فضاپیمای «سایوز-۱۸-۱» (سایوز-۱۸ آ) در تاریخ ۵ آوریل ۱۹۷۵ (۱۶ ف | VostokAero
فضاپیمای «سایوز-۱۸-۱» (سایوز-۱۸ آ) در تاریخ ۵ آوریل ۱۹۷۵ (۱۶ فروردین ۱۳۵۴) پس از پرتاب و در هنگام روشن شدن موتور مرحله سوم پرتابگر، به دلیل مشکل «عدم جدایش کامل اتصالات مرحله دوم و سوم موشک» دچار انحراف از مسیر و ناتوان از دستیابی به مدار مورد نظر و مجبور به بازگشت و فرودی پرماجرا و سخت شد. آسیب‌های وارده به فرمانده لازارِف*، یکی از دو فضانورد سرنشین سایوز-۱۸-۱، در حدی بود که او را برای همیشه از پرواز مجدد به فضا محروم کرد. و اما شرح جزییات حادثه: در ثانیه ۲۶۱ پرواز مرحله دوم موشک حامل سایوز جدایش نکرد و این منجر به فعال شدن سامانه نجات اضطراری** بخش بازگشتی فضاپیما شد. بنابر داده‌های منابع متعدد، فضانوردان لازارِف و ماکاروف در هنگام شلیک و عملکرد موشکچه‌های سامانه نجات نیرویی به اندازه ۲۰ تا ۲۱/۳ برابر شتاب جاذبه (G) را تحمل کردند! سپس بخش بازگشتی نه به سنت همیشگی در یک دشت هموار، که در دامنه کوه (پوشیده از برف) «ترِموک-۳»*۳ در مرز قزاقستان و روسیه کنونی فرود آمد و پایین رفت. ۱۵۰ متر پیش از پرتگاه، چتر کپسول به درخت یا بته‌ای گیر می‌کند و متوقف می‌شود. داخل فضاپیما هوا بسیار سرد و دما منفی۷ درجه بود، فضانوردان جلیقه‌های نجات را پوشیدند و به دلیل بیم از احتمال فرود در خاک چین و برای جلوگیری از افتادن اسرار به دست بیگانه، بخشی از اسناد همراهشان در مورد آزمایش‌های برنامه‌ریزی شده برای پروازشان در مدار را سوزاندند. بالگرد گروه نجات به رودخانه (یخ‌زده) نزدیک کوه می‌رسد و در آنجا فرود می‌آید و نجاتگران راهی محل فرود فضاپیما می‌شوند اما گرفتار بهمن می‌شوند. گروه دوم فضانوردان را نجات می‌دهد، آنها زنده می‌مانند. در همین اثنا یک زمین‌شناس به آنها می‌رسد و پیش آنها می‌ماند. (روز جهانی زمین شناس هم دیروز بود، مبارک اهلش!) پس از یک شبانه روز با بالگرد نیروی هوایی از محل فرود تخلیه می‌شوند. در هنگام سوار شدن به بالگرد نجات، طبق دستورالعمل‌ها زمین‌شناس را مستثنی می‌کنند اما ماکاروف فریاد می‌زند (نه که عصبانی باشه، از صدای بالگرد ) :«من بدون او نمی‌آیم!» خبرگزاری‌های رسمی شوروی تنها پس از یک ماه درباره وقوع حادثه اطلاع رسانی می‌کنند و جزییات حادثه را نشریه «کراسنایا زوِزدا» هشت سال بعد در ۱۹۸۳ (۱۳۶۲) منتشر می‌کند. پس از این حادثه آلگ ماکاروف دوبار به فضا پرواز می‌کند اما واسیلی لازارِف هر دوبار در گروه فضانوردان جایگزین قرار می‌گیرد. محمدحسین بختیاری
در تصاویر پرتابگر سایوز حامل فضاپیمای سایوز-۱۸-۱ (سایوز-۱۸ آ) پیش از پرتاب نافرجام آن در سکوی پرتاب شم.۱ مرکز فضایی بایکونور معروف به سکوی پرتاب گاگارین*۴ دیده می‌شود. همچنین نقطه فرود در نقشه مشخص شده است. _________________ * В. Лазарев , О. Макаров ** САС: Система Аварийного Спасения экипажа РН ۳* Теремок-3 : 50°49'54"N 83°23'4"E ۴* Гагаринский старт @vostokaero
