ف | توییتر بهشتی
فرنگیس، آن هنگام که به دادخواهی و سوگواری همسرش، سیاوش، گیسوی بلند خود را برید و بر میان بست، آیینی را در ایران باستان بنیان نهاد که هزاران سال بعد به صریح‌ترین نماد اعتراض و سوگواری زنان ایرانی تبدیل شد. حالا زنان سراسر جهان در اعتراض به ظلم و به رسم همدردی با زنان ایرانی، گیسوان خود را می‌برند و نماد سوگ و اعتراض زنان که در ایران باستان ریشه دارد، در حال تبدیل شدن به جنبشی جهانی علیه نابرابری‌های جنسیتی است.
«گیسوبران» که در فرهنگ لغت آن را «زلف گشودن» معنا کرده‌اند، یکی از مشهورترین آیین‌های سوگواری در فرهنگ ایران است که با اعتراض نیز درآمیخته است. در اساطیر ایران باستان، گیسوی زنان نماد بی‌چون‌وچرای باروری و برکت بود و از همین رو است که گیسوبران زنان اهمیت می‌یابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی می‌شود.
گیسوبران آیینی است که نهایت اندوه و اوج اعتراض را به نمایش می‌گذارد و اگرچه مختص زنان نیست، صحنه‌گردانان اصلی آن در طول تاریخ همواره زنان بوده‌اند.
فردوسی ماجرای گیسو بریدن فرنگیس، دختر افراسیاب، در مرگ سیاوش را چنین روایت می‌کند:
همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز
برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
گیسوبران در ادبیات فارسی ایران جایگاهی منحصربه‌فرد دارد. حافظ شیرازی آنجا که می‌خواهد تصویری از یک سوگواری پرازاندوه را روایت کند، آن را به گیسو بریدن تشبیه می‌کند و چنین می‌سراید: «گیسوی چنگ بِبُرید به مرگ می ناب/ تا حریفان همه خون از مژه‌ها بگشایند». گیسو بریدن آن‌گونه که از شعر حافظ برمی‌آید، به مثابه خون گریه کردن است.
پ.ن: وقتی به خودم می‌گم "ایران"ای، منظورم همچین چیزیه... درود به شرف و غیرت هرکسی که پای دادخواهی وایساده...
︎آفرودیت ︎
@sbutweet
