ریشه های عشق وسواسی عشق وسواسی یا کنترل‌گری، تعریفی متفاوت از | دكتر نیلوفر اله وردی
ریشه های عشق وسواسی عشق وسواسی یا کنترل‌گری، تعریفی متفاوت از عشقی که به رسمیت می شناسیم، پیدا می‌کند. عشق وسواسی کاملا مالکیت طلبانه است و از ریشه‌های فکری فرد کنترل‌گر نشات می گیرد. چنین فردی به جای تغییر در نقاط قوت و ضعف خودش به دنبال تغییر و کنترل طرف مقابل است. این افراد نیاز دارند تا مورد درمان قرار گیرند. به منظور بررسی ریشه‌های عشق وسواسی یا کنترل‌گری بیش از حد در عشق موارد مختلفی باید لحاظ گردد، اما تله‌ها و مشکلات زیر می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید آن شود: - عزت نفس پایین، عدم شناخت خود، طرف مقابل و ارزش هایمان o عزت نفس پایین ریشه عمده مشکلات و تله هاست. چنین شخصی خود را به حد کافی ارزشمند نمی داند و به واسطه عدم شناخت ارزش های خود و فرد مقابل دچار مشکلات متعددی مانند مهرطلبی، کمال گرایی و ... می شود.
- مهرطلبی o شخص مهرطلب ارزش خود را در تائید دیگران می داند و با توجه به این مساله و کمبود محبتی که دچار آن است، دچار چسبندگی به شخص مقابل شده و با ابزارهای کنترل گری و محبت زیاد سعی در دریافت محبت دارد.
- کمال گرایی و یا اهمال کاری o کمال گرایی و اهمال کاری نیز که در دو نقطه مقابل هم قرار دارند از ریشه های عشق وسواسی است. شخص کمال گرا از آنجا رضایت درونی برای هر موفقیت به دست آمده ندارد، عشق و محبت خود را ممکن است ناکافی بداند و اگر همین تفکر را در در پیش بگیرد، ممکن است دچار عشق وسواسی شود. از سوی دیگر شخص اهمال کار به واسطه این ویژگی و عدم توجه کافی می تواند شخص مقابل خود را دچار کنترل گری در عشق نماید.
- تله ترس از دست دادن یا رها شدگی o تله ترس از دست دادن یا رها شدگی در شرایطی ایجاد می شود که شخص در طی دوران کودکی یا نوجوانی افراد ارزشمند زندگی خود را از دست داده و یا شاهد این مساله در زندگی دوستان و آشنایان خود بوده است، یا در روابطی قرار گرفته که ترک شده و دچار احساس بی ارزشی شده است. در صورتی که فردی دارای روحیات حساس بوده باشد و موارد بالا را تجربه کند، دچار این تله خواهد شد.
- تله محرومیت عاطفی o دو شرایط برای ایجاد تله محرومیت عاطفی وجود دارد، افرادی که در خانواده محبت زیاد دیده اند، خواسته هایشان اجابت شده و مورد توجه زیاد قرار گرفته اند و یا برعکس، افرادی که دچار کمبود محبت و بی توجهی بوده اند.
- تله بی اعتمادی و بدرفتاری o ریشه های تله بی اعتمادی و بدرفتاری نیز مانند سایر تله ها به دوران کودکی، نوجوانی و یا روابطی که برای اولین بار داشته ایم، برمی گردد. به عنوان مثال با ما بدرفتاری شده، دچار خیانت شده ایم! کسی که دچار این تله شده رفتارهای گذشته را به روابط جاری خود تعمیم داده و باور نمی کند که شخص مقابلش او را دوست داشته باشد، مدام فکر عرضی خیانت در مغز او می چرخد.
- عدم آگاهی و سواد رابطه o به طور کلی باید بدانیم رابطه درست مانند هر مهارت دیگری، نیازمند صرف وقت و یادگیری است. دانش رابطه اصولی دارد که برای یادگیری آن باید تلاش کرد. در کنار این موارد، تله‌های دیگری نیز وجود دارند که اگر بخواهیم به صورت اجمالی به آن‌ها اشاره کنیم شامل موارد زیر می‌شوند:
- خودبزرگ منشی - داشتن قوانین و معیارهای سخت گیرانه - فرهنگ، آداب و رسوم و باورهای غلط جامعه و خانواده - تعمیم دادن تجربیات ناخوشایند گذشته خود و یا دیگران به رابطه - داشتن شخصیت حمایتگر و یا چسبنده و کنترل گرکه از تعادل خارج شده - وابستگی و یا احساس مالكيت نسبت به طرف مقابل - میزان حساسیت زیاد - عدم امینت درونی و روانی - ترس از قضاوت دیگران - حسادت افراطی
حد و مرز درست آزادی در عشق و رابطه متعهدانه به طور کلی باید بدانیم تعیین حد و مرز آزادی در هر رابطه با رابطه دیگر متفاوت است و قانون کلی برای تعیین این حد و مرز که مناسب همه روابط باشد، وجود ندارد. این حدود باید با استفاده از گفت و گو توسط طرفین تعیین و توافق شود؛ برای تعیین آن اصولی را باید در نظر بگیریم، من جمله: - حد و حدود آن متناقض با حفظ و رعایت ارزش های انسانی، احترام، مقدس نگه داشتن عشق و ارزش‌های مشترک رابطه مثل تعهد، پذیرش مسئولیت‌ها، وفاداری، صداقت، احساس امنیت و ... نباشد. - متناقض با ارزش‌های دو طرف نبوده و احترام دو طرف در تعیین آن رعایت شود، در غیر اینصورت باعث ایجاد خشم و عدم کنترل خواهد شد. - نباید مانع فردیت و حریم خصوصی شخص، انجام فعالیت‌های شخصی و اجتماعی و علایق و خواسته های آن‌ها شود. - به خودمان و شخص مقابل آسیب نزند. - چهارچوب آن باعث تلاش برای تداوم و بهبود کیفیت رابطه شود. این حد و حدود نباید طوری تعیین شود که به تنه و اصل رابطه صدمه بزند. - باعث اهمال و کاستی در حق و حقوق طرف مقابل نشود. - ویژگی‌های شخصیتی فرد در تعیین آن در نظر گرفته شده باشد. - در قبال حدود تعیین شده برای آزادی مسئولیت پذیر و متعهد باشند.
