2022-08-29 09:57:34
آثار حکما به خط قاضی سعید قمی
در خاکروبه مسجد
سیدمحسن محسنی مرحوم محمدحسین ناصرالشریعه از دانشمندان قمی و از نخستین قم‌شناسان دوران پهلوی کتابی دارد به نام مختارالبلاد در تاریخ قم که نخستین بار آن را در سال ۱۳۲۴ش در تهران منتشر کرد. بعدها مرحوم علی دوانی این کتاب را با تعلیقات و اضافاتی با عنوان تاریخ قم چندین بار به مرحله انتشار رسانید.
مرحوم ناصرالشریعه در شرح حال قاضی سعید قمی که یخچالی هم در قم بنا کرد و محل و نام این یخچال هنوز هم بین قمی‌های قدیمی به نام یخچال قاضی متداول است، مطلب جالبی در خصوص آثار حکما به خط قاضی دارد:
"در کیاسر مازندران نزد یکی از فضلای آنجا که فعلا مرحوم شده اوراق و رسائل چندی از حکما به خط مرحوم قاضی سعید قمی رحمه الله علیه یافتم که غالب آنها را در اصفهان و آباده و آن حدود نوشته بود و آخر آنها نام خود را با سال کتابت و محل آن قید نموده بود و چنانکه صاحب روضات الجنات مرقوم فرموده‌اند بسیار خوش خط و منقح بود و فاضل مرحوم نقل می‌نمود که اوراق مزبور را در خاکروبه مسجد آنجا پیدا نموده! قبر شریف قاضی نزدیک بقعه علی بن بابویه در محوطه[ای] که معروف به شیخان کوچک است واقعست."
تاریخ قم، ناصرالشریعه، چاپ مرحوم دوانی،۱۳۵۰،ص ۲۴۴
چند نکته۱. سرگذشت آثار خطی که دچار این چنین حوادثی شده است و در چند جا دیده‌ام، باید گردآوری شود. فواید چندی بر آن مترتب است؛ از جمله گردش آثار خطی و نحوه رفتار ما را با آنها نشان می‌دهد و هم نشان می‌دهد چقدر از آثار تمدنی ما از بین رفته است.
۲. شیخان کوچک را باید شناسایی کنیم. گویا محوطه اطراف علی بن بابویه را شیخان کوچک می‌گفتند(؟). فکر کنم این نام را در آثار مفلس قمی هم دیده‌ام.
۳.قبر قاضی سعید گویا هم‌اکنون در داخل مغازه‌ای در اول کوچه علی بن بابویه افتاده است.
به هر حال ما در طول تاریخ هم میراث‌ساز (میراث سازنده) بوده‌ایم و هم میراث‌سوز (میراث سوزاننده). هرچند در دوران معاصر کفه دومی بسیار سنگین‌تر به نظر می‌رسد.
۱۴۰۱/۰۶/۰۷
http://www.qompajoohi.ir
telegram.me/qompajoohi
instagram.com/qompajoohi
https://chat.whatsapp.com/KFOd4nO38188xlIx5re8ER
117 viewsedited 06:57
ب
