با درود #مقاله تحلیل چهارمین خوان از هفت‌خوان‌های حماسه ملی ای | کانال نقالی و شاهنامه خوانی سیمرغ
با درود #مقاله تحلیل چهارمین خوان از هفت‌خوان‌های حماسه ملی ایران بر بنیاد اسطوره
قربانعلی ابراهیمی مریم محمودی
چکیده: هفت‌خوان رستم به طور اخص و هفت‌خوان‌های دیگر ایرانی، همچون هفت‌خوان اسفندیار یا شبه هفت‌خوان گرشاسب، نوعی جستجوی جاودانگی است. نوعی نبرد با نفس درون و با هدف آسان کردن دشواری‌هاست؛ دشواری‌های راه تکامل و عروج انسان. پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل هفت‌خوان‌های ایرانی بر آن است که در خوان چهارم همه هفت‌خوان‌ها، با وجود آنکه ظاهرا بن‌مایه آن‌ها مواجهه پهلوان با زن است؛ اما در پس این این مواجهه باید نمادهای اسطوره‌ای دیگری را جستجو کرد. خوان چهارم که در ظاهر نبرد میان مرد «پهلوان/قهرمان» و زن است در اساس و ریشه نبردی میان آتش و آب است. آتش پسر اهورامزدا است و آب دشمن آن است. آب که روزگاری نماد تقدس و پاکی اهورا بود، در عصر ساسانی و پس از تسلط افکار زروانی بر دستگاه دینی عصر، به عنصری اهریمنی تبدیل گشت. با تجزیه و تحلیل خوان چهارم رستم، اسفندیار، گرشاسب، هراکلس و نیم نگاهی به داستان‌های زال و رودابه، سام‌نامه خواجوی کرمانی، خسرو و شیرین نظامی و کلیدر محمود دولت‌آبادی به اثبات این نظریه پرداخته‌ایم.
