چرا انقلاب نشد؟ مهم‌ترین حرفهای جامعه‌شناس انقلاب اخیرا و | روزآروز
چرا انقلاب نشد؟ مهم‌ترین حرفهای جامعه‌شناس انقلاب
اخیرا وب‌سایت آسو یک گفتگو با جک گلدستون، جامعه‌شناس و مورخ انقلاب انجام داده که بسیار دیده و خوانده شده. ما بخش‌های مهم آن را برای شما انتخاب کرده‌ایم.
نشانه‌هایی هست که اگر ببینیم، می‌توانیم بگوییم احتمال انقلاب بیشتر است: حکومت باید بحران‌زده باشد به‌طوری که مردم بگویند این حکومت نمی‌تواند کشور را اداره کند. مردم به خیابان آمده باشند. معترضان باید متحدانی در درون قدرت داشته باشند. نیروهای مسلح باید دچار تردید شده باشند. مثلا به مردم شلیک نکنند یا به صف انقلابیون بپیوندند. نیروهای خارجی همراه یا دست‌کم بی‌طرف باشند.
ممکن است بحران داشته باشید، اما رهبری درست نداشته باشید و جنبش انقلابی مستهلک بشود یا به دعوای درونی بینجامد و شکست بخورد. بنابراین، اگر جنبشی بخواهد به نتیجه برسد، باید رهبرانی قابل داشته باشد که بتوانند تصویر و دورنمایی از آینده بسازند و مردم را برای رسیدن به آن دورنما همراه و همدل کند.
جنبش‌های اعتراضی در سال‌های اخیر، که به کمک اینترنت راه می‌افتند و رهبر و پیاده‌نظام سازمان‌یافته ندارند، آسان‌تر سرکوب می‌شوند.
دیکتاتورها هم از همدیگر یاد می‌گیرند: از روش‌های دستگیری، فناوری‌های کنترلی، راه‌های مقابله با جمعیت و امثال این‌ها. اما نکته این است که هرچقدر هم که تاکتیک‌های سرکوب پیشرفت کند همچنان نیرویی لازم است که این تاکتیک‌ها را پیاده کند. بنابراین، اگر بخش قابل‌ملاحظه‌ای از ارتش یا پلیس بگوید «این کار را حاضر نیستیم بکنیم» یا «حفظ شما به این کار نمی‌ارزد»، کار حکومت خراب است.
انقلاب‌ها وقتی پیروز می‌شوند که مردمی که از آغازِ اعتراض در خیابان نبوده‌اند به معترضان بپیوندند. یعنی وقتی‌که معترضان ائتلافی باشند از گروه‌های مختلف با مسائل مختلف.
به نظر من خمینی یکی از رهبران انقلابی برجسته‌ی تاریخ است. و برانداختن نظامی که ساخته، چنان رهبری می‌طلبد
قبول، در نظام بعدی حجاب اجباری نیست. اما کشور را چطور قرار است اداره کنیم؟ چه‌کسی قرار است اداره کند؟ سیاست خارجی‌مان چگونه خواهد بود؟ نزدیک به غرب؟ جمعیت مذهبی یا محافظه‌کار یا سنتی چه؟ پول نفت چه می‌شود؟
این جنبش بدون رهبری به نفس‌نفس می‌افتد و فرو می‌ریزد. کافی نیست که فقط بگوییم ما این حکومت را نمی‌خواهیم، پس باید برود. این آرزواندیشی است، نه انقلاب.
اینکه کسی (در ایران یا هرجای دیگر) فکر کند همین‌که اعتراض کند و خشمش را نشان بدهد اوضاع دگرگون می‌شود، خوش‌باوری است. تحسین‌برانگیز است اما خوش‌باوری است.
فردای براندازی حتماً روز خوشی است. شکی نیست. اما یک ماه بعد از براندازی چطور؟ @roozArooz_media
