تاجدار حرم «تاجدار حرم» عنوان قوالی بسیار مشهوری است در نعت | مهنه‌وِشت
تاجدار حرم
«تاجدار حرم» عنوان قوالی بسیار مشهوری است در نعت رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله. این قوالی را نخستین بار، برادران صابری (غلام فرید و مقبول احمد) خواندند و پس از آن، خوانندگان بسیاری دوباره آن را اجرا کرده‌اند.
زبان اصلی این قوالی اردوست؛ اما تقریباً بر نیمۀ اول آن، فارسی حکم می‌راند. اشعار عربی و بعضی زبان‌های دیگر هندی هم به گوش می‌رسد.
نعت این دو برادر پاکستانی، دست‌کم در این نسخه، با دو بیت فارسی، گویا از جامی، آغاز می‌شود:
۰۰:۵۲ | صبا! تحیّت شوقم به آن جناب رسان حدیث ذرۀ مسکین به آفتاب رسان
در آن مقام که آرامگاه اقدس اوست زمین ببوس و سلام منِ خراب رسان
و پس از چند دقیقه، بیتی از حاجی محمدجان قدسی مشهدی:
۰۶:۰۰ | چشم رحمت بگشا، سوی من انداز نظر ای قریشی‌لقب و هاشمی و مطّلبی
پس از آن، دو بیت، بازهم گویا از جامی:
۰۶:۲۱ | یا رسول‌الله! احوال خراب ما ببین روی خاک افتاده‌ام از شرم عصیان بر زمین
مُذنبی چون من نباشد در تمام امتت رحم کن بر حال ما، یا رحمةً للعالمین!
قطعۀ جالب در این قوالی، شعری است از امیرخسرو دهلوی، شاعر پارسی‌گوی هند، که آمیزه‌ای از فارسی و زبانی هندی است:
۰۷:۲۵ | ز حال مسکین مکن تغافل... که تاب هجران ندارم ای جان...
چو شمع سوزان، چو ذره حیران، همیشه گریان به عشق آن مه...
پس از آن، بیت‌هایی عربی و فارسی، بازهم گویا از جامی:
۱۱:۵۵ | یا مصطفی، یا مجتبی، اِرحَم لَنا، اِرحَم لَنا دست همه بیچاره را، دامان تویی، دامان تویی
من عاصی‌ام، من عاجزم، من بی‌کسم، حال مرا یا شافع روز جزا، پرسان تویی، پرسان تویی
ای مشک‌بیز عنبرفشان، پیک نسیم صبحدم ای چاره‌گر، عیسی‌نفس، ای مونس بیمار غم
ای قاصد فرخنده‌پی...
* با سپاس از دوست مهربان و کاردان، جناب سیدمسعود هاشمی نجفی، که مرا شیوۀ ویدئو فشردن آموخت. در فرستۀ بعد، نسخۀ صوتی «تاجدار حرم» را منتشر خواهم کرد.
