#فــیزیـک_کــوانــتوم
احتمالا یک انفجار پرانرژی در دورترین کهکشان کیهان رخ داده است. اگر این رویداد تایید شود، کهن‌ترین انفجار پرتو گامای شناخته شده خواهد بودزیرا فقط ۴۰۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ روی داده است. جیانگ و همکارانش از دانشگاه پکینگ در پکن چین، به کمک رصدخانه کک در هاوایی کم‌نورترین و قدیمی‌ترین کهکشان کیهانGN-z11را بررسی کردند. داده‌ها نشان می‌دهد این کهکشان در زمانی کمتر از سه دقیقه صدها برابر درخشان‌تر شدپژوهشگران معتقدنداین می‌تواند یک انفجار پرتو گاماGRBبوده باشد گونه‌ای رویداد بی‌اندازه درخشان که در دیگر کهکشان‌ها هم دیده شده و تصور می‌شود زمانی رخ می‌دهد که ستارگان غول‌پیکردستخوش انفجار ابرنواختری می‌شوند.
ما کهکشان GN-z11 را به شکلی می‌بینیم که در ۱۳.۴ میلیارد سال پیش بوده یعنی این یکی از نخستین کهکشان‌هایی بوده که پس از بیگ بنگ پدید آمده نورش ۱۳.۴ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسداما از آنجایی که کیهان در حال انبساط است فاصله‌ی واقعی ما با این کهکشان تاکنون حدود ۳۲ میلیارد سال نوری شده است فرآیند گسترش کیهان حتی پایِش یا دورۀ زمانی فورانی که جیانگ و همکارانش دیده‌اند را هم کش داده زیرا این رویداد احتمالا تنها حدود ۲۰ ثانیه زمان برده بوده که در اثر انبساط کیهان آن را به اندازۀ حدود ۳ دقیقه دیده‌ایم پیش از این دورترین انفجار پرتو گامای شناخته شده در زمانی حدود ۵۰۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ، شناسایی شده بود بنابراین رویداد GN-z11 کهن‌ترین نمونه‌ای است که تاکنون دیده شده و این نشان می‌دهد که کهکشان‌های دوران آغازین کیهان فعال‌تر از آنچه تصور می‌شد بوده‌اند
جیانگ می‌گوید دلیل این که می‌گوییم کهکشان‌های نخستین فعال‌تر از تصور بوده‌انداین است که انفجارهای پرتو گاما باید رویدادهای بی‌اندازه کمیابی باشنداحتمال دیدن یک انفجار پرتو گاما در این کهکشان اولیه نزدیک به صفر است اگر تا یک میلیون سال به رصد کهکشانی این چنینی بپردازید احتمالا تنها تک و توکی رویداد انفجار پرتو گاما در آن خواهید دیدبه همین دلیل ثبت این رویداد تا این اندازه شگفت‌آور است هنوز مشخص نیست که آیا دلیل این رویداد می‌توانسته یک سیگنال سرکش از یک ماهواره یا سیارکی چیزی در سامانه‌ی خورشیدی خودمان بوده باشد؟
اگرچه بعید است ولی جیانگ می‌گوید چون رویداد پایان یافته و رفته دیگر هیچ راهی برای اطمینان یافتن از آن نخواهیم داشت با این همه درخشش و پایش دورۀ زمانی این رویداد اشاره به یک انفجار پرتو گاما دارد و احتمال دارد بتوانیم نمونه‌های دیگری از این رویداد را در آن دوران ببینیم جیانگ می‌گویدیا ما خوش‌شانس بوده‌ایم یا نرخ انفجارهای پرتو گاما بالاتر از چیزی است که تصور می‌شود
#مـتـرجــم_ســاکـار
https://www.nature.com/articles/s41550-020-01275-y
https://www.newscientist.com/article/2262665-we-may-have-seen-a-huge-explosion-in-the-oldest-galaxy-in-the-universe/
@Physics3p
