یادداشت های شاهنامه خالقی مطلق

2022-06-17 22:47:26 بَدی را کزو هست گیتی به درد/
پُرآزار ازو جانِ آزادمرد،
فراوان بر او بگذرد روزگار/
که هرگز نبیند بدِ کارزار

۱۴۰۴ داستان رستم و اسپندیار

ب 1404 یکم- خواست از این بد که جهان و آزادمردان از او به دردند، ولی فراوان به کام دل زندگی خواهند کرد، گشتاسب است.

یادداشت های شاهنامۀ فردوسی - خالقی مطلق- دفتر دهم ص ۳۱۳

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-06-06 15:11:34 ۲۹۰ از این پنج ما را زن و خواسته‌ست/
که دین بهی در جهان کاسته‌ست
زن و خواسته، باید اندر میان/
چو دین بهی را نخواهی زیان،
کزین دو بود رشک و آز و نیاز/
که با خشم و کین اندرآید به راز،
همی دیو پیچد سر از بخردان؛/
بباید نهاد این دو اندر میان!

داستان قباد
(از زبان مزدک)

میگوید: علت اصلی رشک و آز و نیاز که خشم و کین را نیز باید به آنها افزود، زن و ثروت است. به سخن دیگر، زن و ثروت علت اصلی پدید آمدن پنج دیو رشک و آز و نیاز و خشم و کین هستند.(بیت ۲۸۸).



یادداشت های شاهنامۀ فردوسی - خالقی مطلق- دفتر دهم ص۲۷۲

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-03-16 07:04:00 تاریخ روز پایان نظم شاهنامه
جلال خالقی مطلق
منبع: ایران شناسی سال دوازدهم زمستان 1379 شماره 48

"سر آمد کنون قصه یزدگرد/ به ماه سفندارمذ روز ارد

ز هجرت شده پنج هشتاد بار/ به نام جهانداور کردگار

از میان پانزده دستنویس اساس تصحیح نگارنده، در ۱۰ دستنویس تاریخ ۲۵ اسفند با سال ۴۰۰ هجری مرتبط است."

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-02-23 23:03:15 مَردگیران
جشن بهاری زنان
جلال خالقی مطلق

در ايران كهن يك جشن بهاري زنان بوده كه در آن روز زنان از آزادي بيشتری برخوردار بودند و بويژه دختران "دمِ بخت" به همسرگزيني تشويق ميشدند و از اينرو اين جشن را "مردگيران"مي ناميدند. سپستر با نفوذ بيشتر مذهب اين جشن نخست تغيير ماهيت داده و جشن زنان شوهردار شده و اين دسته زنان در آن روز از شوهران خود به پاس يكسال پارسايي و خانه داري و شوهردوستي "مزد" ميگرفتند، تا اينكه همين نيز
رفته رفته فراموش شده است.
روز اين جشن پنجم اسفند بود. پر بيراه نيست اگر بانوان روشنفكر ايراني دست كم كنگر ه ها و جلسات ويژه مسائل زنان را در اين روز برگزار كنند تا ياد آن جشن دوباره زنده گردد.

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-02-10 23:49:03 معانی هنر
واژه نامۀ شاهنامه(بر اساس شاهنامه دو جلدی سخن)

1- دانایی، توانایی، کاردانی، قابلیت

چو دانا توانا بُد و دادگر/ازیرا نکرد ایچ پنهان هنر
یکم - 3/58 گفتار اندر ستایش آفرینش

2- فن، علم، دانش، صنعت

در داستان طهمورت دیوان از طهمورت امان می خواهند که آنها را نکشد تا به آنان خط بیاموزند:
که " ما را مکش تا یکی نوهنر/ بیاموزنیمت که آید به بر"
یکم 18/39

3- نجابت ، عفاف، تقوا، پاکدامنی، پارسایی، پرهیزگاری

هنر خوار شد ، جادویی ارجمند/ نهان راستی، آشکارا گزند
داستان ضحاک بیت 4

4- به همه معانی بالا

هنرها که بُد پادشا را به کار/ بیاموختش نامور شهریار
داستان گفتار اندر زادن منوچهر از مادر بیت 599

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-02-10 00:14:42 شوم پیش او چون فرستادگان/ نگویم به ایران و آزدگان
1877- داستان بهرام گور
بدین نکته اشاره شود که ایران به معنی "ایرانیان نژاده" و ایران به معنی "کشور ایران" هر دو یک واژه اند که نخست بر ایرانیان گفته میشد(جمع er به معنی "آزاده" ) و سپس به سرزمین آنها داده شد. در متن پهلوی هنوز این واژه در هر دو معنی در کنار یکدیگر به کار رفته اند. تحول معنی نخستین به معنی دوم از آغاز ساسانیان حتمی است، ولی ساسانیان نیز آنرا از خود نساخته، بلکه از اشکانیان گرفته بودند، چنانکه در سنگنوشته‌های ساسانی به پارسیک eran و eransatr و به پهلویگ(پهلوی اشکانی) به گونۀ Aryan و aryanxstr آمده است. از اینرو آغاز این تحول را باید در زمان اشکانیان دانست.

یادداشت های شاهنامۀ فردوسی - خالقی مطلق- دفتر دهم ص 248- افزوده هایی بر بهرام گور

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-01-29 08:30:28 روایت جشن سده در زیرنویس
ص ۳۰، دفتر اول ،داستان هوشنگ
@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-01-28 18:40:00 https://book.icfi.ir/book/214825/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D9%88%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7

خرید یادداشت های شاهنامه دکتر خالقی مطلق

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-01-25 19:00:18 ایرانشناسی پاییز 1372
جلال خالقی مطلق
نکته ها:
- برخی از شیوه های تحقیر
- نکته ای در آیین بار
- یک ضرب المثل کهن
- گش جنبیدن
- جای پای آدم

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-01-14 21:53:49 1023 نگه کن بدو تا پسند آیدت؟ / برِ او شوی سودمند آیدت؟
داستان بهرام گور با ماهیار گوهر فروش

در شاهنامه هنگام شوی دادن دختر نظر او را می پرسند.

یادداشت های شاهنامۀ فردوسی - خالقی مطلق- دفتر دهم ص 233- افزوده هایی بر بهرام گور

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید