زبان ستم‌گری: سرکوب فرهنگی به نام پاس‌داشت زبان فارسی (به‌مناس | زیر سقف آسمان
زبان ستم‌گری: سرکوب فرهنگی به نام پاس‌داشت زبان فارسی (به‌مناسبت روز ملی‌ی زبان مادری)
حسن محدثی‌ی گیلوایی ۳ اسفند ۱۴۰۰
من یک گیلک‌ام. مادر بزرگ‌ام و مادر ام هیچ‌کدام زبان فارسی بلد نبودند و هرگز به زبان فارسی حرف نزدند. آن‌ها از عزیزترین آدم‌های زنده‌گی‌ام بودند و هرگز آدم‌ها را به این یا آن گروه تقسیم نکردند. تقسیم کردن آدم‌ها را اولین بار از زبان پدراَم شنیدم. او یک آخوند سنتی بود و به اهل تسنّن فحش می‌داد.
من اما در طول دوران سربازی و نیز تحصیلات دانش‌گاهی بارها به خاطر گیلک بودن تحقیر شدم و انواع جوک‌های ناموسی شنیدم.
البته تربیت‌ام مرا در برابر این نوع تحقیرها بیمه کرده بود. من در تراز متفاوتی می‌اندیشیدم و این تحقیرها در من بی‌اثر بود. من هنوز لهجه دارم و هنوز گیلکی حرف می‌زنم. اما بارها شاهد بودم که زنان جوان گیلانی با فرزندان‌شان فارسی صحبت کردند تا فرزندان‌شان تحقیر نشوند و آدم به‌حساب بیایند.
بارها در گفت‌وگو با زنان ترک فامیل، با معذرت‌خواهی‌شان روبه‌رو شدم؛ مبنی بر این‌که من فارسی بلد نیستم. آن‌ها به زبانشان نگاه خوبی نداشتند.
با گوش‌های خودام در قطار شنیدم که دختر نوجوان ترک با تندی به مادر خود گفت که ترکی حرف نزن! او از این‌که به زبان مادری حرف بزند، خجالت می‌کشید و حسی از شرم و تحقیر داشت.
به‌راستی، چرا ما ایرانی‌های غیرفارس زبان می‌بایست به خاطر زبان مادری‌مان و خرده‌فرهنگ متفاوت‌مان (و این‌که به خرده‌فرهنگ فارس تعلق نداریم) تحقیر می‌شدیم و تحقیر بشویم؟! زبان فارسی در ایران معاصر، زبان ستم‌گری بوده است. اگر می‌خواهید زبان فارسی به زبان ملی بدل شود، می‌بایست انحصاری بودن زبان فارسی از بین برود و همه‌ی زبان‌های موجود در کشور محترم شمرده شوند و امکانات لازم برای پاس‌داشت همه‌ی زبان‌ها فراهم آید.
”وحدت همه با من” عین ستم‌گری است. وحدت همه با هم وحدتی برابرانه و بدون تبعیض است. سیاست یک‌سان‌سازی‌ی زبانی به بهانه‌ی وحدت ملی، سیاست سرکوب فرهنگی و عاملی برای بیگانه‌سازی‌ی بخش‌هایی از مردم کشور است.
کثرت‌گرایی فرهنگی و چندفرهنگ‌گرایی راه حل مشکل بیگانه‌سازی‌ی اجتماعی و سیاسی است.
وجود یک زبان رسمی نباید به قیمت سرکوب دیگر زبان‌های موجود در کشور تمام شود. توجه به فرهنگ اقوام گوناگون موجود در کشور از توجه به زبانشان آغاز می‌شود. راه تکریم انسان ایرانی در ظرف اقوام مختلف، از تکریم فرهنگ‌شان و زبانشان آغاز می‌شود.
