نقد فیلم《عنکبوت مقدس》 □کج گویی ها،بد نمایی ها بخش دوم دک | زاگرس خبر
نقد فیلم《عنکبوت مقدس》
□کج گویی ها،بد نمایی ها
بخش دوم
دکتر نیما کاظمی
■این فیلم بیش از آنکه مخاطب داخلی داشته باشد ،بیشتر برای تاثیر و تلقین شناختی بر روی مخاطب خارجی پرداخته شده است. همانگونه که روزنه ی شناخت ما از جوامع دیگر عموما از طریق رسانه و فیلم و سریال است ، درک دیگران نسبت به ما نیز از همین طریق است.چه تعداد افراد فرصت سفر و اقامت در ایران را دارند؟؟ فیلم به مخاطب یک شناخت و دید اکواریومی نسبت به ایران پیدا می دهد. چون درک آنها از مذهب ،جهاد ،مبارزه و شهادت طی این سالها بر اساس تبلیغات رسانه ها از حوادث خاورمیانه و تکفیری ها و طالبان و داعش شکل گرفته،خود به خود دست به همسان سازی کشور ما با این جریانات می زنند. در حالی که ایران و بخصوص مذهب تشیع همیشه اولین قربانیان تکفیر و سلفی گری بوده اند و مورد تهدید. در طول تاریخ مورد هجوم و سر بریدن و زندان بوده است.گاه به تفریح می کشتند و گاه از بی خوابی. کدام شیعه سر بریده و زنان را هتک حرمت و به بردگی گرفته است؟؟این قبیل آثار با تثبیت شناخت و تلقین مفاهیم و انگیزه های جریانات پشت اثر ، می توانند مقدمه چینی برای همراهی ذهنیت جامعه غربی برای فشار بر ایران باشد و حتی اگر زمانی قرار بر جنگی باشد، همراهی یا سکوت جامعه را در قبال اقداماتشان داشته باشند.
■فیلم در پی القاء این پیام است که مذهب چنین قاتل زنجیره ای را پرورش داده است.اگر چنین باشد اکنون در جامعه و خانواده های مذهبی همگی شاهد ظهور و عمل و تکرار چنین قاتلهایی بودیم. تعمیم یک مورد خاص به کل جامعه مذهبی از اجحافهای بزرگ این تصویر گری است.مگر در همان غرب که اکنون به نقد ما نشسته است در مکاتب جنایی و روانشناسی ، دست به واکاوی جزء به جزء گذشته و زندگی چنین قاتلهایی نمی زنند و عموما تا کودکی آنها را بررسی می کنند و علت یابی می نمایند، چگونه است وقتی به یک ایرانی و شرقی می رسد دم دستی ترین علت را انتخاب می کنند و تک عاملی مذهب را ثابت شده فرض می گیرند؟ جابجایی مفهوم قاتل روان پریشی که خود را پشت ظاهر مذهبی پنهان کرده است با مذهبی که یک نفر را به قاتل زنجیره ای تبدیل می کند ،شیطنت اصلی فیلم و مغالطه مهم آن است.
■اگر سازندگان حتی به راستی در پی نقد مذهب به معنی عام آن بودند و بر علیه خشونت ،آیا روشن تر از اقدامات داعش و تکفیری ها در دست هست؟سر بریدن،تجاوز،انتحار و ..اما با این همه مضمون و ایده ، درست سراغ یک پرونده مختومه و اعدام شده و مربوط به دهه هفتاد می آیند؟!آنهم موضوعی که اتفاقا یک فیلم با همین نام(عنکبوت) در داخل ساخته شده است.پس مسئله فقط اضافه کردن آن کلمه مقدس و حمله نه به هر برداشتی از مذهب ،بلکه قرائت شیعی است .شاید چون در کارنا مه اش ننگی نیافته اند ،باید برایش بسازند.
■اگر سازندگان در پی واکاوی قتلهای زنجیره ای بودند ، آیا فقط همین یک مورد را اطلاع داشتند؟حد اقل چند مورد در ایران بوده که پیچیده تر و مهمتر از جریان سعید حنایی بوده اند.شاید فقط چون زیارت نمی رفته اند و ریش نداشته و تم مذهبی نداشته اند ،برای ایشان فاقد جذابیت بوده اند! .قربانی آنها نیز زنان بودند.که بخواهند پشت ژست حمایت از زنان پنهان شوند.
■حرم امام رضا همیشه به روی همگان باز بوده،از کسی نپرسیده اند چه مرامی داری،از مذهبی معتقد تا مسلمان گاه به گاه و حتی مردم خسته و گریخته از گرما و سرما. آن در همیشه باز بوده بدون پرسیدن از انگیزه ها. نمی توان اتفاقی فرض کرد نسبت دادن یک قاتل جنایتکار را به امامی که از قضا به امام رئوف مشهور است ، معروف به مهربانی با حیوانات، ارتباط یک قاتل زنجیره ای که اتفاقا از مهمترین ویژگی های نزدیک به قطعیت این افراد حیوان آزاری است چیست؟از کدام حدیث و روایت امام یا مذهب دستور گرفته است؟
■سخن آخر اینکه؛چگونه است اگر به یک قومیت یا یک صنف و شغل و ..توهین شود و منفی نمایی در باره آنها صورت گیرد ،یا بخصوص یک اقلیت مذهبی ،بسیاری گریبان پاره میکنند و اعتراض را حق مسلم آنها می دانند.اما اگر به مذهب رسمی و امام میلیونها شیعه و ایرانی اسائه ادب شود ،افراد معتقد اعتراض کنند دیگر از جمله حقوق نیست و نشان نقد نا پذیری و جمود فکری است ؟و چراغ روشنفکری مهتابی می شود؟؟بله فقط یک فیلم است؟! نمی توان با خوش باوری و توجیه گری با این جریان روبرو شد.چنانکه همیشه افراد و جریاناتی در داخل وجهه ی هنری صرف برای این جشنواره ها قائل هستند شد.چنانکهو 《هنر برای هنر》را یا باور کرده اند یا ترجیح می دهند باور کنند. جایی که خود تهیه کننده و حامی اصلی فیلم میگوید:این فیلم راجع به کنش یک فرد و رفتار و کردار او نیست بلکه هدف مذهب و ایدئولوژی است.
