ترسناک و هیجان انگیز: بهدنبال «نوسازی بشریت», تا «همهی ما | دانش و اکتشاف DISCOVERY
ترسناک و هیجان انگیز: بهدنبال «نوسازی بشریت», تا «همهی ما جوان و سالم» باشیم: دانشمندان بدون نیاز به اسپرم و تخمک، رویانی ایجاد کردهاند که قلبش میتپد
استارتاپی که نخستین رویان مصنوعی موش را از روی سلولهای بنیادی ایجاد کرده،(بدون تخمک و بدون اسپرم) اکنون با هدف "نوسازی بشر" درصدد تکرار این دستاورد برای انسان است.
یک استارتاپ فعال در حوزهی زیستفناوری که بهدنبال ابداع راهکاری برای افزایش طول عمر میگردد، در پی ایجاد نسخهای از افراد در حالت رویان (Embryo) است تا در صورت نیاز به انجام درمانهای مبتنیبر پیوند عضو، عمل بافتبرداری انجام بگیرد. در انسان، سلولی که درنتیجهی لقاح ایجاد میشود تا پایان هفتهی هشتم رویان نام دارد و سپس به جنین تبدیل میشود. براساس گزارش مجلهی MIT Technology Review استارتاپ Renewal Bio در حال پیگیری پیشرفتهای اخیر در فناوری سلولهای بنیادی و رحم مصنوعی است که توسط جیکوب هانا، زیستشناس در مؤسسهی علوم وایزمن، به نمایش گذاشته شده است. اوایل هفتهی جاری جیکوب هانا نشان داد آزمایشگاه تحت مدیریت او میتواند با استفاده از سلولهای بنیادی، رویانهای بسیار واقعگرایانهی موش را خلق و آنها را به مدت چند روز در نوعی رحم مکانیکی رشد دهد تا در رویانها قلبِ تپنده، جریان خون و چینخوردگی مغزی ایجاد شود. این نخستین بار است که چنین رویان پیشرفتهای بدون استفاده از اسپرم، تخمک یا حتی رحم ایجاد میشود.
برنارد سیگل، بنیانگذار اجلاس جهانی سلولهای بنیادی، میگوید: «این آزمایش پیامدهای عظیمی بهدنبال دارد. برایم سؤال است که در مرحلهی بعد روی کدام پستاندار آزمایش انجام میگیرد؟.» پاسخ این سؤال، به همان اندازه که هیجانانگیز به نظر میرسد، ترسناک است: انسان.
جیکوب هانا میگوید تلاشهایش را شروع کرده است تا آزمایش انجامشده را با سلولهای انسان تکرار کند. او میگوید که امیدوار است در نهایت نمونههایی مصنوعی از رویان انسان را که معادل ۴۰ تا ۵۰ روز بارداری طبیعی هستند، خلق کند. در آن مرحله از رشد انسان، اندامهای اولیه، عضوهای حرکتی کوچک و انگشتان شکل میگیرند.
هانا میگوید: «ما به رویان بهعنوان بهترین چاپگر زیستی سهبعدی نگاه میکنیم. رویان بهترین موجود برای ساخت بافت و اندام مناسب است.»
آمری امیراودروری، از شرکای NFX که بهعنوان مدیرعامل شرکت جدید فعالیت میکند، میگوید: «دلیل کم بودن جزئیات این است که نمیخواهیم بعداً بدقول شویم و همچنین بهدنبال این نیستیم که مردم را وحشتزده کنیم. تصویری ذهنی که از ما ایجاد میشود حساس است.»
در مجموعهی جدیدی از آزمایشها، جیکوب هانا در حال استفاده از سلولهای خون و پوست خود و چند داوطلب دیگر است تا رویان مصنوعی انسانی بسازد. این یعنی احتمالاً آزمایشگاه جیکوب هانا بهزودی میزبان صدها یا حتی هزاران نمونهی کوچک از خودش میشود، نمونههایی که کلون ژنتیکی خود او هستند. از طرفی دیگر در حال حاضر هیچ راهی برای تبدیل کردن رویان موجود در شیشهی آزمایش به موجودی کامل در دنیای واقعی وجود ندارد. بدون وجود جفت و بند نافی که به مادر متصل باشد، هیچ رویان مصنوعیای در صورت پیوند زده شدن به رحم توانایی زنده ماندن ندارد. جیکوب هانا میگوید: «ما بهدنبال خلق انسان نیستیم. این کاری نیست که در تلاش برای انجام دادنش باشیم. اینکه یک رویان ۴۰ روزه را نسخهی کوچک خودمان خطاب کنیم کار درستی نیست.» با پیشرفت این فناوری بحثبرانگیز احتمالاً جنجالهای زیادی با محوریت حق زندگی رویانهای مصنوعی ایجاد میشود. آیا از لحاظ اخلاقی میتوان از چنین رویانهایی برای آزمایشهای پزشکی استفاده کرد؟ مؤسسهی ملی سلامت در ایالات متحده در برخی موارد از تأمین مالی مطالعات روی جنینهایی مصنوعی که بیش از حد به جنین واقعی شبیه بودهاند خودداری کرده است.
نتایج این مطالعه در مجلهی علمی Cell منتشر شده است.