دلیل بزرگ بودن مغز انسان چیست؟ میدانیم که مغز انسان نسبت به | کتابخوانی📚
دلیل بزرگ بودن مغز انسان چیست؟
میدانیم که مغز انسان نسبت به دیگر گونهها بسیار بزرگ است، اما دلیل چرایی آن به طور کامل مشخص نیست. مطالعات نشان میدهد که مجموعهای از ژنها به نام NOTCH2NL که مسئول ایجاد ماده مغزی هستند به حجم داخل جمجمه ما (ECV) کمک کردهاند. نکته مهم این است که این ژنها فقط در ما فعال هستند و در گوریلها و شامپانزهها که بیشترین تشابه ژنتیکی را با انسانها دارند، غیرفعال هستند و در میمونهای ماکاک یا اورانگوتانها به هیچوجه یافت نمیشوند. این ژنها با تأخیر در توسعه سلولهای بنیادی کورتیکال در نورونها فعال میگردند و در نتیجه نورونهای بیشتری را به وجود میآورند. مشخص شده است که این ژنها در سلولهای عصبی قشر مخ به وفور بیان میشوند.
پرسش اساسی این است که چه عاملی باعث بزرگ شدن مغز خصوصاً قشر مخ شده است؟ با توجه به فرگشت نسبتاً سریع مغز انسان میتوان این احتمال را داد که ژنهای جدید و فرگشتیافته مختص انسان به نوعی خاص در شکلگیری مغز ما کمک کرده باشند. به نظر میرسد که NOTCH2NL یک مبادله فرگشتی بین مغزهای بزرگتر و حساسیت به شرایطی مانند ماکروسفالی و میکروسفالی باشد. ناگفته نماند که هنوز برای ذکر دلایل قطعی در مورد بزرگ بودن مغز انسان بسیار زود است، زیرا اکنون اطلاعات زیادی در خصوص مکانیسم این ژنها در دست نیست.
آنچه موجب جذابیت این یافتهها میشود، این است که مسیر پیامرسانی Notch یکی از دو مسیر پیامرسانی سلولهای بنیادی و از قدیمیترین مسیرهای توسعه است که ما در مورد آن میدانیم و تقریباً در همه حیوانات دیده میشود؛ اما در انسانها نمونهای متنوع از NOTCH2NL برای تقویت ماده خاکستری ایجاد شده است. مغز ما در درجه اول از طریق گسترش برخی مناطق عملکردی قشر مخ سه برابر بزرگتر شد که این یک بستر اساسی برای انسان شدن ما بود.