چرا ایران به روسیه وابسته است؟| ۳۰ آذر ۱۴۰۱ روابط ایران با ب | صادق زیباکلام - Sadegh Zibakalam
چرا ایران به روسیه وابسته است؟| ۳۰ آذر ۱۴۰۱
روابط ایران با بلوک شرق سابق و مشخصاً روسیه بگونه‌ای درآمده که بهیچ روی دیگر بااصل"نه شرقی، نه غربی" نمیخواند. رابطه ما با شرق وغرب هزاران فرسنگ بااصل بیطرفی فاصله پیدا کرده. با غرب که اساسا بجز دشمنی مناسبات دیگری نداریم و در رابطه با شرق هم روابط مااز دوستی بسیار فراتر رفته و عملا وابسته به شرق شده‌ایم. بنابراین سردر"نه شرقی نه غربی"وزرات خارجه را میبایستی تغییر بدهیم به"دشمنی باغرب و وابستگی به شرق".
استدلال نظریه‌پردازان حکومتی درتوجیه وابستگی به روسیه و منتفی شدن شعار"نه شرقی نه غربی" آنست که بعدازفروپاشی اتحادشوروی عملا"شرق" بمعنایی که بوده دیگروجودندارد.بنابراین شعار “نه شرقی، نه غربی” بلاموضوع شده. بگذریم که بسیاری ازحکومتی‌ها اساساً فروپاشی اتحاد شوروی سابق را نتیجه نامه تاریخی امام به گورباچوف میدانند. برخی از ایرانیان نیز طبق معمول پای تئوریهای توطئه را بمیان میکشند و کل انقلاب اسلامی را نسبت میدهند به روسها.
بعد ازانقلاب نزدیکی ایران به روسیه امری طبیعی میبود. میگویند”دشمنِ دشمنِ من، دوستِ من است”. از فردای انقلاب، ایران بسمت دشمنی باغرب رفت. بنابراین دشمنان غرب بطور طبیعی متحد ایران شدند. دشمنی باغرب عملا ایران را بسمت نزدیکی و وابستگی بشرق هل داد. هرقدرکه دشمنی میان روسیه وچین باآمریکا افزایش می‌یافت، ایران به آنها نزدیکتر میشد. در دوران گورباچف و جانشینش یلِتسین، کرملین بدنبال تنش زدایی با غرب بود. درنتیجه اُنس و اُلفتی میان ما و مسکو برقرار نبود.
باآمدن پوتین، فضای جنگ سرد مجدداً میانِ شرق وغرب ظاهرشد. او سودای احیای امپراتوری شوروی رادرسرداشت. بلندپروازی‌‌های پوتین ودشمنی‌اش با غرب بااستقبال تهران روبروگردیدوچنین شدکه ماشدیم رفیق گرمابه وگلستان پوتین.
البته دوست وهمکار دانشگاهی‌ام جناب آقای دکتر ابراهیم متقی که درعین حال ریاست بنده راهم برعهده دارند،تحلیل ساده من را که دشمنی کور و بی هدف ایران با غرب سبب وابستگی ما به روسها شده را قبول ندارند. ایشان نزدیکی ایران و روسیه رابا نظریه‌های پیچیده اساتید برجسته روابط بین الملل و تئوریهای قدرت همچون والراشتاین وکنیث والتس تبیین مینمایند.
چندی پیش ایشان وبنده باتفاق دکتر غلامرضا حداد اساتیدمحترم دانشگاه علامه به منظور همین موضوع دعوت شده بودیم به موسسه ایران اکو.
فایل کامل این گفتگو را در کانال تلگرام بشنوید. https://instagram.com/p/Cma1caHNyVm/
