آنچه باعث میشود انرژی تمامیت هستی ما در چارچوب امکانات، عملی | شمنیزم
آنچه باعث میشود انرژی تمامیت هستی ما در چارچوب امکانات، عملی انجام دهد، «اراده» نامیده میشود. دون خوان نمیتوانست این چاچوب را مشخص کند، زیرا معتقد بود این چارچوب در سطح موجودات فروزان، چنان وسعتی دارد که کوشش برای تعیین محدوده آن کاری بیهوده است. بنابراین انرژی موجودات فروزان می تواند توسط «اراده» به هر چیزی بدل شود.
... اراده نیرویی است که از میان جسم پرتو می افکند و آن هم در پی لحظه ایی سکوت مطلق یا لحظه ایی وحشت ناب و یا اندوه بی پایان، و نه پس از لحظات شادی، زیرا شادی آنچنان ناپایدار است که مانع تمرکزی میشود که سالک برای استفاده از تابندگی جسم و تبدیل آن به سکوت نیاز دارد. لاگوردا گفت:
ناوال به من گفت که برای یک انسان، اندوه نیز به اندازه وحشت قدرت دارد. هر دو میتوانند لحظه ای سکوت را به همراه داشته باشند. یا اینکه سکوت خودبخود می آید، زیرا سالک مبارز در تمام مدت زندگیش در طلب آن است. هیچگاه تو این لحظه سکوت را حس کرده ایی؟
بله، البته که حس کرده ام، ولی نمیتوانم به یاد آورم که به چه می ماند. ناوال میگفت که لحظه ایی از سیاهی است، لحظه ایی سکوت ژرف، ژرفتر از زمانی که انسان گفتگوی درونیش را متوقف میکند. این سیاهی، این سکوت، «قصد» را به وجود می آورد تا دومین دقت را هدایت کند. به آن فرمان دهد و وادار به انجام کند. به همین دلیل است که اراده نامیده میشود.
«قصد» و «عمل»، «اراده» هستند. به گفته ناوال به یکدیگر وابسته هستند. ... از قصد پرواز، عمل پرواز حاصل میشود.
