چرا توقیف، کار درستی بود؟ موازنه قدرت در عرشه نفتکشها تصمیم | میز نفت
چرا توقیف، کار درستی بود؟ موازنه قدرت در عرشه نفتکشها
تصمیم ایران حامل یک پیام روشن برای آمریکاییها بود که فکرش را نمیکردند تهدیدات تهران عملی شود. تجربه تاریخی طی دو سال اخیر نشان داده هر کشوری که برای توقیف نفتکشهای ایرانی پیشقدم شود، باید هزینه گزافی پرداخت کند. در این میان اما عدهای پاسخ روشن ایران را نشانه ضعف قلمداد کرده و آن را به مثابه عملیات خاموش تلقی میکنند که چیزی جز هزینه برای کشور ندارد. همان افرادی که صادرات میعانات گازی و فرآوردههای نفتی به ونزوئلا را هم اینگونه تحلیل کردند ولی گذر زمان نشان داد تصمیم تهران برای پایان محاصره دریایی نوین تا چه میزان تأثیرگذار بوده است.
محمدصادق جوکار، رئیس مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی در این باره معتقد است اصولا رژیمهای حقوقی و تجاری بینالمللی بدون پشتوانه قدرت سیاسی و امنیتی عمدتا به ضرر کشورهای ضعیف است لذا اگر کشوری انتظار داشته باشد با تکیه بر رژیمهای بینالمللی مثل حقوق کشتیرانی و تجارت منافع خود را تأمین کند بهزودی در حاشیه قرار گرفته و حذف میشود. مقررات بینالمللی به سود قدرتهای سیاسی است و این کشورها با یکجانبهگرایی و ایضا فشار بر کشورهای ضعیف هر طور که میخواهند، عمل میکنند.
جوکار میگوید، یونان یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپاست پس باید به قوانین این اتحادیه پایبند باشد اما نیست: «اتحادیه اروپا هیچ تحریمی را علیه جمهوری اسلامی ایران در حوزه تجارت نفت و انرژی وضع نکرده، بنابراین توقیف نفتکش ایرانی در فروردین و تحویل نفت آن به آمریکا نه تابع قوانین اروپاست و نه قوانین بینالمللی. یونان طبق قوانین بینالمللی حق توقیف نفت ایران را نداشت اما باوجود این مهم از قوانین و دستورات آمریکا پیروی میکند.»
در این میان، قاعدهای که میتواند منافع کشورها را تأمین کند، مقولهای است به نام «خودیاری» یا Self Help. این قاعده میگوید کشوری که در چارچوب پروتکلهای بینالمللی مورد تعدی قرار میگیرد، خودش باید منافع خود را تأمین کند و از پشتوانه سیاسی و امنیتی خود بهره بگیرد. مانند همان تصمیمی که تهران گرفت و از نظر راهبردی گامی مهم به شمار میرود.