تمدن زاگرس رافدین : هنوز هم به عنوان کهن ترین مکانهای تمدنی ش | مرکز مطالعات خلیج فارس

تمدن زاگرس رافدین : هنوز هم به عنوان کهن ترین مکانهای تمدنی شناخته می شود رافدین به دو رودخانه دجله و فرات گفته می شده که سرچشمه این رودین کوههای زاگرس در غرب و شمال است . آثار بر جای مانده از غارنشینی در کوه‌های زاگرس ازحدود صدهزار سال پیش، بیانگر سکونت انسان در دامنه های زاگرس در دوره پارینه‌سنگی تا ایلامی است. انسانهای شکارچی و غار نشین دامنه زاگرس در هزاره های بعد در رافدین , کارون و دشت اقدام به سکونت و کشاورزی و ساخت خانه نمودند. علت اینکه تمدن زاگرس رافدین قدیمی ترین تمدن است بدلیل رودخانه ها, آب و هوای خوب و امکان سفرهای گرمسیری و سردسیری با فاصله بسیار اندک در زمستان و تابستان از دشت به دامنه های غربی زاگرس و برعکس بوده است . همه اقوام متعددی که در رافدین شهرهایی برپا ساختند نخست ساکن زاگروس بوده اند. بجای اینکه اسطوره ها و تمدنهای منطقه را بنام اقوام و شهرها معرفی کنیم بهتر است همه آنها را تحت عنوان تمدن زاگروس - رافدین معرفی کنیم . سومر- اکد - اموری - اوروک - کاسی - خوزی - بابل - شوش - ایلام و .... سرچشمه همه در زاگروس و بعد رافدین خلاصه می شوند.
دامنه ها و آبرفتهای زاگرس محل شکل گیری دهها دولت شهر کهن در ایران و عراق است. شرق شناسان وقتی در قرن نوزده و بیست به مطالعه شهرهای کهن این منطقه پرداختند هر شهر یا تمدنی را بصورت جزیره ای و جداگانه در زاگروس یا در رافدین ، معرفی کردند .اینکار در آن زمان که هنوز ابزارهای لازم مانند امروز وجود نداشت خیلی تعجب ندارد اما امروزه دانش و مستندات به اندازه کافی هست که از روابط بسیار تنگاتنگ این شهرها با یکدیگر و بویژه ارتباط عمیق فرهنگی مذهبی و حتی اقتصادی آنها آگاهی می دهد رقابتها و حتی جنگهای آنها را هم می دانیم اما تمام این حوزه تمدنی از فرهنگ و مذهب و ادیان و طقوس و اسطوره ها و سنتهای مشترکی برخوردار بودند و اشتراکات آنها به مراتب از افتراق آنها بیشتر بوده است. امروزه اثری از زبانهای آموری ,سومری , اکدی , ارامی ,ایلامی و ..... در رافدین وجود ندارد و منطقه رافدین تحت تسلط زبان عربی قرار گرفته در حالیکه زبان اقوام و قبایل کوچ رو و باشندگان متاخر در این دشت هستند. اما رگه هایی از زبانها و واژگان و سنتهای همه اقوام کهن رافدین را می توان هنوز هم در مناطق زاگروس و دامنه های آن یافت. پس تمدن زاگروس رافدین یک حلقه تمدنی است حتی با تفاوتهای زبانی بعضی دوران آن. و از تمدن زاگرس رافدین ,فرهنگ مذهب و ایزدان و رسوم بر شرق و غرب تاثیر شگرفی گذاشته اند.