آفلاتوکسین ، سم قارچی طبیعی است که از گونه‌های قارچ افشانکچه مانند زرد افشانکچه، اسپرژیلوس پارازیتیکوس، و آسپرژیلوس نومیوس منشأ می‌گیرند. این قارچ‌ها معمولاً ذرت، بادام زمینی، و پسته را به راحتی آلوده می‌کنند درحالیکه معمولاً گندم، جو و برنج مقاوم‌تر هستند. مواد دانه‌ای حاوی رطوبت بالای ۱۵درصد، رطوبت محیط بالای ۷۵درصد، درجه حرارت محیط ۱۲ تا ۲۵ درجه سانتیگراد، اکسیژن کافی (بیش از ۵ درصد) شرایط مناسب برای رشد قارچ‌ها و تولید آفلاتوکسین‌ها می‌باشد.
بیشتر از ۲۰ گونه آفلاتوکسین وجود دارد اما چهار گونه اصلی آن شامل G1، B2، B1 و G2 هستند. آفلاتوکسین‌های M2 و M1 هم دو نوع دیگر هستند که به ترتیب متابولیت‌های ناشی از هیدروکسیله شدن آفلاتوکسین‌های B2 و B1 هستند. آفلاتوکسین‌های M1 و M2 برای نخستین‌بار از شیر دام‌هایی که با خوراک آلوده تغذیه شده بودند جدا شدند. میزان سمیت آفلاتوکسین‌ها به ترتیب ذیل است: B1>G1>B2>G2.
آفلاتوکسین B1 به آسانی وارد کبد، کلیه ها، مغز استخوان و ریه‌ها شده و با غلظت بالا در این ارگان‌ها یافت می شود ولی در عضلات، مغز و بافت‌های چربی با غلظت کمتر دیده می شود.
آفلاتوکسین M1 ، مهمترین آفلاتوکسین دفعی توسط شیر و ادرار است. اگرچه از نوع B1 ضعیف‌تر است اما قدرت بیماری‌زایی آن دو همانند یکدیگر است. آفلاتوکسین B1 پس از راه یافتن به دستگاه گوارش دام، از راه خوراک جذب شده و در کبد حیوان به آفلاتوکسین M1 تبدیل شده و از راه خون به غدد پستانی و شیر وارد شود.
منابع: سم شناسی درمانگاهی دامپزشکی ویکی پدیا
حمیدرضا گرامی نوقابی دانشجوی کارشناسی علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد #گاو #گاو_شیری #آفلاتوکسین #مسمومیت #انجمن_علمی_علوم_دامی
