ممتیک ریچارد داوکینز در سال ۱۹۷۶ کتاب ژن خودخواه را منتشر کرد | کتابخوانی📚
ممتیک
ریچارد داوکینز در سال ۱۹۷۶ کتاب ژن خودخواه را منتشر کرد. او در ده فصل اول کتاب خود توضیحی در مورد افکار فرگشتی ارائه میکند و منحصراً بر ژنها به عنوان واحدهای همانندسازی تمرکز میکند. داوکینز تنها در آخرین فصل به بیان مفهوم ممها (meme) میپردازد و بر وجود آن به عنوان نوع دیگری همانندساز تأکید میکند و نشان میدهد که ژنها تنها مولفهٔ این رده نیستند. ممها به عنوان واحدهای فرضی فرهنگ تعریف میشوند که از طریق تقلید گسترش مییابند و از نسلی به نسل بعد منتقل میگردند. داوکینز با کاوش در ایده مم از مفهوم فرهنگ به عنوان یک ویژگی انسانی که انسان خردمند (هوموساپینس) را از گونههای دیگر متمایز میکند بحث را شروع مینماید و از آغاز ایده ممها میگذرد و سپس نحوهٔ خودهمانندسازی ممها را توضیح میدهد.
سوزان بلکمور (۲۰۰۱) اظهار میکند که وقتی ممها به وجود آمدند، همهچیز در فرگشت تغییر کرد. داوکینز (۲۰۰۶) نیز تصدیق میکند که حتی اگر ظهور ممها متأخر باشد، آنها تغییرات فرگشتی را به سرعت گسترش میدهند و از ژنها پیشی میگیرند. داوکینز (۱۹۷۶) همانندساز را به عنوان یک واحد اطلاعاتی تعریف میکند که میتواند با برخی تغییرات یا خطاها تکثیر شود. در واقع ممها پدیدههای فرهنگی و ساختارهای زندهای هستند که قادر به تکرار خود میباشند و از مغزی به مغز دیگر منتقل میگردند (جارزویسز، ۲۰۱۶).
به این ترتیب، یک مم توسط داوکینز به عنوان واحد انتقال فرهنگی در نظر گرفته میشود. برای مثال، ممها ممکن است به موسیقیها، مراحل رقص و افکار یا به مد لباس، آداب و رسوم و مراسم گوناگون اشاره داشته باشند. داوکینز با بحث در مورد چگونگی تشخیص واحد مم، وجود واحدهای بزرگ و کوچک و «واحدهای درون واحد» را پیشنهاد میکند. به عنوان مثال، داوکینز تأیید میکند که یک آواز یک مم است، اما کل سمفونی نهم بتهوون نیز یک مم است. با اینحال او اشاره میکند گزیدهای به یاد ماندنی از سمفونی که شهرت بیشتری نسبت به بقیه پیدا کرده است، شایسته نام مم میباشد. همانطور که داوکینز فرض میکند، تقلید روشی است که ممها میتوانند خود را تکثیر کنند. اساساً ماندگاری، زایایی و امانت در نسخهبرداری ویژگیهایی هستند که ارزش بقای بالای یک مم را مشخص میکنند. به گفته بلکمور (۱۹۹۹) این سه ویژگی بدین معناست که همانندساز در فرآیند تقلید به کپیهای طولانی، متعدد و دقیق نیاز دارد.