2022-08-06 13:17:39
پیشکش آب هیرمند به افغانستان توسط رضاشاه و نابودی و خشک شدن سیستان و بلوچستان
افغانستان در 1289قمری از ایران مستقل می‌شود. «مساله هیرمند» و بهره برداری از آب آن،اتفاقی بود که تا همین امروز روابط دو کشور را تحت الشعاع قرار داده است. بخشی از مذاکرات دو دولت،در دوره فرمان‌سالاری #رضاشاه صورت پذیرفت.مذاکرات بر سر #هیرمند و آب آن از 1310 شمسی به مدت 7 سال ادامه یافت.قرارداد 1317 ماحصل تلاش‌های دو طرف بود.با این همه،روند حوادث به گونه ای پیش رفت که در عمل،نتیجه به سود افغان ها خورد.
.
۱.اهدای چند منطقه از کشور برای «اعتمادسازی»
از بدو حکمیت ماکماهون و تجزیه بخش‌هایی از سیستان تا روی‌کارآمدن محمد‌ظاهر‌شاه در افغانستان،مساله هیرمند با بالا و پایین‌های متععدی تداوم یافت.ارفع روایت می‌کند: «بهترین وسیله برای برقرار ساختن مناسبات دوستانه بین ایران و افغانستان، در آن زمان به نظر اعلیحضرت رضاشاه کبیر رجوع به #آتاتورک بود.»(مکی/ص154)
بنابراین، آتاتورک فخرالدین آلتای را برای حکمیت مامور کرد و به #افغانستان و #ایران فرستاد.مذاکرات در 1313 باحکمیت ترکیه انجام شد که با رای ترک‌ها، «160 فرسخ از خاک ایران به افغانستان منظم شد.(مکی/ص 50)
«سیاست حسن همجواری» #پهلوی اول،برای جلب اعتماد افغانها به حضور در پیمان سعدآباد، رای حَکَم را می‌پذیرد. منطقه چکاب، منطقه دیگری بود که برای اعتمادسازی به افغانها داده شد. رضاشاه در توجیه این واگذاری به شوکت‌الملک حاکم سنتی چکاب،معتقد است «ارزش چکاب چه از لحاظ سوق‌الجیشی و چه از نظر وجود مراتع برای دام‌ها بدان پایه نیست که همسایه خود ناراضی باشد و روابط دو دولت ایجاد سوءتفاهم کند.» (مکی/ص52)
با این همه در 1315، فرصت انعقاد قرارداد موقتی میان دو کشور فراهم می آید.اما اقدامات ماموران افغان در احداث نهر‌های جدید وبستن سد در بند لخشک مذاکرات را به وقفه انداخت.
۲.اهدای رود هیرمند به افغانها
برای پیوستن افغانستان به #پیمان_سعدآباد،فیصله دادن به مساله آب هیرمند لازم بود.«مذاکراتی که درباره روابط ایران و افغانستان صورت گرفت مقدمه ورود در پیمانی بود که به پیمان سعدآباد معروف گشت ولی در آن موقع مطلقا درباره پیمان مزبور در خارج صحبتی به جراید داده نمی شد واین مذاکرات محرمانه بود، فقط بین رضاشاه و صدراعظم افغانستان جریان داشت.»(مکی/ ص 343)
در همین راستا، ابتدا در 1315 قرارداد موقتی میان دو کشور امضا شد و در ششم بهمن 1317،قرارداد #آب به همراه اعلامیه منضم به آن در کابل به امضا رسید. .
آری خیانتی دیگر از این خاندان منحوس در تاریخ ثبت شد و آن جدایی سرزمین واز دست رفتن منابع آب این کشور بود.چرا این وقایع برای مردم بازگو نمی شود ؟ چرا رسانه های دروغ پراکنی مثل منوتو آن را بازگو نمیکند ؟
تاریخ را نمی توان تطهیر کرد
کانال تاریخ پهلوی به روایت اسناد
@pahlaviiran
4.6K views10:17
ت
