2023-05-16 08:53:41
امام صادق علیه السلام و شاگردانی که در علوم مختلف تخصص داشتند. دوران حیات امام صادق علیه السلام، دورانی بود که مبحث مطرح آن زمان، مباحث کلامی و اعتقادی بود و از این رو بیشتر شاگردان آن حضرت در همین زمینه و همچنین فقه خدمت امام صادق علیه السلام می‌رسیدند، امّا حضرت شاگردان دیگری هم داشتند که آن‌ها در علوم مختلف متخصص بوده و از علم امام استفاده می‌کردند.
علم ادبیات عرب:
أبان بن تغلب یکی از شاگردان امام صادق است که نزد حضرت علم ادبیات عرب را آموخته است که در کتاب اختیار معرفة الرجال شیخ طوسی به آن اشاره شده است:
فقال الشامي أرأيت يا أبا عبد الله أناظرك في العربية فالتفت أبو عبد الله عليه السلام فقال يا أبان بن تغلب ناظره فناظره فما ترك الشامي يكشر
در این روایت شخصی شامی خدمت امام صادق علیه السلام می‌رسد و از حضرت می‌خواهد که در زمینه علم ادبیات عرب با حضرت مناظره کند، امام صادق علیه السلام شاگرد خود أبان بن تغلب که در آن مسئله هم تخصص داشت را برای مناظره با او معرفی می‌کند و نتیجه مناظره؛ شکست مرد شامی بود.
اختيار معرفة الرجال (رجال الكشي)، الشيخ الطوسی، جلد ۲، صفحه ۵۵۵
در این روایت مرد شامی درخواست مناظره در علوم مختلفی با امام صادق می‌کند که امام هر موضوع را به یکی از شاگردان خود ارجاع می‌دهد و از این روایت به دست می‌آید که کدام شاگرد متخصص چه علمی بوده است:
حمران بن أعین متخصص علوم قرآن
أبان بن تغلب متخصص ادبیات عرب
زرارة متخصص فقه و حدیث
مؤمن الطاق متخصص کلام
طیار متخصص بحث جبر و اختیار
هشام بن سالم متخصص توحید
هشام بن حکم متخصص بحث امامت
فیزیک و شیمی و کیمیا:
یکی دیگر از شاگردان امام صادق که بنا بر برخی گزارش‌ها در زمینه علم فیزیک، شیمی و کیمیا تخصص داشته، جابر بن حیان بوده است:
در کتاب معجم الرجال آیت الله خوئی آمده است: جابر بن حيان... كان عالما بالفنون الغريبة... وقد كتب في أحواله وذكر مؤلفاته كتب عديدة... أنه من تلامذة الصادق عليه السلام... وقالوا إنه أول من وضع أساس الشيمي الجديد
معجم رجال الحديث، السيد الخوئي، جلد ۴، صفحه ۳۲۸
کتب فراوانی در احوال و مؤلفات جابر بن حیان نوشته شده و بسیاری او را اوّلین کسی می‌دانند که اساس علم شیمی جدید را پایه‌گذاری کرده است.
در کتب اهل‌سنت در مورد ایشان آمده است:
جابر بن حيان أبو موسى الطرسوسي قال القاضي شمس الدين أحمد بن خلكان ألف كتابا يشتمل على ألف ورقة يتضمن رسائل جعفر الصادق وهي خمسمائة رسالة في الكيمياء
الوافي بالوفيات، جلد ۱۱، صفحه ۲۷
ابن خلکان در مورد جابر بن حیان می‌گوید: جابر کتابی تألیف کرده است که مشتمل بر هزار برگ است که این کتاب متضمن احادیث امام صادق علیه السلام است که آن ۵۰۰ حدیث در زمینه علم کیمیا است.
منادی زمان
@Monadizaman
2.2K views05:53
ا
