نبرد اردبیل---- یورش خزرها به آذربایجان. همه ما از ستم بی پا | ️ Ⓜ️ ملانصرالدین Ⓜ️
نبرد اردبیل---- یورش خزرها به آذربایجان. همه ما از ستم بی پایان اعراب به مردم ایران و آذربایجان آگاهیم. ولی در رویدادی هولناک ، خزرها و ترکان ماوراء قفقاز چون قپچاقها ، چنان کشتاری از مردم آذربایجان و بویژه مردم اردبیل براه انداختند که مردم آذربایجان به خلیفه عرب پناه بردند تا از دست خزرها رهایی یابند.
با تصرف آذربایجان و اران ( آلانیه ) و قفقاز ، خلفای عرب به مرزهای حکومت قبایلی خزرها رسیدند...در طول حکومت اموی ، بارها و بارها میان خزرها و اعراب درگیریهایی پیش آمد که فاتح قطعی نداشت. تا زمان " نبرد اردبیل " ، عمده تجاوزات سالیانه خزرها بوسیله حاکمان محلی آلانیه و قفقاز دفع میشد ، توسط حاکمانی چون " جوانشیر " ، وراز تیرداد " ، شیرویه ، و غیره.... اما در حدود سالهای 103ه. ق. به بعد ، خلافت اموی گرفتار انقلابهای داخلی ، مانند قیام زید بن علی ، تهاجمات خارجی و مشکلات دیگر شده و روی به ضعف نهاده بود و نارضایتی از اعراب نیز در قفقاز فزونی یافته بود ، چرا که حاکمان عرب بر قفقاز حکومت میکردند ، مانند فرزندان خلیفه عبد الملک بن مروان....در این زمان خاقان خزر فرصت را مناسب دانسته ، با همکاری ترکان قپچاق و به روایتی هونهای باقیمانده ، دربند را تصرف کرده و با شکست آلانها ، به جنوب راندند... خلیفه یزید بن عبدالملک ، سردار معروف عرب " ابو عقبه الجراح بن عبدالله الحکمی "، معروف به " جراح حکمی " را از ماوراء النهر احضار کرد ، و وی برای مدتی خزرها را تا دربند پس راند... این نبردها چند سالی طول کشید... اما در سال 112 ه. ق. " برجیک " پسر خاقان خزر ، بار دیگر آلانیه را گرفت و به جنوب راند...در نبرد معروف به " مرج اردبیل "یا " نبرد اردبیل " سپاه عرب شکست خورد و سردار معروف عرب ، " جراح حکمی " کشته شد ... خزرها به اردبیل تاختند و پس از مقاومت مردم ، شهر سقوط کرد.... "برجیک بیگ " که سپاهی مرکب از خزرها ، ترکان قپچاق ، و هونها داشت ، دست به کشتارهولناک مردم اردبیل گشود... وی دستور داد هر پسر و مردی را که " توان بلند کردن سلاح " دارد کشتند، و همه زنان و کودکان اردبیل را به بردگی گرفتند... و... بیدادها و تجاوزها نمودند.... سپس سپاه خزر و قپچاق بر سراسر آذربایجان تاخته ، سرتاسر اذربایجان را طعمه کشتار و غارت و انهدام نمود و از انجا تا دیاربکر و موصل پیش راندند و همه جا مردمان محلی را کشتار و غارت نموده و شهرها و روستاها را ویران کردند...( تاریخ بلعمی - ج2- ص 933 ) در این زمان هشام بن عبدالملک خلیفه وقت اموی ، با شتاب سرداران خود را فرا خوانده و پول و سپاه فراوان به آنها داد و انها سپاه " برجیک " را پس راندند... در آذربایجان ، سردار عرب " 20000" تن از مردم به جان آمده آذربایجان را به سپاه خود افزود و تا سال 117 ه . ق. خزرها و قپچاقهای ترک از قفقاز بیرون رانده شدند و سپاهیان اموی و آذربایجانی تا دربند را دوباره تصرف کردند. ----------------------------------------------------- شرح ماجرا البته بسی مفصل تر از این است و دوستان میتوانند جزییات آنرا ، ذیل حوادث مربوط به ، بویژه خلافت " هشام بن عبدالملک " دنبال کنند... در متونی چون تاریخ بلعمی ، تاریخ طبری ، " الکامل فی التاریخ " ابن اثیر ، تاریخ بلاذری ، و دیگر متون مربوط به آن دوران ... --------------------------------------------------------------------- این متن مختصر را صرفا به این جهت نوشتم که در بحثی با دوست پانترکیستی که اهل اردبیل بود، با افتخار از حضور " برجیک بیگ " در اردبیل و آذربایجان سخن میگفت و مدعی بود که به لحاظ تاریخی ، این نام دلالت بر " ترک زبان بودن مردم آذربایجان " در ان دوران است ، یعنی پیش از ورود سلجوقیان ، و نتیجه گیریهای شگفت آور دیگری که تنها از عهده دوستان پان ترک بر می اید...با ارائه این مطالب "دوست بسیار مدعیمان دیگر حتی پاسخم را هم نداد... دو.ستان البته همگی فرهیخته و اهل دانشند و نیازی به توصیه بنده ندارند که بگویم بسیار مراقب " مغالطات تاریخی " دوستان پانترک باشند . اینکه معمولا اصل ماجراهای تاریخ چه بوده اند ، ولی این دوستان ماجرا را چگونه با جعل و دروغزنی به مردم فرامینمایند.....این تنها یک نمونه کوچک از جعلیات تاریخی هزاران موردی آنهاست که بنده توضیح دادم... صرف حضور شخصی با نام " برجیک بیگ " پسر خاقان خزر آنهم از ماوراء قفقاز در آذربایجان در متون تاریخی برای یکی دو سال ، انهم برای کشتار مردم اذربایجان ، دلیل بر آذربایجانی بودن وی و یا حضور هزاران ساله زبان ترکی در آذربایجان نیست... و البته نیازی به توضیح نیست که زبان ترکی مانند هر زبان دیگر جزو گویش‌های ارجمند فعلی در ایران است ، ولی برای اثبات ارزشمندی ان نیازی به جعل تاریخ و دادن اطلاعات نادرست نیست... آرتاباز
