#تقویم_تاریخ_پزشکی دکتر بابک عزیزافشاری، ۸ شهریور ۱۴۰۱ azizafshari@yahoo.com
ادوارد میلز پورسل فیزیکدان آمریکایی و برنده جایزه نوبل فیزیک ۱۹۵۲ برای اختراع رزونانس یا تشدید مغناطیسی هسته (بهطور مشترک با فیلیکس بلاک فیزیکدان سوئیسی-آمریکایی و محقق دانشگاه استفورد) بود. مقاله او در مجله فیزیک آمریکا (۱۹۷۷) با عنوان "زندگی در عدد رینولدز پایین" در میان دانشمندان دینامیک سیالات و زیستشناسی معروف است.
در تشدید مغناطیسی هسته (انامآر) هستههایی که در یک میدان مغناطیسی قدرتمند و ثابت قرار دارند توسط یک میدان مغناطیسی ضعیف و نوساندار دچار آشفتگی و رزونانس میشوند. حاصل این پدیده تولید یک پیام الکترومغناطیسی با فرکانس مشخصه میدان مغناطیسی هسته، شبیه به تشدیدی است که در آلات موسیقی مشاهده میشود. مثلاً هنگامی که یک رشته ساز تار به لرزش در بیاید و تولید صدا کند، رشته مجاور نیز شروع به لرزش و نوسان میکند.
طیفسنجی رزونانس مغناطیسی بهطور گسترده برای شناسایی ساختمان مولکولهای آلی، در فیزیک مولکولی، و همچنین مطالعه ساختمان کریستالها بهکار میرود. فناوری تشدید مغناطیسی همچنین اساس روش تصویربرداری امآرآی در پزشکی است.
این پدیده که از اصول پایه مکانیک کوانتوم است اولین بار در ۱۹۲۲ در آزمایش موسوم به اشترن-گرلاخ (انحراف کوانتومی ذرات در میدان مغناطیسی، اُتو اشترن فیزیکدان آلمانی و برنده نوبل فیزیک ۱۹۴۴، والتر گرلاخ فیزیکدان آلمانی) نشان داده شد و در ۱۹۳۸ توسط ایزیدور ایزاک رابی (فیزیکدان لهستانی-آمریکایی و برنده نوبل فیزیک ۱۹۴۴) توصیف و اندازهگیری شد. پاول کریستیان لاتربر شیمیدان آمریکایی به دلیل اختراع دستگاه امآرآی بهطور مشترک با سِر پیتر مانسفیلد فیزیکدان انگلیسی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۰۳ شد.
پورسل در تیلورویل، ایلینوی به دنیا آمد و در دانشگاه پوردو و دانشگاه هاروارد به تحصیل الکترونیک و فیزیک پرداخت. وی همزمان با جنگ جهانی دوم در انستیتو فناوری ماساچوست و پروژه رادار مایکرویو مشغول به کار شد و پس از پایان جنگ به هاروارد بازگشت.
او در آزمایشگاه فیزیک لیمان در هاروارد موفق شد با دریافت امواج رادیویی حاصل از رزونانس اتمهای هیدروژن در میدانهای مغناطیسی فضا، اولین تصویر از بازوهای مارپیچ کهکشان راه شیری را ثبت کند. وی همچنین با طرح قضیه گوشماهی (اسکالوپ) ارتباط بین اینرسی، ویسکوزیته، و توربولانس، و نحوه حرکت موجودات ریز در سیالات چسبناک با ویسکوزیته بالا و عدد رینولد پایین را توضیح داد.
وی در ۷ مارس ۱۹۹۷ در ۸۴ سالگی در کمبریج، ماساچوست درگذشت. او مشاور علمی سه رئیسجمهور ایالات متحده یعنی آیزنهاور، کندی، و جانسون و رئیس انجمن فیزیک آمریکا بود. از افتخارات دیگر پورسل میتوان به عضویت در انجمن فلسفه، آکادمی ملی علوم، و آکادمی علوم و هنر آمریکا، و دریافت نشان هانس اورستد (۱۹۶۷)، نشان ملی علوم (۱۹۷۹)، جایزه کارل جانسکی، جایزه ماکس دلبروک (۱۹۸۴)، و جایزه بئاتریس تینسلی (۱۹۸۸) اشاره کرد.
تصویر: آنتن شیپوری که به کمک آن هارولد ایوِن و ادوارد پورسل در ۱۹۵۱ در آزمایشگاه فیزیک لیمان در دانشگاه هاروارد برای اولین بار در طول موج ۲۱ سانتیمتر موفق به دریافت تشعشعات رادیویی اتمهای هیدروژن در کهکشان راه شیری شدند (رصدخانه ملی رادیواخترشناسی آمریکا).