تلاش این نوشتار ارائه تصویری روشن از گرایش‌ها و جریان‌های موجود در میان نو‌اندیشان دینی متأخر است. منظور از متأخر از سال ۱۳۶۰ تا‌کنون است. برای ارائه این تصویر تلاش می‌شود تا «تقسیم منطقی» از این مفهوم کلی ارائه گردد.
یعنی مصادیق (یا مجموعه‌ای از مصادیق) آن برشمرده شود. البته تقسیم منطقی که حاصل استقراء است (تقسیم منطقی استقرایی). چنین تقسیمی مطابق قواعد منطقی باید جامع و مانع، دارای اقسام متباین، دارای وحدت جهت، متکی بر ملاک‌های روشن و دارای فایده عملی باشد.
آشنایان با این‌گونه مباحث می‌دانند که چنین کاری بسیار دشوار است. مسلمانان در مواجهه با دین آن را «مجموعه‌ای از نماد‌ها و نشانه‌ها که در برگیرنده پیام و دعوت خدا خطاب به انسان است»، تلقی می‌کنند. از این رو هنگامی‌که از دین‌شناسی سخن می‌گویند، تلاش برای درک درست «پیام و دعوت خدا خطاب به انسان» را در نظر دارند.
دینداری و دین‌شناسی در میان مسلمانان «متن‌محور» است. از یک‌سو متن وحیانی (قرآن) در مقابل آنهاست و از سوی دیگر مجموعه مکتوبی در مورد «الگوی رفتاری و گفتاری پیامبر» (سنت معتبر)، که منابع اصلی دین‌شناسی مسلمانان هستند. دین‌شناسی و به‌دنبال آن دینداری مسلمانان حاصل تعامل آنها با متون معتبر دینی است.
متن کامل این نوشتار را در لینک زیر بخوانید mashghenow.com/?p=5877
