جامعه شناسی اقتصادی وتوسعه

2022-04-05 12:18:21 کتاب #جامعه_شناسی_نخبه_کشی اثر علی رضاقلی
به مناسبت درگذشت علی رضاقلی

روحشان شاد و يادشان جاويدان باد

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-30 09:28:11 ادامه

نوروز و سوگ همبستگی و باهم بودن

نکته این است که جشنهای گروهی همچون سایر رسوم و مناسک بشری، با گذر زمان تغییر پذیرند و می توانند و باید با شرایط، مقتضیات و نیازهای زندگی منطبق شوند تا هم بمانند و هم کارکرد خود را حفظ کنند. زمانی فرا می رسد (به نظر من رسیده ایم) که این آیین ها جنبه صوری به خود گرفته که نه تنها مسرت بخش نیستند، بلکه در سایه استبداد ساعت ناشی از زندگی بازاری پولی¬شده، به منبع بطالت افراد نیز تبدیل می شوند. برای برخی از افراد این فردیت اندوهبار، آنقدر ملال آور شده و روح و روان آنها را با فرسودگی عاطفی روبرو ساخته است که حتی از پاسخ دادن به شادباش ها و پیام های تبریک دیگران با استیصال روبرو هستند! مناسبت ها و نوروزها (با وجود مشکلات امروزی) فرصت و بهانه ای برای با هم بودن ها، ترمیم گسست های خانوادگی، حمایت های مادی و معنوی و عبور از استاندارهای عقلانیت ابزاری و نظم اجباری برآمده از آن هستند. در غیر این صورت نوروز و تعطیلات، چیزی جز تعلیُق زمان و بعلیدن/مصرف طبیعت رهاوردی ندارد.

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-29 23:04:51 نوروز و سوگ همبستگی و باهم بودن

ابوذر قاسمی نژاد
در تاریخ بشر، همواره جشنها و اعیاد یکی از مهمترین منابع هویت بخش و حیات بخش زندگی جمعی بوده اند. جنش ها و اعیاد تعلقات پایداری برای ما ایجاد کرده اند که سایر آیین ها کمتر این خصیصه را با خود حمل کرده اند. اما، امروزه تفرد و فردی شدن، ریسکها (مانند کرونا)، مجازها و سبک زندگی جدید و اضطراب های هستی شناختی ناشی از آن، انگاره های زندگی خوب را که از بطن این آیین ها بر می خیزد را با تهدید جدی روبرو ساخته اند.
جشنها و اعیاد مقبول و بذیرفته شده، معمولاً به صورت گروهی برگزار میشوند. به طور خاص در نوروز ابتدا تعدادی از افراد گرد هم آمده (ابتدا اعضای یک خانواده) و با تمسک به یک موضوع خاص (بازسازی روح و با هم بودن، همگام با طبیعت) به تبادل احساسات و عواطف نسبت به هم (در بطن درون گروه و برون گروه) میپردازند. نوروز با برپایی دیدوبازدید و اعطای هدایا در قالب عیدی، برای خود قاعده مندیها و روشمندیهای خاصی دارد که آن را فراتر از یک فرآورده فردی یا خانوادگی منحصربه فرد قرار داده است. افراد با تجدید دیدار و "گذار از من و تفرد"،به سوی جمع و دیگری میروند که افزون بر ادغام دوباره خود با همنوعان و هویت سازی جمعی، غیریت سازی و تقابل های دوتایی ناشی از من و دیگری را کنار می گذارند و نوعی کنش جمعی بی پیرایه را به اشتراک می گذارند. برگزاری جشنهای دسته جمعی ضمن اینکه منجر به کنش جمعی میشوند، از لحاظ روحی و روانی، شادابی و نشاط عاطفی و رفع تیرگیهای بین افراد را به همراه دارند؛ به نحوی که در برخی از مناطق رفع برخی از کدورتهای قومی و خانوادگی مستلزم فرارسیدن این گونه جشنها بوده است. افزون بر این، عید نوروز با درنوردیدن مناصب و جایگاه ها(که از طریق تبریک های فراطبقاتی افراد نسبت به هم انجام می شود: استاد به شاگرد، پزشک به بیمار، مدیر به کارمند، معلم به دانش آموز)، عمیقاً رویه ای دموکراتیک هم دارد، زیرا معمولاً تقسیمات طبقاتی رایج اجتماعی را که باعث انفکاک اعضای جامعه و ایجاد خط کشی های سفت و سخت میشوند، تضعیف (برای مدتی هرچند اندک و ناپایدار) و به طریق اولی حذف میکند.
در نوروز (بخوانید سایر اعیاد و جشن های مقبول و مشروع)، مهم این نیست که دامنه جشن چقدر گسترده است و یا اینکه چند نفر گردهم می آیند، اصل مهم این است که ما گرد هم می آییم و کاری را به صورت دسته جمعی انجام می دهیم. این شادی فقط سرور ناشی از گذران زندگی برای لحظاتی نیست، بلکه منادی زنده بودنمان نیز است؛ زنده بودنی متفاوت و فراتر از روزمرگی و حیات کاری و شغلی مان. این باهم بودنها، عبور از فردیت جانگاه و ملال ناشی از آن است که به ما اجازه میدهد شادی و نوزایی زندگی خود با دیگران نیز به اشتراک بگذاریم؛ به اشتراک گذاشتن هستی و احساسات عالی بشری در سپهر فرهنگ انسانی است که ما را به سوی چیزهای فراتر از "تصادف" و "من" فرا میخواند. ترمیم گسست ها در سایه ناامنی های بنیادینی زندگی بشر و سبک زندگی بازاری است که به صورت مضحکی برای به اشتراک گذاری احساسات و ارزش های بشری، دنبال فلسفه بافی و هزینه/فایده های ناشی از آن است. رهاورد این وضعیت، شرطی شدن همه چیز است. برای مثال، "او به من تبریک نگفت، پس من به او تبریک نمیگم، نوروز آمد، حالا که چی؛ اول اونها بیان پیش ما و بعد ما بریم پیش اونها؛ با یه عیدی کسی نه پولدار میشه نه فقیر و مثال های زیادی از این قبیل".
این موارد فقط تصوراتی فردی از یک آیین اجتماعی نیست، بلکه سوگی عمیق در وانفسای زنده بودن ما در سیطره تکنیک و مجاز است؛ پرتاپ ما به سوی تفرد و ذره ای شدن مستمر، از دست دادن حمایتهای اجتماعی در شرایط سخت و صوری شدن تعاملات در سایه قراردادهای ناشی از احترام متقابل است. به تعبیری، تهی شدگی پی درپی ارزش های انسانی در لوای منطق تجاری زندگی موجود است که دائما آنها را بازتولید می کنیم: " چون تو من را دوست داری، من هم تو را دوست دارم، تو به من کمک میکنی و من هم به تو کمک میکنم، تو به من اجازه ابراز احساسات ندادی و منم به تواجازه نمیدم، اول تو گذشت کن تا منم همگذشت کنم وقس علی هذا. اینها در جای خود "منطقی است، اما چون ناشی از خرد ابزاری" است، دیگر ناشی از "روح جمعی، گذشت، رسش اخلاقی و تعلقات پایدار بشری" نیست. قرارداد و بازار بده و بستان تجاری است که همه چیز، حتی احساسات را مصرفی و قابل فروش کرده است.

نکته این است که جشنهای گروهی همچون سایر رسوم و مناسک بشری، با گذر زمان تغییر پذیرند و می توانند و باید با شرایط، مقتضیات و نیازهای زندگی منطبق شوند تا هم بمانند و هم کارکرد خود را حفظ کنند.

ادامه


جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-28 19:37:19 نسخه شنیداری پنجشنبه صبح های بخارا

به مناسبت انتشار کتاب "پوینده مردی به راه"
زندگی و زمانه #علی_رضاقلی

سخنرانان:


فرشاد مومنی
محمود آموزگار
رسول رئیس جعفری
علی دهباشی

جامعه‌ شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-28 19:29:51 گفتگو با علی رضاقلی

به مناسبت انتشار کتاب «پوینده مردی به راه» (زندگی و زمانه علی رضاقلی)،‌ دویست و پانزدهمین نشست از سلسله‌ جلسات صبح پنجشنبه‌های بخارا به دیدار و گفتگو با علی رضاقلی اختصاص یافته است.
این نشست با حضور محمود آموزگار، فرشاد مومنی، علی دهباشی و رسول رئیس‌جعفری در ساعت نه و نیم صبح پنجشنبه هفتم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در کتابفروشی فرهنگان قریب به صورت مجازی برگزار شد.
علی رضاقلی در سال ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد. وی تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در سال ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رسانید و در همان سال در رشته علوم سیاسی به دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت. وی در سال ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد و پس از گذراندن خدمت سربازی در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت.
در سال ۵۷ پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به طور غیر رسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت. کتاب «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» وی از شهرت خاصی برخوردار است و بیش از شصت بار توسط نشر نی تجدید چاپ شده است.
• کتاب‌های در دست تالیف و تدوین: «جامعه‌شناسی اقتصادی ایران: غارتی یا رقابتی»، «شرحی بر تاریخ مبارک غازانی به سبک نهادگرایان جدید»، «تاریخ اقتصاد سیاسی ایران به روایت شاهنامه فردوسی و با روش‌شناسی اقتصاد نهادگرای جدید»
• تالیف مقالات مختلف و متعدد علمی در فصلنامه‌های معتبر کشور
• مقالات فرهنگی و سیاسی گوناگون در مطبوعات تخصصی و عمومی
• ارائه سمینارها و سخنرانی های علمی و فرهنگی در همایش‌های مختلف علمی
جلسه دیدار و گفتگو با علی رضاقلی به صورت مستقیم از نشانی‌های زیر پخش می‌شود:
Instagram.com/bukharamag
Instagram.com/farhangan.ir
Instagram.com/din_o_eqtesad

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-28 12:48:33 رضاقلی بغض خفته ايران بود

جامعه‌شناس و پژوهشگر
بامداد امروز هشتم فروردین ماه ۱۴۰۱ استاد علی رضاقلی در سن ۷۵سالگی بر اثر ضایعه قلبی در تهران درگذشت.
وی در سال ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد و تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در سال ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رساند، در همان سال در رشته علوم سیاسی به دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت. در سال ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد، در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت.
با پیروزی انقلاب اسلامی پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به طور غیر رسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت.
از ایشان کتاب‌های «جامعه‌شناسی خودکامگی» و «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» و... منتشر شد.
کتابهای در دست تالیف و تدوین که مشغول ویرایش نهایی آنها بود: «جامعه‌شناسی اقتصادی ایران: غارتی یا رقابتی»، «شرحی بر تاریخ مبارک غازانی»، «تاریخ اقتصاد سیاسی ایران به روایت شاهنامه فردوسی و با روش شناسی اقتصاد نهادگرای جدید»
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-26 20:47:59 حل مشکل ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی بدون‌ کاهش تعهدات‌

این کارشناس و پژوهشگر حوزه تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه «شرکت‌های اقماری صندوق دچار تله خانوادگی شده و با گسترش نمودار سازمانی، محل ارتزاق جدید برای برخی از اعضای خانواده‌های گروه‌های ویژه خوار شده است» افزود: ما کار بنیادی در ساختارها آن باید انجام دهیم و راهکار اصلی نجات صندوق‌ این است که نمایندگان واقعی بخش کارگری و کارفرمایی به شکل شفاف بر صندوق‌ و شرکت های زیرمجموعه ی آن نظارت داشته باشند. با این شیوه، هم می توانیم هزینه‌ها را کنترل نمائیم تا نشتی هزینه‌ها جبران شود و هم پالایش گسترده در نیروی انسانی توصیه ای، انجام دهیم تا تله رفاقت، قوم و قبیله مداری و تله خانواده‌گرایی امکان ایجاد فساد را انبوه‌تر نسازد. دولت اساسا به‌دلیل مشکلات کسری بودجه خود نمی‌تواند امانت‌دار کاملی باشد و دولت تنها باید ناظر بر صندوق باشد و نه تصمیم‌گیر آن.

علی زاده با اذعان به این نکته که «مشکل ورشکستگی صندوق بدون کاهش تعهدات و پرداخت‌ها به اعضاء قابل ترمیم است و می‌توان از منابع آن حراست کرد و ورشکستگی‌ها را جبران کرد» تصریح کرد: دولت نباید پرسنل نهادهای شکست خورده و جواب پس داده خود را به حوزه مدیریت تامین اجتماعی و بازنشستگی هدایت کند و صندوق‌ها را تبدیل به نیمکت ذخیره مسئولان ناکارآمد کند. و شرکت های زیان ده خود را در‌قبال بدهی خود به صندوق تحمیل نماید

این کارشناس تامین اجتماعی مشکل اصلی صندوق‌های تامین اجتماعی را پس از مدیریت، ساختار غیرتولید محور و غیر کارگر محور اقتصاد ایران معرفی کرده و اظهار کرد: دولت‌های ما تاکنون واردات محور بودند. هدایت منابع به سمت تولید،صدها مشکل دارد که موردی از آن ناشی از ده ها شریک تراشی برای تولیدکنندگان قبل از رسیدن به نقطه ی سر به سر، از طرف دولت است.
لذا این جهت‌گیری غیرتولیدی یا به بیانی بهترضدتولیدی بی‌ثباتی ایجاد می‌کند که خود بی‌ثباتی در امر تولید باعث عدم رغبت به سرمایه گذاری در تولید می شود، کمبود نیروی کار ثابت و رشد قراردادهای موقت بدون بیمه منابع صندوق را به شدت تهدید می کند در صورتی که ما نیازمند کارگران بیمه‌پرداز و کارفرمایان بیمه‌پرداز هستیم و این درحالی است که پول‌ها و نقدینگی کشور به سمت مشاغل موقت و سرمایه‌گذاری‌های گذرا و در نهایت به سمت خارج صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی هدایت می‌شوند. 

وی با انتقاد از افزایش قراردادهای موقت کارگران و وجود قراردادهای کارگران فصلی و موقت و آسیب آن به صندوق‌ها بیان کرد: کارگران فصلی و موقت و سرمایه گذاری‌های موقت خارج از فرآیند رسمی کار، هیچ ورودی مالی خاصی برای صندوق‌های بازنشستگی، ایجاد نمی‌کنند و در عین حال شاهد افزایش تعهدات صندوق‌ها هستیم. اگر تولید شرایط مناسبی یابد و دولت روی حمایت از تولید، امنیت شغلی و امنیت تولید حساسیت، نشان دهد امکان برخورداری از بیمه برای عموم جامعه و بیمه‌پرداز کردن همگان نیز وجود خواهدداشت. 

این کارشناس تامین اجتماعی در ادامه افزود: کاری که ما باید بکنیم این است که در قوانین به نفع حمایت از تولید، بازنگری کنیم. ولی در شرایطی که هنوز ساختارها بیشتر حامی دلالی و تجارت واسطه گری هستند، نمی‌توانیم شاهد عدم خروج سرمایه از کشور باشیم. آمریکا و اروپا به‌طور متوسط به ترتیب به ازای هر ۱۰۰۰ نفر یک نفر و به ازای هر ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر یک دلال واسطه دارند اما در ایران به ازای هر ۳۴ نفر یک دلال و واسطه ی وجود دارد که درضمن هیچگونه ارزش افزوده واقعی ایجاد نمی کنند بلکه درجابجایی و دست به دست کردن کالا و محصول دخالت می کنند و در سطح اقتصاد خرد، عمل آن ها باعث گرانی حدود ۳۰۰ درصدی سبد هزینه خانوار می شود که این امر موجب می‌شود، که اساسا چیزی به نام رابطه ی باثبات شغلی و تولید منعقد نگردد، عاملی که امنیت صندوق‌تامین اجتماعی و بازنشستگی رابه شدت تهدید می کند، ایجاد تغییرساختاری و محتوایی بنیادی در آن نیاز به مدیران توانمند جوان و جدید و در عین حال خارج از مناسبات خاص گرایی دارد تا با انگیزه قوی وارد حوزه‌های اقتصادی کشور شوند و باشناخت از پارادایم های جهانی عمل نمایند.

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-26 20:47:59 حل مشکل ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی بدون کاهش تعهدات

انتقادات از شیوه مدیریت صندوق‌های تامین اجتماعی و بازنشستگی و سایر صندوق‌ها در ایران بسیار است، اما در ارتباط با آسیب‌شناسی ساختاری و ایده‌ها و راه‌حل‌ها اختلاف نظرهای بیشتری وجود دارد.
طی روزهای اخیر منتهی به سال ۱۴۰۱ بحث درباره وضعیت صندوق‌های تامین اجتماعی و از همه مهمتر صندوق‌های بازنشستگان بیش از گذشته مورد توجه مسئولان قرار گرفته است. این درحالی است که اخیرا محسن رضایی (معاون اقتصادی دولت سیزدهم) در سخنانی تلویحا صندوق‌های بازنشستگی را ورشکسته دانسته و رقم کسری صندوق‌های بازنشستگی را بیش از ۴۰۰هزار میلیارد تومان در طول ۴سال ارزیابی کرد. 
غلامرضا علی زاده (کارشناس تامین اجتماعی) در این رابطه با اشاره به وضعیت صندوق‌های کشور بیان کرد: صندوق تامین اجتماعی متعلق به کارگران و کارفرمایان است. اصولا تامین اجتماعی طبق ماده ی واحده ی قانون مجلس،نهادی عمومی و غیر دولتی است. با این حال دولت مثل سایر موارد با دخالت در این حوزه ایجاد مشکل کرده است. سازمانی که ۲۳درصد منابع آن را کارفرما و ۷درصد آن را کارگر می‌دهد، در شرایطی قرار دارد که دولت سال‌هاست آن ۳درصد از سهم خود را به این صندوق پرداخت نکرده و اتفاقا از این صندوق‌برداشت نیز کرده است. و بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزارمیلبارد تومان به صندوق بدهکار است

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه «از سال ۱۳۰۹ وزارت طروق و شوارع تشکیل شد و مبلغ اندکی از کارگران کسر و به این صندوق واریز می شد و به کارگران حادثه دیده و از کار افتاده از آن پرداخت می‌ شد و این صندوق در فرایند عمل به صندوق تامین اجتماعی امروز تبدیل شد لذا سابقه ی بیش از 90 سال دارد و بسیار دیرپاست» وی گفت: دولت به نوعی این صندوق را مصادره کرده است و امروز صندوق‌ها به مرحله‌ای رسیده‌اند که مبالغ ورودی‌شان، مبالغ خروجی‌شان را پاسخ نمی‌دهد و دخل و هزینه صندوق‌ها از کنترل خارج شده است.
وی با اشاره به اینکه «میزان واریزها به صندوق بازنشستگی به دلیل بحران بیکاری و موارد دیگر مثل عدم تمایل به سرمایه گذاری درتولید، کاهش جمعیت فعال و رکود تورمی با کاهش مواجه شده است» تشریح کرد: در بسیاری از شرکت‌های تابعه ی صندوق، تعداد مدیران میانی با کارمندان تاحدودی برابری می کند که حقوق‌های بالایی هم می‌گیرند و کارشان چندان در عرصه عمل موثر وبا ارزش افزوده همراه نیست و بار اضافی هزینه ای به صندوق‌ تحمیل می‌کنند. 
علی زاده با تاکید بر اینکه «ما در صندوق و شرکت های زیرمجموعه ی تامین اجتماعی باید رابطه مدیران را با استانداردهای جمعیت صف و ستاد، مشخص کنیم» اضافه کرد: در بسیاری مواقع از صندوق سوءاستفاده شده و حتی در برخی موارد از منابع مالی صندوق‌ بازنشستگی به نهادهای دیگر پاداش داده شده است یا تیم فوتبال ،باشگاه و.... از منابع مالی صندوق‌ تامین اجتماعی تشکیل و تاسیس شده است، که همه غیرشرعی و غیرقانونی است، زیرا منابع این صندوق بین نسلی و حق الناس است. 
او ضمن بیان این نکته که «ما در ایران این همه سرمایه‌گذاری کردیم و شرکت شستا را به‌ عنوان پشتیبان مالی صندوق ایجاد کردیم که با پول آن کار می‌کند، اما موفق نبودیم و اکنون با انبوه شرکت‌های ناکارآمد برای صندوق مواجه هستیم» گفت: شرکت‌های شستا اغلب سود ده هستند، ولی برخی از آن‌ها نیز به دلیل مشکلات مدیریتی بازدهی مناسب ندارند. در حقیقت مشکل اصلی نشتی‌های فراوان پول و منابع مالی در صندوق و شرکت‌های اقماری پشتیبان مانند شستا است. این درحالی است که حقوق‌های نجومی در صندوق و شرکت‌های اقماری وجود دارند و بسیاری از شرکت‌ها کارایی گذشته را ندارند. مدیرانی که حقوق بالای ۲۰۰میلیون تومانی برای خود در لیست حقوق رد می‌کند، قطعا صندوق را دچار مشکلات فراوانی می‌سازد و ادامه این روند در مدیریت صندوق‌ها صحیح نیست؛ زیرا کارگر با حداقل حقوق نمی‌تواند زندگی کند ولی تحمل می‌کند تا زمانی پوشش تامین اجتماعی و بازنشستگی داشته باشد اما ما با این شیوه مدیریت صندوق‌ بازنشستگی و تامین اجتماعی حق الناس را دچار تضییع می‌کنیم. 

جامعه‌ شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-26 08:09:16 ‌
پنج مقاله از کارل مارکس و فریدریش انگلس دربارۀ ایران

نوشتۀ کارل مارکس، فردریش انگلس

#کارل_مارکس
#فردریش_انگلس

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید

2022-03-20 20:06:07 باسلام و عرض ادب؛
فرا رسیدن سال نو همیشه نوید بخش افکار نو،کردار نو و تصمیم‌های نو برای آینده است،
آینده‌ای که همه امید داریم بهتر از گذشته باشد.

در سال نو، ۳۶۵ روز سلامتی، شادی، پیروزی، مهر و دوستی و عشق را برای شما آرزومندیم.

جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_economic باز کردن / نظر دهید