شاعران مطرح دورۀ بیداری ■ محمد تقی بهار (ملک الشعرا) ٭ مدرّس | عروض و قافیه | نپتون
شاعران مطرح دورۀ بیداری
■ محمد تقی بهار (ملک الشعرا) ٭ مدرّس، پژوهشـگر، شاعـر، سیاستمدار، روزنامـه نویـس ٭ آشنایی عمیق با زبان فارسی و ادبیات کهن و مسائل روز جامعه ٭ استفاده از آگاهی و توانمندی خود برای خدمت به آزادی و وطن ٭ زبان: حماسی، سبک: خراسانی ٭ آثار: تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران- سبک شناسی- تاریخ تطوّر نظم فارسی- دیوان اشعار و تصحیح های ارزشمند و مقاالت علمی بسیار. نمونه ای از شعر بهار: من نگویم که مرا از قفـس آزاد کنیـد قفسم برده به باغی و دلم شـاد کنیـد
■ ایـرج میـرزا * از نوادگان فتحعلی شاه قاجار ٭ مهارت در به کارگیری تعبیرات عامیانه و آفریدن اشعار ساده و روان ٭ چیره دستی در طنز، هجو و هزل ٭ ابتکار در ترجمۀ اشعار غربی ٭ دارای اندیشـه های نـوگرانـه بود ولی به دلیل جایگاه خانوادگی و و تفکّرات شخصی، در زمـرۀ شاعـران آزادی خـواه قـرار نـگرفت. قطعۀ » قـلب مـادر« نمونه ای از ترجمه های ابتـکاری اوسـت. داد معشوقه به عاشق پیغام که کنـد مادر تـو با مـن جنـگ
ادیب الممالک فراهانی(میرزا محمد صادق امیری فراهانی) ٭ فعالیت اصلی: روزنامه نگـاری- سردبیـر روزنامۀ مجلس ٭ شعرش از زندگی سیاسی او جدا نبود؛ دیوانش شامل قصیده، ترجیع بند و مسمّط می باشد، که بیانگر مسائل روز جامعه است. طبع آزمایی بیشتر ٭ در قالب قصیده، مضامین وطنی، سیاسی و اجتماعی در شعرش آشکارتر است. ■ نمونه ای از سروده های ایشان: » جنـگ ننـگ است در شـریـعت مـن جـز پـی پـاس دیـن و حفظ وطـن«
■ سید اشرف الدین گیلانی (نسیم شمال) ٭ با شعرهای سـاده و عامیـانه جایگاه مناسبی میان مردم پیدا کرد، ٭ شعرهای ساده و طنزآمیز ایشان با موضـوع مبارزه با استبـداد و ٭ عشق به وطن در روزنامۀ » نسیم شمال« چاپ می شد که در بیداری مردم بسیار مؤثر بود. شعر » ای قلم« نمونه ای از اشعار انتقادی اوست در قالب مسمط با بیت های آغازین زیر: غلغلی انداختی در شهر تهران ای قلم خوش حمایت می کنی از شرع قرآن ای قلم گشت از برق تو ظاهر نور ایمان ای قلم مشکلات خلـق گردد از تـو آسـان ای قلم
■ میرزادۀ عشقی (سید محمدرضا میرزادۀ عشقی) ٭ شاعر، روزنامه نگار، نمایشنامـه نویس و نظـریـه پرداز مشروطیـت؛ ٭ در روزنامۀ خود به نام » قرن بیستم « به افشاگری در مورد اعمال پلید و مقاصد شوم رجال خائن زمان خود پرداخت. ٭ رضاخان به خاطر جسارت در بیان اندیشه های سیاسی، اجتماعی و وطن پرستانه ، قبل از اینکه عشقی به اوج شکوفایی برسد، دستور ترور او را داد و او کشته شد. ٭ بهترین اثرش نمایشنامۀ منظوم » ایده آل« یا »سه تابلوی مریم«، می باشد. ■ نمونه بیتی از ایشان: » گر این چنین به خاک وطن شب سحر کنم خاک وطن چو رفت چه خاکی به سر کنم
■ فـرخـی یـزدی ٭ از شاعران شاخص دورۀ بیداری، به سبب آزادی خواهی به زندان افتاد. ٭ تحت تأثیر شاعران گذشته به ویزه مسعود سعد و سعدی، آشنـایی با سعـدی، باعـث شکوفـایی طبـع فـرخی شد . ٭ نمایندۀ مجلس در دورۀ هفتم ٭ به خاطر اندیشه های پرشور آزادی خواهانه و وطن دوستانه،در نهایت جانش را در راه آزادی فدا کرد. بیت زیر سرآغاز یکی از سروده های اوست: » آن زمان که بنهادم سر به راه آزادی دست خود زجان شستم از برای آزادی «
عـارف قـزوینی ٭ شاعر وطنی و از موسیقی دانان بزرگ عهد مشروطیت ٭ تصنیف و ترانه های میهنی، عرصۀ هنـری اوست که در برانگیختن مردم و آزادی خواهی نقش بسیار مؤثری داشت. ٭ شعرش ساده و دور از پیچیدگی بود، با مضامین وطن دوستی و ستیز با نادانی، که آنها را با آوازی زیبا می خواند همراه با شور و سوزی که نشان از دردمندی و عشق او به میهن است. ■ نمونه بیتی از یکی از تصنیف های معروف ایشان : » از خون جوانان وطن لاله دمیده از ماتـم سروقـدشان سـرو خمیـده...«
