نهی از تفکر در ذات خدا در کلام امام باقر علیه السلام ۱-قا | نور اهل بیت علیهم السلام
نهی از تفکر در ذات خدا در کلام امام باقر علیه السلام
۱-قال الامام الباقر علیه السلام : ایّاکُم و التَفَکُر فی اللهِ ولکن اِذا اَرَدْتُمْ اَنْ تَنْظُروا الی عظمتِهِ فانظروا الی عظیمِ خَلقِه.
آقا امام باقر علیه السلام فرمودند: از اندیشیدن و فکر کردن درباره خدا بپرهیزید و اگر خواستید در عظمتش بیندیشید در عظمت خلقش نظر کنید.
نکته:این سخن امام علیه السلام بر خلاف منش فلسفه زده ها و پیروان عرفان نظری است که تفکر در ذات خدا را ممکن و متوقف بر استعداد افراد می دانند.
۲-علامه محمد حسین طباطبایی: أقول : وفي النهي عن التفكر في الله سبحانه روايات كثير اخر مودعة في جوامع الفريقين ، والنهي إرشادي متعلق بمن لا يحسن الورود في المسائل العقلية العميقة فيكون خوضه فيها تعرضا لا الدائم.
نهی از تفکر در ذات خداوند ارشادی ارشادی[و نه تحریمی] است و مربوط به کسانی است که استعداد ورود به مسائل و مباحث عمیق عقلی و فلسفی را ندارند!
پ ن:یکی از مسائلی که آیات و روایات و نیز برهان عقلی بر آن دلالت دارد این است که علم به ذات حق تعالی برای بشر(محدود) ممتنع است و چیزی جز حیرت و سرگردانی در پی ندارد. ولی مبنای وحدت وجود اقتضاء دارد که تفکر در کنه ذات حق تعالی محقق گردد . توضیح: عدليه قائلند که علم از صفات ذات است و عین ذات است بنابراین اگر کسی در حقیقت علم خداوند متعال تفکر کند به معنای این است که در حقیقت ذات تفکر کرده: (ممنوعیت تفکر و تعمق اختصاص به ذات نداشته و شامل صفات نیز می شود و بين ذات و صفات حضرت حق دوگانگی وجود ندارد) (نهی از ممنوعیت تفکر در ذات و صفات در روایات،حکمی عام بوده و تخصيص و استثنایی را نسبت به فرد عامی و خواص اهل علم را در بر ندارد) ولی قائلين نظريه وحدت وجود معتقدند که به وسیله این مبنا توانسته اند حقیقت علم حق تعالی به اشیاء را درک نمایند.
منابع الکافی ج ۱ص۹۳/مرحوم کلینی/مصحح:مصحح علی اکبر غفاری/ناشر:دارالکتب الاسلامیه/تهران۱۴۰۷ مرآةالعقول فی شرح اخبار آل الرسول علیهم السلام ج۱ ص۳۲۴/علامه مجلسی/مصحح:هاشم رسولی/ناشر:دارالکتب الاسلامیه/تهران۱۳۶۳ المیزان فی تفسیر القرآن ج۱۹ ص۵۳/محمد حسین طباطبایی/ناشر:موسسة الاعلمی للمطبوعات/بیروت
