2021-04-30 04:05:01
فضائل ماه مبارک رمضان
دکتر محمد هادی قندهاری
شب هفدهم (بخش دوم)
حقیقت و مفاهیم باطنی نماز
ماه مبارک رمضان ماه عبادت و بندگی و ذکر و توجه و نماز است و لذا زیبنده است که در این ماه به این نکات در نماز بیشتر توجه کنیم :
1. اهمیت نماز:
در روایات به ما فرموده اند که هر کس می‌خواهد خدا با او سخن بگوید قران بخواند و هر کس می‌خواهد با خدا سخن بگوید نماز بخواند .
فَإِنَّ النَّبِيَّ صلی الله علیه و آله و سلم قَالَ : الْمُصَلِّي مُنَاجٍ رَبَّه
مصباح الشريعه ؛ ص111
کسی که نماز میخواند، با خدا نجوا می کند.
هنگام نماز ما به معراج می رویم و با خدا سخن می گوییم.
ابوذر رحمة الله علیه از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پرسید:
يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّكَ أَمَرْتَنِي بِالصَّلَاةِ فَمَا الصَّلَاةُ قَالَ خَيْرُ مَوْضُوعٍ فَمَنْ شَاءَ أَقَلَ وَ مَنْ شَاءَ أَكْثَر
الخصال ؛ ج2 ؛ ص523
نمازی که شما به ما دستور دادی آن چیست ؟ پیغمبر فرمودند : نماز بهترین قانونی است که وضع شده است .هرکس می‌خواهد کم نماز بخواند و هر کس می‌تواند زیاد نماز بخواند.
امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه نماز را به چشمه ای تشبیه می فرمایند که نزدیک منزل فردی قرار دارد و این فرد می‌تواند روزی پنج بار در آب این چشمه غسل کند. بعد می فرمایند : آیا آلودگی در بدن چنین فردی باقی می ماند؟
به تعبیر دیگر از مصادیق ان الحسنات یذهبن السیئات - کارهای نیک کارهای بد را از بین می برند - نماز است. نماز کفاره گناهانی است که فرد از نماز قبل تا نماز بعد در این فاصله انجام داده است .
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
مَا مِنْ شَيْءٍ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ يَعْدِلُ هَذِهِ الصَّلَاةَ، وَ لَا بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ
الأمالي (للطوسي) ؛ النص ؛ ص694
بعد از مقام معرفت یعنی توحید و ولایت حجت الهی هیچ چیزی به رتبه نماز از اعمال نمی رسد .
در روایات نماز را به عمود خیمه تشبیه کرده‌اند ، لذا اگر این عمود و ستون خیمه نباشد برای دیگر اجزا فایده‌ای نخواهد بود. یعنی قبول دیگر اعمال ما به قبول نماز ماست.
2. وقت نماز :
ما باید به نماز اول وقت، لااقل در وقت فضیلت توجه داشته باشیم. همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل می کند :
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يُحَدِّثُنَا وَ نُحَدِّثُهُ فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلَاةُ فَكَأَنَّهُ لَمْ يَعْرِفْنَا وَ لَمْ نَعْرِفْهُ «4».
بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج67 ؛ ص400
پیامبر با ما مشغول گفتگو بودند اما همین که اذان می گفتند و وقت نماز می شد انگار که با ما غریبه هستند سخن را رها می کردند و مشغول نماز می شدند .
اینقدر به نماز اول وقت توجه داشتند.
حضرت رضا علیه السلام ، مشغول مناظره با عمران صابی بودند، اواخر مناظره بود به وقت نماز کشید، صدای موذن آمد، بلافاصله حضرت رضا بحث را قطع کردند و فرمودند ابتدا نماز میخوانیم و دوباره به بحث برمی گردیم. یعنی چیزی را بر نماز مقدم نمی داشتند .
قرآن در سوره ماعون می فرماید: الذین هم فی صلاتهم ساهون ، آنهایی که در نمازشان کم توجه هستند.
از مصادیق کم توجهی ، آن است که فرد وقت نماز برسد و مشغول کار دیگر بماند، لذا بر ما باشد که به نماز اول وقت توجه کنیم.
این که فرموده اند نماز ما را از گناه باز می دارد، مربوط به زمانی است که فرد به اول وقت بودن نماز توجه کند، در این صورت شیطان نمی تواند او را به اشتباهات و به انجام گناهان دعوت کند.
3. خشوع در نماز:
قرآن به ما دستور خشوع در نماز داده است. در سوره مومنون در وصف افراد مومن می فرماید:
الذین هم فی صلاتهم خاشعون، افراد مومن کسانی هستند که در نماز خشوع دارند.
یک رتبه ی خشوع به ظاهر نماز بر می گردد یعنی همان که از امام صادق علیه السلام در روش خواندن نماز نقل شد، اما خشوع، معنای باطنی و قلبی هم دارد و آن هم توجه به خداوند عزوجل است، یعنی در نماز انسان فکرش را به جای دیگر نبرد .توجه به الفاظ و معانی نماز و تواضع در برابر حق از مصادیق خشوع است. توجه به عظمت خدا به طوری که در نماز اشک فرد جاری شود نیز نشانه ی خشوع است. راوی می گوید به امام صادق علیه السلام عرض کردم :
أَ يَتَبَاكَى الرَّجُلُ فِي الصَّلَاةِ فَقَالَ بَخْ بَخْ وَ لَوْ مِثْلَ رَأْسِ الذُّبَابِ.
وسائل الشيعة ؛ ج7 ؛ ص248
آیا جایز است که فرد در هنگام نماز حالت گریه به خود بگیرد؟ حضرت صادق علیه السلام فرمودند : بله بله حتی به اندازه یک بال مگس.
از عواملی که مانع بروز خشوع در نماز می باشد بازی کردن با سر و صورت، خاراندن بدن و کارهایی مانند این هاست که ما را از همه آن ها برحذر داشته اند.
خدایا امر فرج امام زمان ارواحنا له الفدا را برسان و به ما معرفت حقیقت نماز و عمل به آن را عنایت بفرما
#رمضان
#سخنرانی_کوتاه
@drqandehari
41 views01:05
گ
