سازمان دهی می شوند و مشمول و تابع قانون مذکور قرار می گیرند.

۳) اهداف و وظایف مشترک نظام های حرفه ای:

الف) دفاع از منافع شغلی و حرفه ای اعضاء در چارچوب اهداف تشکیل نظام حرفه ای و ارتقاء جایگاه آن در عرصه عمومی

ب) تنظیم و اداره فعالیت های حرفه ای و شغلی اعضاء که عهده دار "مأموریت عمومی" (ارائه خدمات عمومی) می باشند و بخشی از وظایف تصدی گری دولت را از جانب دولت و تحت نظارت و حمایت دولت بر عهده دارند.

ج) حمایت از "حقوق خدمت گیرندگان" که توسط صاحبان حرف و مشاغل به آنها "خدمات عمومی" ارائه می گردد.

۴) مشخصات مشترک نظام های حرفه ای;

الف) نظام های حرفه ای, یک اجتماع غیرموقت اجباری هستند.

به این معنی که "عضویت" در نظامهای حرفه ای, طبق قوانین آمره آنها, اجباری است و اعضاء آن در چارچوب قانون, ملزم به اطاعت از "تصمیمات اداری سازمان" بوده و نمی توانند به میل خود از آن خارج شوند یا از اجرای تصمیمات سازمان, خودداری نمایند که همین امر وجه افتراق نظامهای حرفه ای از سایر نهادها (مانند سندیکا, انجمنها و سازمانهای مردم نهاد و کانونهای خصوصی) است که در این نهادها برخلاف نظامهای حرفه ای, افراد اختیار دارند که آزادانه, عضویت این نهادها را بپذیرند یا نپذیرند.

ب) نظام های حرفه ای, دارای "شخصیت حقوقی مستقل" هستند و دارای حقوق و تکالیف متعددی می باشند.

این نظامها, بدلیل شخصیت حقوقی مستقل, دارای استقلال حقوقی, اداری و مالی از دولت می باشند و در برابر دولت, وظیفه دفاع از منافع شغلی و حرفه ای اعضاء را بر عهده دارند, اما از طرف دیگر مطابق قوانین و مقررات مربوطه, در مأموریت عمومی خود (ارائه خدمات عمومی) که از جانب دولت, عهده دار انجام امور تصدی گری دولت می باشند, به عنوان یک " واحد اداری مستقل", در چارچوب ضوابط و قواعد اداری, تحت نظارت و حمایت دولت فعالیت می نمایند.

ج) نظام حرفه ای, ناظم امور حرفه خود در برابر اعضاء است.

نظام های حرفه ای, مطابق ماده۱ قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب ۱۳۸۷, مؤسساتی با شخصیت حقوقی حقوق خصوصی عهده دار مأموریت عمومی می باشند که مطابق قانون, بخشی از وظایف حاکمیتی و "امور تصدی گری دولت" را بر عهده دارند که از جمله این وظایف می توان به صدور پروانه اشتغال به حرفه, اتخاذ تصمیمات انتظامی علیه اعضاء و وضع آیین نامه های مربوط به حرفه اشاره نمود.

د) "رژیم حقوقی" نظام های حرفه ای مختلط است.

فعالیتهای مربوط به مأموریت عمومی آنها, تابع "قواعد حقوق عمومی" است, اما فعالیتهای مربوط به امور داخلی و تشکیلاتی آنها (مانند امور اداری و مالی, قراردادها و معاملات) تابع "قواعد حقوق خصوصی" است و دعاوی آنها در صلاحیت مراجع قضایی عمومی می باشد.

سازمان نظام پزشکی;

سازمان نظام پزشکی, براساس ماده۱ قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی مصوب ۱۳۸۳/۱/۲۵ مجلس شورای اسلامی, به عنوان یک نظام خاص حرفه ای محسوب می گردد که دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و به منظور تحقق بخشیدن به اهداف سازمان (ماده۲) و انجام وظایف مقرر در این قانون (ماده۳) تشکیل شده است و دارای کلیه حقوق و تکالیف مشترک نظامهای حرفه ای می باشد.


منابع;
- حقوق اداری دکتر منوچهر طباطبایی
- حقوق اداری دکتر محمد امامی
- کلیات حقوق اداری دکتر ولی الله انصاری

@medicall1400