درخواست کمک همه‌جانبه صنایع فولادی برای توانمندسازی و ایجاد مز | تحلیلگران خوارزم
درخواست کمک همه‌جانبه صنایع فولادی برای توانمندسازی و ایجاد مزیت رقابتی در بازارهای جهانی/ فولادسازان چه برنامه‌ای برای خروج از چالش‌ها دارند؟
صنایع فولادی کشور به‌رغم افزایش تولید محصولات طی ماه‌های اخیر با کاهش فروش داخلی و رکود شدید بازارهای صادراتی مواجهند و بر همین اساس، خواستار حمایت دولت در قالب حذف مقطعی عوارض صادراتی زنجیره فولاد، اصلاح قیمت پایه محصولات در بورس کالا و همچنین کاهش قیمت مواد اولیه توسط صنایع معدنی شده‌اند. این درخواست‌ها، امروز در یک بسته حمایتی جمع‌بندی شده است و باید دید که دولت و معدنکاران برای حمایت همه‌جانبه از صنایع فولادی که یکی از تامین‌کنندگان منابع ارزی کشور هستند، چه تصمیمی می‌گیرند.
بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده، طی دوماهه نخست امسال نزدیک به ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تن انواع محصولات فولادی در کشور تولید شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیش از ۶ درصد رشد کرد.
در همین بازه زمانی دو ماهه، نزدیک به ۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تن فولاد میانی و ۶ میلیون و ۵۳۷ هزار تن آهن اسفنجی تولید شد که به‌ترتیب رشد ۵ و ۱۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ را ثبت کرده‌اند.
افزایش تولید 6 تا 11 درصدی انواع محصولات فولادی درحالی رقم خورده است که هم بازارهای داخلی به دلیل کاهش ساخت مسکن با کمبود تقاضا مواجه هستند و هم بازارهای جهانی متاثر از جنگ روسیه و اوکراین و همچنین دامپینگ فولادسازان روس، با کاهش شدید قیمت روبروست. در چنین شرایطی، فولادسازان خواستار اجرای برنامه‌های حمایتی هستند . در همین‌راستا صبح امروز، دوشنبه 13 تیرماه نشستی در کمیته تنظیم بازار وزارت صنعت با مسئولان مربوط برگزار کردند.
نتیجه این نشست، تدوین بسته حمایتی 7 بندی بنا به درخواست فولادسازان بود که مطرح شد و قرار است طی روزهای آینده به سرانجام برسد. مهم‌ترین خواسته فولادسازان در این بسته حمایتی، الزام واحدهای معدنی در ایجاد تناسب قیمت مواد اولیه فولاد و اصلاح نرخ‌ها مطابق افت و خیز نرخ‌های جهانی اعلام شده است.
صنایع فولادی با اشاره به اُفت قیمت‌های جهانی شمش و محصولات زنجیره فولاد، این درخواست را مطرح کرده‌اند تا با کاهش قیمت تمام‌شده محصولات، مزیت رقابتی برای فولاد ایران در بازارهای جهانی فراهم شود. در این بند به کاهش حقوق دولتی معادن و قیمت سنگ آهن از سوی ایمیدرو نیز تاکید شده است.
تغییر کشف قیمت مواد اولیه با نرخ ارز نیما، خواسته دیگر فولادسازان است. در همین زمینه، رضا فاطمی امین، وزیر صنعت نیز طی روزهای اخیر از انجام مذاکرات جدید با بورس کالا برای تعیین ضرایب قیمتی فولاد و قیمت پایه بر اساس قواعد این بازار خبر داده بود.
فولادسازان معتقدند، به دلیل کشف قیمت مواد اولیه با نرخ ارز نیما و مدیریت تورم این حوزه، دولت و بانک مرکزی مصمم به کنترل و تثبیت نرخ حواله نیما بدون توجه به نرخ تورم بالای ۴۰ درصد در کشور هستند که این موضوع به شرکت‌های صادراتی از جمله زنجیره فولاد آسیب جدی وارد می‌کند. بنابراین دولت باید در این بخش، برخی از سیاست‌ها را اصلاح کند و بورس کالا نیز به یک شاخص ارزی دیگری غیر از ارز نیما متصل شود.
وضع عوارض صادراتی و دریافت مالیات از صادرکنندگان زنجیره فولاد، یکی دیگر از چالش‌های این صنعت بزرگ محسوب می‌شود که در قانون بودجه 1401 گنجانده شده است و حالا فولادسازان خواستار معافیت مقطعی آن تا پایان تابستان امسال شده‌اند. از دیگر بندهای این بسته حمایتی، می‌توان به اصلاح قیمت پایه معاملات زنجیره فولاد در بورس کالا در راستای کاهش وابستگی به شوک‌های قیمت جهانی، همچنین استفاده از الگوی جدول تناسبی قیمت پایه زنجیره برای یک دوره ۳ ماهه قابل تمدید بر اساس نسبت‌های قیمتی سنگ آهن و کاهش درصد تقسیم سود در مجامع شرکت‌های زنجیره فولاد برای حفظ توان رقابتی زنجیره در مقابل افت قیمت‌های بین المللی اشاره کرد.
همچنین تحریک تقاضای داخلی فولاد و تسریع در سفارشات پروژه مسکن ملی و زیرساخت‌های آن برای کاهش وابستگی صنعت فولاد به صادرات و قیمت‌های بین‌المللی، اصلاح سیاست‌های تنظیم بازار و اجبار تولیدکنندگان به عرضه محصولات‌شان در بورس کالا، مهم‌ترین خواسته‌های بعدی فولادسازان است.
با نگاهی به کلیت بسته حمایتی فوق و درخواست‌های چند محوری صنایع فولادی کشور، هرچند توانمندسازی زنجیره فولاد به نفع تمامی صنایع وابسته و در کل ، اقتصاد کشور است، اما جای این پرسش مهم را باقی می‌گذارد که زنجیره بزرگ فولاد کشور، به‌عنوان یکی از 10 فولادساز برتر جهان، برنامه‌ای بجز درخواست کمک از دولت و سایر صنایع برای برون‌رفت از چالش کنونی ندارد؟
