#شبکه_مطالعات_سیاستگذاری_عمومی دو گزارش درباره وضعیت #اجاره | شمس - NPPS.IR
#شبکه_مطالعات_سیاستگذاری_عمومی
دو گزارش درباره وضعیت #اجاره در مناطق فرودست شهر تهران
علی محمد ابراهیمی (کارشناس اندیشکده پایا) فرشید شعبانی (کارشناس اندیشکده پایا)
در نوشتار حاضر، گزارشِ تفصیلی نتایج دو تحقیق درباره وضعیت اجاره در مناطق فرودست تهران ارائه می‌شود.
گزارش خرداد ۱۳۹۸ بانک مرکزی حاکی از آن است که قیمت مسکن رشد 104 درصدی را نسبت به ماه مشابه سال قبل تجربه کرده است. همچنین قیمت‌ها در بازار اجاره در شهر تهران 23 درصد رشد کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد لااقل چند سال فرصت برای پرشدن فاصله بین #قیمت_خانه و #اجاره لازم است. این گزارش فاقد تفکیک منطقه‌ای است؛ اما آمارهای تفصیلی مرکز آمار برای زمستان ۹۷ حاکی از آن است که رشد اجاره‌بها تقریباً در مناطق مختلف شهر تهران همگن بوده است. طبق گزارش بانک مرکزی تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در خردادماه 60 درصد نسبت ماه مشابه در سال گذشته #کاهش پیدا کرده است. مطابق با این آمار، معاملاتِ اجاره برای زمستان سال 1397 نیز 38 درصد کم شده بود. این آمار برای چهار منطقه ضعیفِ اجاره‌ای 32 درصد بود. این دو آمار نشان می‌دهند تمایل #مالک و #مستاجر هر دو به جابه‌جانشدن است. شایان ذکر است 65.7 درصد از حدوداً شش‌هزار فقره معامله در خرداد متعلق به مناطق متوسط و بالای شهر نظیر 1،2،3،8،4 و 14 بوده است. این موضوع در کنار کاهش معاملات در کل شهر و نیز دانش تجربی محققان که از گفت‌وگو با مستاجران و کارشناسان بنگاه‌های ملکی در مناطق محروم‌تر کسب شد ظن مهاجرت ساکنان مناطق میانی را به سمت شهرهای نزدیک مانند کرج و شهر پردیس با توجه به همسانی نسبتاً بالای قیمت اجاره بین این مناطق تقویت می‌کند. درواقع قشر متوسط-درآمد زندگی در این شهرها را به زندگی در مناطق محروم‌تر تهران ترجیح می‌دهند و به دلیل اختلاف قیمتی جابه‌جایی برایشان توجیه اقتصادی نیز دارد.
در مرحله اول پرسشنامه‌ای با هدف بررسی وضعیت فعلی اجاره‌نشینان در مناطق محروم‌تر و با رویکرد اکتشافی و توصیفی طراحی شد. چهار منطقه 17، 18، 19 و 20 که بنا به گزارش مرکز آمار ایران کمترین قیمت‌های اجاره را در بین مناطق شهر تهران داشتند به‌منزله جامعه آماری انتخاب شدند. منطقه 10 نیز به عنوان یک منطقه مرزی و احتمالا مهاجرفرست انتخاب شد. در مرحله بعدی سی عدد پرسشنامه جهت پیش آزمون پر شد و با بررسی پاسخ‌ها و محدودیت‌های جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه اصلاح شد و نسخه نهایی آن آماده شد. سپس 250 عدد پرسشنامه (در هر منطقه 50 عدد) تکمیل گردید که 247 عدد قابلیت تحلیل آماری داشتند. در زیر گزارشی توصیفی از پیمایش اجرا شده ارائه می‌شود. شایان ذکر است مناطق و محله‌های آن از قبل شناسایی شدند تا با اجرای همگن پرسشنامه‌ها اعتبار نتایج افزایش پیدا کند. در این پرسشنامه تلاش شده تا چهار حوزه کالبدی و جمعیت‌شناختی، مهاجرت (به و از منطقه)، اجاره و سابقه تملک ملک سنجیده شوند.
زمان مرحله اول این پژوهش انتهای فصل اجاره‌ها بود. برای دریافت اطلاعات موثق‌تر می‌بایست بعد از شروع فصل اجاره‌ها تحقیق تکرار می‌شد. در آذرماه 1398 مرحله دوم پیمایش انجام شد. در مرحله دوم پیمایش چهار منطقه 17، 18، 19 و 20 به‌منزله جامعه آماری انتخاب شدند. در مرحله بعدی 30 پرسشنامه جهت پیش آزمون پر شد و با بررسی پاسخ‌ها پرسشنامه اصلاح شد و نسخه نهایی آن آماده شد. درنهایت 240 پرسشنامه (در هر منطقه 60 پرسشنامه) تکمیل گردید.
