2023-05-10 17:19:46
اتمسفر حاکم بر حجاب، تحمیلی است بخش‌هایی از گفت‌وگوی نسیم آنلاین با
مهدی تکلو کارشناس حوزه زنان درخصوص گفتمان حجاب در ایران
ما به‌جای کلیدواژه‌ی عرف باید از واقعیت جامعه گفتگو کنیم. واقعیت جامعه یعنی آن مرحله‌ای که جامعه‌ی هم‌اکنون آنجاست و آن مختصات را دارد. واقعیت جامعه یعنی مرحله‌ای که جامعه در حرکت خودش همین الان آن مختصات و آن موقعیت را به خودش اختصاص داده است. در هر زمینه‌ای می‌شود این بحث را مطرح کرد. عرف جامعه یعنی اینکه این جامعه مسیری را به لحاظ تاریخی و فرهنگی طی کرده است
البته ضروری است که برای اینکه بفهمیم هم اکنون در چه وضعیتی هستیم گذشته‌ی خود را دنبال کنیم. ببینیم که چه راهی را آمده‌ایم، چه روزهایی را پشت سر گذاشته‌ایم. وضعیت حجاب چه دورانی را، چه مؤلفه‌هایی را، چه نیروهایی را تجربه کرده است.
اگر سوال این است که آیا مواد فرهنگی قابل ترویج از سوی حاکمیت باید متناسب با عرف جامعه تنظیم شوند، باید گفت مسلماً. اصلاٌ چیزی غیر از این پیش روی ما قرار ندارد. دین جامعه را به مسیرهای درست، به نحو درست، به سوی کمال، به سوی سعادت، روی زمین و در آسمان رهنمون می‌کند. این دین بر گرده یا برنهاد این مردم و با همه‌ی واقعیت‌های آن می‌خواهد سوار شود.
این نرم‌افزار دین بر روی یک سخت‌افزار واقعی می‌خواهد سوار شود و اساسا مخاطب دین، مردم و واقعیت مردم است. لذا اولین شأنی که واقعیت جامعه برای ما پیدا می‌کند شأن مخاطب است
اساساً فرهنگ و به یک معنا از گفتمان فرهنگ آن چیزی است که مورد تقبل جامعه واقع می‌شود. لذا در مقوله‌ی حجاب بطور خاص ما الان در موقعیتی نیستیم که کار فرهنگی به معنای درست، به معنای دقیق کلمه کرده باشیم و طیف بزرگی از مردم نپذیرفته باشند.
دین چیزی بیرون از مردم، ترویج دین چیزی بیرون از مردم و در انحصار دولت و حاکمیت نیست. این تنها صورت مسأله ما نیست.
دومین شأن، شأن فاعل بودن است. بنظر من اساساً این شأن خیلی ضرورت و جدیت بیشتری برای ما دارد و آن هم این است که کار فرهنگی، توسعه مواد فرهنگی، گفتمان‌سازی به معنای دقیق کلمه، فاعلش هم مردم است و حتی به یک معنا می‌توانم این شجاعت را به خرج بدهم و بگویم یگانه فاعلش مردم است، یعنی در کشاکش و در کنش متقابل مردم است که فرهنگ ساخته می‌شود و توسعه پیدا می‌کند.
آن‌چیزی که در ساحت گفتمان حجاب باعث می‌شود که حجاب تحمیلی و دستوری و حتی غیرفطری بنظر برسد پیش از آنکه مربوط به ساحت قانونی باشد، مربوط به اتمسفر است. اتمسفر است که حجاب را پیگیری می‌کند، بالای سر حجاب ایستاده است، عَلَم حجاب را دست گرفته است و می‌خواهد به نحو از بالا به پایینی مردم را به آن موضوع جلب کند. در این مفهوم است که مردم توده‌های فاقد عقل و شعوری تصور می‌شوند که این آمده است تکلیف آن‌ها را روشن کند و آن‌ها بایستی مطیع باشند، فاقد اراده و بدون اختیار دین را بپذیرند.
کار فرهنگی مثلاً در خصوص مسأله حجاب باید کاری کند و این اثر را داشته باشد که زن حجاب را دوست داشته باشد. باید زن محجبه در جامعه محبوب، مکرم و اعظم باشد. ساحت عقلی جامعه هم باید از این ماجرا پشتیبانی کند.
این در سطح مخاطب. در سطح فاعل که ماجرا جدی‌تر است و اساساً بجز فاعل و اراده‌ی مردم فاعلی و اراده نیست که بتواند و مطلوب باشد، یعنی نه مقدور و نه مطلوب است که کسی جز مردم و اراده‌های مردمی حرکت را رقم بزند.
متن کامل گفت‌وگو را اینجا بخوانید
@NasimOnline
694 viewsedited 14:19
ن
