التهابِ سطوح پروگزیمال و جانبیِ ناخن، پارونیشیا(به اصطلاح عامیانه عقربک یا کژدمه) نامیده می شود. این عارضه می تواند در دو حالت حاد(تشکیل طی کمتر از ۶ هفته) و یا مزمن رخ دهد. عوامل مستعدکننده شامل مانیکور، جویدن یا مکیدن ناخن، کندن پوست گوشه ناخن، نگهداری بیش از حد انگشتان در محیط های مرطوب و... می باشد. در حالت حاد، هرگونه آسیب پوستی در ناحیه می تواند موجب انتقال فلورنرمال پوستی به داخل پوست و شکل گیری عفونت گردد. علاوه بر قرمزی و‌تورم معمولا آبسه هم وجود دارد.
درمان ؛ درمان بر اساس شدت و وجود یا عدم وجود آبسه تعیین می گردد:
ضایعات بدون آبسه: روزی ۴ تا ۵ بار شستشوی چند دقیقه ای ناحیه با آب گرم یا بتادین و در ادامه مالیدن یک آنتی بیوتیک موضعی(مثل موپیروسین) می تواند یاری کننده باشد. در این نوع از پارونیشیا استفاده از کورتیکواسترویید توپیکال نیز میتواند مفید واقع گردد. در صورت عدم پاسخدهی به موپیروسین تجویز سفالکسین پیشنهاد می گردد.
ضایعاتِ دارای آبسه: در این موارد، درمان اصلی دِرِناژ و بریدن و تخلیه کردن ترشحات می باشد. به منظور تخلیه آبسه علاوه بر نیدل، می توان از پمادِ ایکتیول نیز بهره برد. بعد از دِرِناژ، یک دوره پنج روزه مصرف آنتی بیوتیک(سفالکسین یا دی کلوگزاسیلین) می تواند در بهبود سریع تر ضایعه موثر باشد. شستشوی مکرر ضایعه با آب گرم یا بتادین در این مورد نیز توصیه می گردد.
در درمانِ پارونیشیای حادِ آبسه دار(بر خلافِ پارونیشیای مزمن) استفاده از کورتیکواسترویید های توپیکال یا آنتی فانگال های موضعی نمی تواند موثر باشد.
نکته ظریفی که نباید مغفول بماند آنست که اگر پارونیشیای حاد در اثر مکیدن یا گزش ناخن و انگشت ایجاد شده باشد، درمان آنتی بیوتیکیِ کاملا متفاوتی نسبت به سایر حالات خواهد داشت؛ چون اینجا عملا با یک کیسِ Human bite مواجهیم(عفونت به سفالکسین پاسخ نمی دهد)/ Uptodate 2021
دکتر علیرضا رضائی ؛ داروساز و مدیر گروه تخصصی کیس ریپورت فارمامدیکال
