2021-01-17 07:24:15
*مقررات WTO و نهادهای جهانی به سود کشورهای توسعه یافته است/مشورت گرفتن درحوزه تجارت از اتاق بازرگانی با مصلحت اقتصاد ملی همخوانی ندارد*
*نمیتوان همه مشکل ناچیز بودن سهم ایران از تجارت جهانی را به حساب تحریم بگذاریم*
اولین پیش‌نشست از هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی
* دکتر مهدیار اسماعیلی * کارشناس اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه:
امروز ما در اوج تحریم ها هستیم و تراز تجاری مان عمدتا نزولی است. از حیث صادرات ما گاها با محدودیت های بیشتری مواجه هستیم و تراز تجاری مان منفی است.
ما از حیث GDP سال هاست سیر نزولی داریم. همه این ها به جهت محدودیت هایی است که بخشی ناشی از تحریم ها و بخشی ناشی از ناتوانی ما از کسب بازارهای اطراف خودمان است. بسیاری از تحریم ها با طرقی که تولیدکنندگان ما یاد گرفته اند قابل دور زدن است اما دیگر مزیت ندارد.
پروفسور چانگ کتابی دارد که در آن می گوید نقش WTO این است که مقرراتی را در عرصه هایی که به نفع کشورهای برخوردار تر و قوی تر است اعمال کند که به نفع آن ها ست.
تجربه جهانی هم می گوید ما اگرچه شاید بخاطر خیلی تصمیماتی که تا الآن گرفته ایم ورودمان به WTO اجتناب ناپذیر باشد، اما باید بدانیم کسانی که در WTO قدرتمند هستند خودشان از این مسیر بالا نرفته اند.
باید بدانیم کشوری که پیشتاز قانون گذاری در حوزه سیاست تجاری بوده، کشورهای اروپایی بوده اند و پیش از آمریکا انگلستان متولی این امر بوده است. یکی از سیاست هایی که آمریکا در راستای کاهش نقش WTO در پیش گرفته، انتشار اوراق قرضه، تاسیس بانک ها و حمایت از صنایع نوزاد بوده است.
شاید با مطالعه در ادبیات WTO تصور شود که کشورهایی چون آلمان و فرانسه بیشتر با سیاست های آن مخالفت کرده اند در حالی که از قضا کشورهایی چون آلمان، فرانسه و ژاپن تعرفه های میانگینشان از آمریکا و انگلستان کمتر بوده است.
این ها واقعیت هایی است که از نظام نظم نوین جهانی وجود دارد و ما آنقدر در آن غرق شده ایم که فکر می کنیم الا و لابد این ها درست است.
هرکسی که در این دنیا مغایر با این نظم نوین جهانی صحبت کرده، بایکوت شده است.
ما حتما باید اولا نسبت به اصل WTO مراقبت کنیم. شرکت سامسونگ شرکتی در حوزه صادرات کلم و سبزیجات بوده است که پس از سال ها یارانه دادن به بخش الکترونیک از محل فروش کلم، توانسته است به چنین وضعیتی دست یابد.
درست است که ما طراحی نداشته ایم در سیاست های خودمان، اما استراتژی مدون اگر قرار باشد منتهی به عضویت در WTO و افتادن در مسیر تجارت جهانی باشد، همان بهتر که استراتژی نداشته باشیم. استراتژی باید کشور را از تهدیدهای خارجی تجاری صیانت کند.
ما سیاستگذار صنعتی و اقتصادی نداریم. یک اتاق بازرگانی داریم که با مرکز آژانس دولتی صادرات کره تفاوت های عمده ای دارد.
1 – من وقتی دارم به عنوان یک سندیکا خودم و همکارانم را اداره می کنم، مصلحت ملی در اولویت دوم قرار می گیرد.
2 – تعارض منافع و نفع شخصی. من وقتی یک بازرگان بزرگ ملی هستم به هر حال باید مراعات امثال خودم را بکنم.
اول باید بدانیم که چنین مشورت هایی در حوزه تولید کشور اعم از خصوصی و دولتی نداریم. این که مثلا بگوید شما برو در فلان صنعت، 20 سال دیگر اول کشور هستی.
شرایط کشور ما به گونه ای نیست که بتوانیم از الگوهای رایج جهانی استفاده کنیم.
ما حتی اگر آرمان های انقلابی هم نداشتیم، هیچ وقت نمی توانستیم توسعه پیدا کنیم. چون شرایط ژئوپولتیک این اجازه را به قدرت های بزرگ نمی دهد که بگذارند ایران مثل کره شود.
ما باید راهبردهای خاص ایران را اتخاذ کنیم :
- مدل گراویتی؟ در این مدل ها وقتی می خواهند از تجارت های دو یا چند جانبه صحبت کنند، از کشورهای هم فرهنگ بیشتر استقبال می کنند. یعنی یک بازرگان عراقی به دلایل مختلف ممکن است جنس ایرانی را به کره ای و چینی ترجیح دهد.
این مدل ها را ما باید به جد رعایت کنیم چون تجارت آمیخته به فرهنگ است.
ما باید محورهای خرد را جدی تر بگیریم.
وقتی مقیاس کار ما بزرگ است، به ظرفیت های بانکی نیاز بیشتری داریم
وقتی مقیاس بزرگ است، دولت باید وارد شود، ورود نقطه ای است و آسیب پذیری در برابر تحریم بیشتر است.
وقتی به نقاط بزرگ اتکا می کنید باید خریدار بزرگی داشته باشید و خریدارهای بزرگتری می خواهید که تحریم پذیر تر است.
وقتی از ظرفیت های همسایگی استفاده کنید، علاوه بر مزایای مدل گراویتی می توان از ظرفیت های غیر رسمی کشور نیز استفاده کنید که اگر رسمی شوند دچار محدودیت های تحریمی می مانند.
@mrmi_ir
4.0K viewsmrm, edited 04:24
ا
