خبرهاي جعلي با ظاهر منطقي، سريع‌تر باور مي‌شوند ... بنابراين ب | Persian Shara
خبرهاي جعلي با ظاهر منطقي، سريع‌تر باور مي‌شوند ... بنابراين بر اساس آنچه که در مورد ساختار عصبي انسان و دالان پژواک گفته شد، افراد خبرها را بر اساس اينکه چقدر با واقعيت و با منطق سازگاري دارد، قبول يا رد نمي‌کنند؛ بلکه بر اين اساس با آن برخورد مي‌کنند که چقدر با باورهاي قبلي آن‌ها سازگاري دارد. اگر همسو با اعتقاداتش باشد، هرچقدر هم که غيرمنطقي و غيرواقعي باشد آن را باور مي‌کند. چه برسد به خبرهاي جعلي که ظاهري منطقي به آن داده مي‌شود و مخاطب لازم است براي باور آن دنبال اسناد و مدارک موثق باشد. يعني در شرايطي که مخاطب غيرمنطقي‌ترين اطلاعات را صرف همسو بودن با اعتقاداتش باور مي‌کند، خبرهاي جعلي که بنظر منطقي هستند را در صورت همسويي با ذهنياتش، خيلي سريع‌تر و با اطمينان بيشتري باور مي‌کند. و همين کار را براي حقيقت، سخت‌تر مي‌کند.
ابرروايت‌ها، نقشي تعيين کننده دارند ...
تا اينجا گفته شد، پذيرش افراد نسبت به اخبار و اطلاعات، به ميزان همسو بودن آن با اعتقاداتش بستگي دارد. «ابرروايت‌ها»، همين باورها و اعتقادات قبلي افراد هستند که به در خصوص موضوعات مختلف در ذهن او شکل گرفته و ريشه دوانده‌اند. فرد وقتي با موضوع جديدي روبرو مي‌شود، ابرروايتي که از قبل در ذهن او وجود دارد، تفسير او از موضوع را شکل مي‌دهد. يعني روايت جديد، بر اساس ابرروايت قبلي در ذهن او شکل مي‌گيرد و آن ابرروايت را باز هم تقويت مي‌کند. به‌عنوان مثال وقتي اين ابرروايت در ذهن فرد شکل گرفته که يک حکومت، پنهانکاري مي‌کند، وقتي با موضوعي مثل آمار مبتلايان به کرونا روبرو مي‌شود، بر اساس همين ابرروايت تصميم مي‌گيرد آمار را دروغ و حاصل پنهانکاري تفسير کند. حالا وقتي با يک خبر جعلي در اين خصوص هم مواجه مي‌شود، به همين ابرروايت مراجعه مي‌کند و چون با آن منطبق است به سادگي اين خبرجعلي را باور مي‌کند.
تکنيک «تکرار»، اينجا به کار گرفته مي‌شود ...
يکي از پرکاربردترين تکنيک‌هاي عمليات رواني، «تکرار» است؛ به اين معنا که وقتي مخاطب پيامي را از منابع مختلف دريافت کند، کمتر به خودش اجازه مي‌دهد که در درستي و حقانيت پيام ترديدي به خود راه دهد. سازوکار تاثيرگذاري اين تکنيک، با توجه به همين يافته‌هاي عصب‌شناختي قابل فهم است. وقتي روايتي از يک موضوع، به شکل‌هاي مختلف تکرار مي‌شود و مخاطب به هر دليلي در مقابل آن مقاومت نمي‌کند، کم‌کم يک مسير در سيستم عصبي مغز براي آن درست مي‌شود، هر بار تقويت مي‌شود و در ذهن او به يک باور تبديل مي‌شود. يکي از کارکردهاي اصلي اخبار جعلي، همينجاست که روايتي غلط به شکل‌هاي مختلف و با اخبار دروغ، بازتوليد مي‌شود و کم‌کم در ذهن مخاطب جا مي‌افتد. به اين صورت، حتي اگر روايتي غلط و غيرمنطقي باشد، به يک ابرروايت در ذهن فرد تبديل مي‌شود و ديگر همه موضوعات بعدي را نيز بر اساس همان تفسير مي‌کند.
