عملکرد مدیریت کشاورزی در ارزیابی و خرید توتون در سال ۱۳۹۹؛ ... | (روی خط دخانیات)
عملکرد مدیریت کشاورزی در ارزیابی و خرید توتون در سال ۱۳۹۹؛ ..............................
به جرات میتوان گفت خصوصی سازی و واگذاری شتابزده شرکت دخانیات ایران در ابتدای دهه ۹۰ فقط منجر به از دست دادن سهم بازار مصرف و یا کاهش تولید نگردیده بود بلکه همه ی بخش های شرکت دخانیات را متاثر از خود نمود و رها شدگی و خسارت های وارده ی ناشی از واگذاری شتابزده، مجموعه ی زنجیره ی ارزش شرکت را دستخوش آسیب نمود. بیش از ۸۰ سال، شرکت دخانیات متولی انحصاریِ مدیریت بر محصولات توتونی کشاورزان بوده است و از کاشت،داشت تا برداشتِ محصولات مداخله ی مستقیم داشته است. در خصوصی سازی ، مدیریت بخش کشاورزی به حاکمیت و وزارت کشاورزی واگذار گردید در حالیکه بخش حاکمیتی هیچ تجربه ی مدیریتی و امکانات لجستیکی در این حوزه را دارا نبوده است.به بهانه رونق تولیدات کشاورزی مجوزهای بی حساب و کتابی به افراد و بخش خصوصی داده شد تا نسبت به خرید توتون های کشاورزان اقدام کنند.بعلت چابکی بخش خصوصی بسیاری از کشاورزانیکه تحت پیمان شرکت دخانیات مبادرت به کشت می نمودند در فصل برداشت، محصولاتِ با کیفیتشان توسط واسطه ها و دلال ها خریداری می گردید و متاسفانه در کشورهای همسایه مثل عراق،آذربایجان و ترکیه بفروش می رسید و نهایتا در کارخانجات غیر مجاز تبدیل به تنباکوی معسل قاچاق و یا محصولات جعلی شرکت دخانیات می گردید و یا در خوشبینانه ترین حالت به بازارهای روسیه و کشورهای استقلال یافته صادر می گردید و بعلت عدم تخصص کافی افراد و واسطه ها،باعث آسیب رساندن به بازارهای صادراتی ایران می گردید که سالیان درازی توسط شرکت دخانیات ایران مدیریت می شد. علیرغم انتزاع وظایف حاکمیتی و واگذاری آن به دولت ،شرکت دخانیات ایران بعنوان وظیفه ای اخلاقی و اجتماعی در خلاءِ حضورِ بخش حاکمیتی، خود را موظف به حمایت از کشاورزان و خرید تضمینی توتون آنان دانسته است. در تمام سالهای بعد از خصوصی سازی،شرکت دخانیات ایران مجبور به خرید هرنوع توتونی حتی با کیفیت پایین و غیرقابل استفاده بوده تا هم معیشت کشاورزان به خطر نیفتد و هم حلقه ی ارتباطی شرکت دخانیات با آنان قطع نگردد و هم بعنوان همیار و بازوی حاکمیت در بخش کشاورزی عمل نماید . با این نگرش، هرگونه اقدامِ موثر و هدفمند در ارزیابی و خریدِ کیفی توتون کارایی لازم را نداشته و گاهی اوقات بسیاری از پروتکل ها و معیارهایی که کارشناسان و مروجین مدیریت کشاورزی در ارزیابی و خریدِ توتون اِعمال می نمودند تحت فشار و یا نگرانی از واکنشهای احتمالی بصورت کامل اجرا نمی گردید. در سال ۱۳۹۹ با جدیت تمام دستورالعمل کیفی سازی محصولات کشاورزی و خریداری توتون، مطابق با چارچوبها و اِشِل های تعریف شده ی حوزه کشاورزی فارغ از هرگونه مصلحت اندیشی ها به طور کامل اجرا گردید و کشاورزانی که معیارهای کاشت،داشت و برداشت را مطابق با استانداردهای شرکت دخانیات رعایت کرده بودند تا ۳۵ درصد به قیمت محصولاتشان افزوده شد و مشوق های ترویجی به آنان اعطا گردید. محاسبه ی ۱۰ درصد پاداش تناژ تحویلی براساس پتانسیل اراضی و تولید پیش بینی شده و ۵ درصد پاداش جور و دسته بندی و حسن انجام تعهدات فی مابین کشاورزان و شرکت دخانیات سبب گردید در سال ۱۳۹۹ ضمن خریداری محصولات باکیفیت از کشاورزان، "انحرافِ خارج از خرمنِ" برخی از تیپ های توتونی که در سال ۹۸ تا ۱۱ درصد بالغ گردیده بود به کمتر از نیم درصد برسد. ریزش ۹۰۰ تنی محصولات فاقد کیفیت،کاهش ورودی انبارهای شرکت از محصولات بلااستفاده و خریداری توتون مرغوب قابل استفاده در خرمن سیگارهای تولیدی منجر به صرفه جویی ۱۷ میلیارد تومانی در ارزیابی و خرید محصولات کشاورزی گردیده است. کیفیت محصولات خریداری شده بنحوی بود که بیشترین استحصالات را در فرآوری محصولات در سال ۹۹ بهمراه داشته و برای اولین بار با اِعمال مشوق های هدفمند این پیام مهم به کشاورزان داده شد که در سالهای آتی چنانچه هرج و مرج و رها شدگی در عرصه ی کشتِ توتون جایش را به محصولات کیفی بدهد شرکت دخانیات ایران در همه ی سطوح،پشتیبانی قاطع و خریداری مطمئن و منصف برای کشاورزان خواهد بود.
